در زمان زلزله بم بسیاری از کشورها به کمک ایران آمدند و ما نیز با آغوش باز پذیرفتیم، اما چرا برای پیشگیری اعتقادی به کمک گرفتن از کارشناسان، دانشگاهها و پژوهشکده ها نداریم.باید قبول کنیم که ما در انتخاب خط مشی های کلی خود دچار مشکلاتی از جمله سیاست زندگی هستیم و در همه چیز سیاست را دخالت می دهیم، نیاز است که گاهی عینک سیاهی را برداریم تا توهم توطئه از ذهنمان خارج شود. بارها شده ژاپنی ها به ما پیشنهادات قابل توجهی داده اند اما ما به جای قبول کردن آنها بدون هیچ فکری بسته پیشنهادی آنها را رد کرده ایم.

قطعا در سال ۲۰۱۷ علم به اندازه ای پیشرفت کرده است که می تواند مشکلات ما را در زمان آتش سوزی، سیل زلزله و حتی آلودگی هوا حل کند اما ما با بی توجهی خود به راحتی از کنارشان عبور می کنیم و هیچ توجهی نداریم که تجربه سایر کشورها می تواند از بروز بحران های بسیاری در داخل پیشگیری کند.

هرچند حادثه پلاسکو بسیار عظیم و جانسوز بود اما باید قبول کنیم که فقط ریزش یک ساختمان بود نباید ریزش یک ساختمان ۱۷ طبقه این چنین همه را گرفتار کند که به یک واقعه ملی بدل شود. رفتار مردم و مسئولین در زمان وقوع حادثه بسیار مهم است و اگر آموزش کافی نباشد قطعا بحران آفرینی رخ می دهد، بد نیست رفتار مردم ژاپن را در زمان زلزله ۹ ریشتری با رفتار مردم در خیابان استامبول مقایسه کنیم.

زلزله‌های بسیاری در دیگر جاهای دنیا روی داده است. با ریشترهای گوناگون و پایین و بالا. در کشور خودمان هم زلزله زیاد می‌آید. شدیدترین آن در همین اواخر زلزله بم بود. کشته‌های بسیاری داد و ویرانی‌های فراوان که البته هنوز هم همه آن ویرانی‌ها ساخته نشده و آثاری نه چندان کم از ویرانه‌های زلزله بم باقی است. طبق گفته‌ رئیس‌جمهور دولت پیشین قرار بود آن ویرانی‌ها و آثار زلزله تا پایان دوران ریاست جمهوری ایشان ساخته شود و «بم» از روز اولش هم بهتر ساخته شود.

اما اینگونه نشد و البته پس از آن هم هنوز آنگونه که باید، نشده است. اما این پیش‌ درآمدی برای داستان دیگری است. داستانی که اگر واقعیت داشته باشد و به حقیقت پیوسته باشد. هم مایه تعجب و شگفتی است و هم تحسین برانگیز است.گزارش‌هایی درباره زلزله ژاپن منتشر شده است مبنی بر این که دنیا در حال تحسین آرامش و متانت مردم زلزله‌زده این کشور است.دلیل این تحسین و ستایش به خاطر چند رفتار دور از انتظار است. شاید هم درستش همین باشد شاید هم نباید بگوییم رفتار دور از انتظار!

همانگونه که گفته شد زلزله و حوادث طبیعی در بسیاری از کشورهای دنیا روی داده است، اما تا به حال اینگونه رفتارهای اخلاقی و انسانی گزارش نشده بود. زلزله هائیتی و توفان و سونامی در جنوب آمریکا نمونه‌های بارزی است که می‌توان از آنها نام برد. در این حوادث بازماندگان به غارت و قتل پرداختند و اموال کشته‌شدگان را ربودند، به حریم دیگران تجاوز کردند،‌ به فروشگاه‌های شهر یورش بردند و به غارت پرداختند و …پرسش اساسی در این موضوع این است؛ چرا رفتار مردم ژاپن اینگونه است، اما در برخی کشورها که حوادث مشابهی روی می‌دهد آن‌گونه؟!

شاید برخی خوششان نیاید که بگوییم در کشور ما نیز هنگام وقوع زلزله در بم رفتارهای ناهنجاری از سوی برخی صورت گرفت. اما واقعیتی است دردناک که نیازمند بازشناسی و موشکافی دارد.

فرهنگ و تمدن و آموزه‌های دینی ما بسیار غنی‌تر و فراتر از فرهنگ و تمدن و آیین مذهبی کشوری همچون ژاپن است. پس چرا اینگونه تفاوت فاحش تا به این حد؟!

عوامل بسیاری در این امر دخیل است. نخستین و مهمترین عامل آموزش و فرهنگ‌سازی از زمان کودکی- خودساختگی و باورپذیری مردم و حس مسئولیت. ما نیز در زمان نه چندان دور جلوه‌های بسیار بزرگی از این رفتار اخلاق‌مدار و انسانی و اسلامی را در زمان دفاع مقدس داشته‌ایم. آن فرهنگ دوران دفاع مقدس اگر ادامه پیدا می‌کرد بسیاری از چیزها هم ‌اکنون در ایران اسلامی ما بهتر و هنجارتر بود. برای رسیدن به آن دوران اخلاق و انصاف کمی همت مردم و مسئولین را می‌طلبد.