پارک های علم و فناوری به دلیل فعالیت و هدف خود که تولید ثروت از طریق علم است، می توانند نقش بسزایی در تحقق اقتصاد مقاومتی و ایجاد اشتغال داشته باشند.

وجود پارک علم و فناوری در استان خوزستان که با آمار بالایی از بیکاری روبروست، اهمیت بسیار بیشتری دارد.

وجود قوانین منطقه آزاد در استان، همجواری با بازارهای هدف مانند عراق، استان خوزستان را برای فعالیت پارک علم و فناوری، استانی استراتژیک کرده است.

در همین زمینه پایگاه خبری تحلیلی هورنیوز گفتگویی با بابک مختاری، رئیس پارک علم و فناوری خوزستان داشته است که در ادامه می خوانید:

در خصوص فلسقه وجودی پارک علم و فناوری توضیح دهید?

از دهه ۱۹۵۰ میلای یک رویکردی جدید در اقتصاد دنیا ایجاد شد به نام اقتصاد دانش بنیان که هدف آن تولید ثروت از علم بوده است.

کشورهای بزرگ که بیشرین تحصیل کرده را داشتند با مشکل اشتغال برای فارغ التحصیلان خود مواجه بودند، لذا رویکرد جدیدی به نام تجاری سازی علم و فناوری که برای نخستین بار توسط شرکت hp در آمریکا آغاز شد، شکل گرفت.

در ایران بعد از پیشرفت های علمی که اواخر دهه ۷۰ رخ داد و توجه به لزوم تبدیل علم به ثروت، سال ۸۱ سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران که در هشت استان کشور وجود داشتند، به پارک های علم و فناوری تبدیل شدند.

بر خلاف دانشگاه که مخاطبش خاص و دانشجو است، پارک علم و فناوری مجموعه ای است که از کسب و کارهای مبتنی بر دانش دانشگاهی، مهارتی و هر ایده ای حمایت می کند.

پارکهای علم و فناوری چه مزیت هایی دارند؟

پارک های علم و فناوری مزیت های زیادی دارند. اما متاسفانه در استان خوزستان علیرغم تمام تلاش های انجام شده، توفیقی در به نمایش گذاشتن این مزیت ها به دست نیاوردیم.

مهمترین مزیت پارک علم و فناوری در خوزستان وجود قوانین منطقه آزاد در حوزه روابط کار، معافیت های مالیاتی و عوارض معمول کشور می باشد.

دومین مزیت پارک علم و فناوری در اختیار قرار دادن تسهیلات مالی برای ایده هایی است که قابلیت تجاری شدن داشته باشند، علاوه بر آن دفتر کار، محیط کارگاهی و خدماتی به صورت رایگان یا حداقل با یک پنجم هزینه در اختیار افراد قرار داده می شود. در کنار این امکانات، سقف تسهیلات به ایده ها ۷۰ میلیون تومان و در مواردی ۱۰۰ میلیون تومان است.

پارک علم و فناوری خوزستان یکی از ۱۸ مرکز منطقه ای ثبت اختراعات در کشور است که از اختراعات تاحدودی به صورت بلاعوض حمایت می کند.

در حال حاضر ۶۲ شرکت دانش بینان در خوزستان است و حدود ۱۴۰ شرکت با اشتغال ۱۱۲۵ نفری، طرف قرارداد با پارک علم و فناوری هستند.

اکنون پارک علم و فناوری خوزستان به عنوان بالاترین نهاد حمایتی از فناوری های دانش بنیان، دارای سه مرکز رشد در خرمشهر، دزفول و دانشگاه نفت و سه کانون شکوفایی خلاقیت در شهرستان های بهبهان، باوی و باغملک می باشد.

از چه سالی پارک علم و فناوری در خوزستان ایجاد شده است؟

نخستین مکاتبات برای تاسیس پارک خوزستان در سال ۸۲ انجام شده و اولین مکاتبات برای اختصاص زمین در سال ۸۴ بوده است.

تا اینکه در ۲۷ خرداد ۸۸ موفق شدیم مجوز پارک علم و فناوری با نام دانشگاه شهید چمران اخذ کنیم و دلیل آن سیاست های وزارت علوم برای دانشگاهی بودن پارک های علم و فناوری بوده است.

با گذشت ۱۲ سال از مکاتبات برای واگذاری زمین، تاکنون این امر محقق نشده است و زمینی که در سال ۸۸ به ما دادند، به صورت نهایی واگذار نشده است.

