هورنیوز – کشاورزی یکی از مهمترین عوامل هدر رفت آب در کشور است، هر چند بخش بزرگی از اشتغال نیز مستقیم و غیر مستقیم با کشاورزی در ارتباط است.

اما بدون شک آنچه که ما را مجبور به تغییر رویه می کند بحرانی است که به گفته کارشناسان تا ۲۰ سال آینده ایران را تبدیل به کشوری کاملاً خشک می کند.

فاجعه از آن جا آغاز می شود که در صورت عدم مدیریت صحیح منابع آبی و خشک شدن زمین، با هر میزان بارندگی هم نمی توان دوباره از بحران بی آبی عبور کنیم.

پیش از این عیسی کلانتری در این خصوص گفته بود: شهرهایی مانند نیشابور، شاهرود و رفسنجان از نظر هیدرولوژی مرده‌اند. چون حتی با مقادیر بالای بارندگی هم جایی برای ذخیره آب ندارند. باید بیش از ۵۰ درصد ازسطح برداشت آب را فورا کاهش دهیم.

آنچه معلوم است، در شرایطی قرار داریم که تنها راه حل باقی مانده برای ما اصلاح کلی سیستم کشاورزی و همچنین تغییر رویه در الگوهای کشتی و حتی تعطیلی بخشی از تولیدات کشاورزی است. اگرچه این اقدام نیازمند یک بررسی کارشناسی و همه جانبه است اما باید در نظر داشت که هر چه دیرتر برای جلوگیری از بحران اقدامی صورت بگیرد، زودتر به فاجعه نزدیک خواهیم شد.

کلانتری در این خصوص گفته بود: اگر کاهش استحصال آب شکل نگیرد، باید ۷۰ درصد مردم کشور را ترک کنند.

در نظر بگیرید که با جمعیت ایران حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون نفر باید سرزمین خود را ترک کنند ، دراین شرایط ما به خودکفایی در محصولات کشاورزی می بالیم در حالی که تغییر اساسی و بنیادینی هم در الگوی کشت کشور صورت نگرفته است.

روز گذشته معاون وزیر جهاد کشاورزی از پیگیری تغییر الگوی کشت در ایران طی سه سال گذشته خبر داد، این در حالی است که بحران آب با سرعتی بیشتر از پیگیری های تغییر الگو در حرکت است.

اگرچه به عقیده صاحبنظران برای اجرای طرح هایی از این دست باید کارشناسی همه جانبه برای ابعاد مختلف آن در نظر گرفت، اما این فاجعه انسانی و محیط زیستی نیازمند یک عزم جدی و همه جانبه است.
مزیت نسبی کشت تعیین شود.

علی وقف چی با اشاره به لزوم اصلاح الگوی کشت در کشور گفت: در بحث تولید یا الگوی کشت باید فاکتورهایی مانند هزینه کم، سرعت بالا و کیفیت بالا در تولید محصولات کشاورزی در نظر گرفته شود. بنابراین تولیدات کشاورزی باید توان رقابت و صادرات را داشته باشند.

سخنگوی کمیسیون کشاورزی در مجلس شورای اسلامی همچنین به مزیت نسبی تولیدات کشاورزی اشاره کرد و افزود: محصولاتی مانند برنج در مناطقی نباید کشت شود اما برای کشاورز هیچ جایگزینی در نظر گرفته نمی شود تا از درآمد اقتصادی کشت برنج صرف نظر کند.

وی تصریح کرد: اگر کشاورزی را در مناطقی ممنوع می کنیم و یا الگوی کشت آن منطقه را تغییر می دهیم باید برای کشاورز درآمد جایگزین تعریف کنیم.

تولید برخی محصولات خیانت بزرگی است
وقف چی، کشت برخی محصولات در شرایط فعلی را خیانت بزرگی به کشور دانست و گفت: کاشت محصولاتی مانند هندوانه با آن حجم مصرف آب در شرایطی که با بحران آب مواجه هستیم کار اشتباهی است.

همچنین در استان هایی با شیب ۵۰ درصد گندم کشت می شود که این زمین ها بعد از مدتی تبدیل به برهوت می شود.

وی افزود: اگر رزق را ده قسمت کنیم نه قسمت آن در تجارت است بنابراین در دنیا کشوری نیست که همه چیز را خود تولید کند، باید محصولاتی در کشور تولید شود که مزیت نسبی داشته و نیاز آب آن کمتر باشد.

وقف چی با بیان اینکه شرایط فعلی عمل می طلبد تا حرف، اظهار کرد: طی دهه های گذشته بیشتر به تئوری ها پرداختیم اما امروز در شرایطی قرار داریم که باید عمل کنیم.

سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به لزوم به کارگیری جوان ها در مدیریت کشور اشاره کرد و گفت: مدیریت کشور در بسیاری از بخش ها نیازمند نگاه جوان ترهاست و مسولان باید به آن ها اطمینان لازم را داشته باشند.

متخصصان بسیاری در امر کشاورزی هستند، که باید از آن ها استفاده شود.

کشاورزی در بخش هایی از کشور تعطیل شود
کارشناسان معتقدند در مناطقی از کشور کشاورزی بیش از حد با توجه به تغییر در اقلیم آن منطقه سبب از بین رفتن و ناکارآمد شدن زمین می شود، بنابراین دولت با حمایت هایی که از کشاورزان انجام می دهد باید از کشت در این زمین ها پرهیز کند.

سارا اسدی پژوهشگر کشاورزی با اشاره به اطلاعات نا مشخصی که از زمین های کشاورزی کشور وجود دارد، گفت: متاسفانه نقشه هایی که برای زمین های کشاورزی و شناخت عملکرد هر محصول لازم است، وجود ندارد و یا ناقص است.

وی افزود: اگرچه در بخش کشاورزی هدر رفت آب زیاد است اما آماری که داده می شود در خصوص ۸۰ درصد منابع آب در بخش کشاورزی مصرف می شود نادرست است و نحوه محاسبه این میزان غیر علمی است.

این پژوهشگر کشاورزی همچنین تصریح کرد: سطح آب زیرزمینی بسیار کاهش پیدا کرده و در جایی مانند مشهد طی چند سال حدود ۲۰۰ متر پایین رفت آب داشته ایم. این اتفاق به دلیل عملکرد نادرست ما در بخش های مصرفی و کشاورزی بوده است که نتوانستیم از منابع خود استفاده صحیح داشته باشیم.

وی ادامه داد: متاسفانه در بخش کشاورزی بخش عظیمی از آب در راه رسیدن به مزرعه هدر می رود که این به دلیل عدم استفاده از سیستم مکانیزه مناسب بوده و هست.

اسدی همچنین به لزوم تغییر الگوی کشت در کشور اشاره کرد و گفت: در استان خراسان جنوبی کشت زعفران به دلیل گرم تر شدن هوا عرض جغرافیایی کمتری پیدا کرده است و برای همین کشت این محصول به سمت شمال حرکت کرده است، بنابراین تغییر یکی از متغیر ها می تواند الگوی کشت را نا خودآگاه تغییر دهد.

وی در خصوص تعطیلی کشاورزی در بخش هایی از کشور گفت: به طور قطع بهتر است که کشاورزی در بخش هایی تعطیل شود اگرچه این اتفاق خواه نا خواه می افتد اما برای جلوگیری از نابودی آب و زمین بهتر است دولت حمایت های لازم برای عدم کشت را صورت دهد.