هورنیوز – بنا به گفته کارشناسان این اثر تاریخی متعلق به قرن هفتم قبل از میلاد است که معماران برای ساخت تخت جمشید از آن الهام گرفته اند.

این بنای تاریخی در سال ۱۳۱۶ و با شماره ۳۰۰ در فهرست آثار تاریخی ملی و باستانی کشور به ثبت رسیده است.

بگفته کارشناسان آتشکده سرمسجد، به دستور یکی از پادشاهان بزرگ هخامنشی ساخته شده و هر کدام از سنگ های بزرگ معدنی به کار رفته در آن چهار تا پنج تن وزن دارد که برای ساخت دیوارهای این معبد هیچ نوع ملاتی به کار نرفته و با توجه به زلزله های مکرر در مسجد سلیمان احتمال ریزش این سنگ های خشکه چین وجود دارد.

سر مسجد از سنگ بدون ملات ساخته شده و طبق کاوش های گریشمن باستان شناس فرانسوی تخت جمشید با الگوگیری از این آتشکده ساخته شده است.

کشف ظروف سفالین، پایه های برنزی شمعدان به شکل حیوانات، نقش برجسته های سفالی با شکل گل شش پر، انواع سردیس، مجسمه های سفالی سوارکاران، مجسمه‎های عظیم سنگی هرکول در حال مبارزه با شیر و… از جمله کشفیات باستان شناسان پیش از انقلاب است که در این بنا به دست آمده و اکنون در موزه های شوش، ایران باستان و لور نگهداری می شوند.

«صفه سرمسجد» مسجدسلیمان در معرض آسیب جدی
مجتبی گهستونی،سخنگو و دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان دربار وضعیت این بنای تاریخی می گوید: عرصه سایت موزه معبد باستانی سر مسجد در شهر مسجدسلیمان مورد تعرض پایه های برق دیاند قرار گرفته است و برای نصب پایه های برق دیاند بر روی عرصه معبد سرمسجد حفره های چهار متری در آن ایجاد کرده اند.

بگفته وی با اینکه در سال های ۱۳۸۶ و۱۳۸۷ عملیات گمانه زنی به منظور تعیین حریم انجام شد اما این عملیات هیچگاه به نتیجه ای نرسید و ضوابط تعیین عرصه و حریم صفه سرمسجد ابلاغ نشد.

او همچنین با بیان این که هنوز گمانه زنی ها برای تعیین عرصه و حریم انجام نشده بود که در سال ۱۳۸۶ عملیات حصار کشی دور معبد صفه سرمسجد انجام شد گفت: در واقع این حصار کشی و تعیین نشدن عرصه و حریم بنا مقدمه ای برای تخریب و تعرض به عرصه و حریم معبد صفه سر مسجد شد.

وی با اشاره به این که سال ۱۳۸۶ مکاتبه ای با اداره میراث فرهنگی و رسانه ها در اعتراض به این حصار کشی انجام شد اظهار کرد: اکنون با موافقت اداره میراث فرهنگی صنایع دستی گردشگری مسجدسلیمان پایه های برق در این حریم ایجاد شده که این تعرض به این اثر تاریخی مهم مسجد سلیمان است.

دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان ادامه داد: در عرصه این محوطه تاریخی با بررسی های سطحی می توان ساخت و سازهای کهن را مشاهده کرد که در زیر ساخت و سازهای جدید نابود شده اند.

وی گفت: به طور مثال بازسازی و توسعه یک واحد آموزشی، ساخت تالار عروسی، ساخت ده ها واحد مسکونی، توسعه راه ها، حصار کشی بدون عرصه و حریم، عبور دیگر پایه های برق از جمله این تعرض ها است.

وی گفت: البته در جریان هر ساخت و ساز و انجام عملیات نظیر گاز رسانی، انتقال خطوط آب و برق و تلفن و فاضلاب آثار زیر سطحی در صفه سرمسجد به شدت آسیب دیده است.

او اضافه کرد: ساخت سرویس های بهداشتی، اتاق مراقبان، ایجاد باغچه، کاشت درخت و آبیاری سطحی که خود بارها شاهد آن بوده ام همگی توسط میراث فرهنگی روی این اثر بدون هرگونه مطالعه دقیقی صورت گرفته است.

بگفته وی فاضلاب و پسماند خانه های اطراف که حاوی مواد شیمیایی است هم می تواند با ترکیب شدن با لایه مارنی در میان آثار، که حساس به برخی مواد است، تخریب آثار را سرعت بخشد.

تعیین حریم آتشکده سر مسجد به زودی
این در حالی است که مسعود سلطانی، مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان مسجد سلیمان گفت: پایه های برق از سالیان گذشته و نزدیک به ۲۰ سال است که در آن نصب شده اند و علاوه بر این برای ایجاد پایه برقی که خودش تقریبا سه متر است چطور ممکن است چهار متر حفاری شده باشد.

وی ادامه داد: البته زمانی که می خواستند برق آن را تقویت کنند اعلام کردند که پایه ها ضعیف هستند و کارهایی را برای تقویت برق انجام دادند اما هیچ گونه حفاری صورت نگرفت.

سلطانی تصریح کرد: همچنین سال گذشته اعتباری برای مرمت و استحکام بخشی این اثر تاریخی تخصیص داده شد و هم اکنون مرمت آن با نظارت کارشناسان میراث استان و شهرستان در حال انجام است.

وی گفت : به عنوان مثال هم اکنون سازه سنگی که در طول زمان آسیب دیده است را در حال مقاوم سازی آن هستیم.

او با اشاره به زمان تعیین عرصه و حریم صفه سرمسجد مسجدسلیمان اظهار کرد: تعیین حریم این بنای تاریخی این روزها و به زودی انجام می شود.

مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان مسجد سلیمان درباره حصار کشی که در این اثر تاریخی صورت گرفته هم گفت: سال ها پیش حصار کشی در این بنا انجام شده است که از نظر ما نیز کار خوبی نبوده است چراکه فضا را محصور کرده است و شهروندان را به این فکر وادار کرده است که آثار فقط در درون حصار است در حالی که آثار بیرون حصار هم طبق شواهد وقراین وجود دارد.

او درباره اقداماتی که قرار است برای این آتشکده انجام دهند هم گفت: فعلا اولویت ما تعیین حریم است و گمانه زنی را در مراحل بعدی انجام می دهیم.

شهرستان مسجد سلیمان یکی از شهرستانهای تاریخی استان خوزستان در ۱۲۰ کیلومتری شمال شرقی اهواز قرار دارد.