قرار بود ۴۰۰ هتکار از اراضی فولی آباد، به شهر دانشگاهی جدید اهواز اختصاص یابد اما هنوز نهایی نشده است و جای سوال دارد که چرا واگذاری زمین در استانی که رتبه سوم میزان فارغ التحصیلان کشور را دارد، این مدت به طول انجامیده است؟!

در سال ۹۰ رسماً پارک علم و فناوری مستقل از دانشگاه شد اما از آن تاریخ تا مرداد ۹۲ این پارک بدون ردیف بودجه اداره شد.

خوشبختانه اکنون تعداد مراجعات بسیار بالا رفته و درحال حاضر بیش از ۴۰ واحد فناور یا شرکت در نوبت استقرار در پارک علم و فناوری هستند اما فضای کافی برای آنها نداریم.

اکنون ۲۵۰۰ شرکت دانش بنیان در کشور فعالیت می کنند، که بیش از نصف آنها به تهران و اصفهان متعلقند. رتبه خوزستان از نظر زیرساختی جز ضعیف ترین پارک های کشور است اما از نظر عملکردی طبق گزارش معاونت علمی ریاست جمهوری رتبه ۹ را از نظر تعداد شرکت های دانش بنیان در کشور داریم.

شرکت های دانش بنیان چقدر در ایجاد فرصت ها و زمینه های اشتغال برای فارغ التحصیلان موفق بوده اند؟

بودجه پارک های علم فناوری در کل کشور ۱۲۰ میلیارد تومان است که معادل ۲ درصد بودجه وزارت علوم است. این در حالی است که گردش مالی کل شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری کشور، سال گذشته ۲ هزار میلیارد تومان بوده و ارزش افزوده آن بسیار بالاست.

یکی از تعهدات و وظایف پارک علم و فناوری تضمین قرارداد شرکت های دانش بنیان با سازمانها و ارگانهای مختلف و همچنین حمایت از این شرکت در برابر تعهد های مالی سازمان به شرکتها است.

هرچه اقتصاد استانی خصوصی تر باشند، شرکت های دانش بنیان بسیار موفق تر می شوند. البته در استان خوزستان شرکت های موفق زیادی وجود دارند برای مثال یکی از شرکت ها که توسط جوانی کمتر از ۳۰ ساله راه اندازی شده است، در سال ۹۱ به عنوان طرح فناوری برتر کشور شناخته شد.

و مثال دیگر اینکه، حجم اقتصاد استانهای خوزستان و خراسان تقریباً مشابه هم است اما در خراسان ۸۰ درصد آن در اختیار بخش خصوصی ولی در خوزستان به همین میزان در اختیار دولت است، لذا بدیهی است که استان خراسان موفق تر بوده است.

در حال حاضر با وجود قوانین مناطق آزاد و مصوبه استاندار سابق و پیگیری آن توسط استاندار فعلی خوزستان مبنی بر لزوم خرید از داخل استان، شرکت های دانش بنیان استانهای دیگر برای استقرار در پارک علم و فناوری خوزستان اشتیاق نشان دادند.

البته ما نیز برای حضور آنها شروطی مانند انتقال حساب بانکی به خوزستان و جذب و بکارگیری نیروهای بومی قرار داده ایم.

عوامل موفقیت بیشتر پارک ها چیست؟

مهم ترین عامل موفقیت پارک ها، صنایع و اقتصاد هستند، صنایع بزرگ استان انرژی بر، آلاینده و با اشتغالزایی کم هستند در کنار این معضلات،  همه این صنایع و شرکت ها فناوری را از خارج از کشور وارد کرده اند و نمی توان دانشی به آنها اضافه کرد.

برای مثال ۹۰ درصد صنایع پتروشیمی تحت لیسانس کشورهای خارجی هستند و هیچ تغییری در روند آنها نمی توان ایجاد کرد.

به نظر بنده مسئولان استان باید تلاش کنند به جای صنایع بزرگ، صنایع پایین دستی پتروشیمی را توسعه دهند تا زنجیره ارزش محصولات بیشتر و در نتیجه شرکت های دانش بنیان فعالتر و اشتغالزایی ایجاد شود.

بعنوان سوال آخر آیا فعالیت ها و تسهیلات پارک برای نخبگان استان اطلاع رسانی شده است؟

بله، تاکنون بیش از ۲۰ برنامه زنده در صدا و سیما خوزستان از سوی پارک و ۱۰۰برنامه نیز از طریق شرکت های زیرمجموعه پخش شده است.

علاوه بر آن در مجامع سخنرانی و اطلاع رسانی می شود.