به گزارش هورنیوز – آبزیان از جمله گونه های مختلف ماهی از دیرباز نقش بی بدیلی در سفره های خانواده ها و اقتصاد صیادان داشته است. اما از یک دهه گذشته با ورود نوعی جدید از ماهی های مهاجم و غیربومی به آب های استان و تالاب ها شاهد بهم ریختن چرخه زیست محیطی آنها هستیم.

ماهی تیلاپیا، نوعی ماهی ارزان قیمت با سرعت تولید مثل فوق العاده است که در مدت کم جای خود را در استان، با کنار زدن گونه های بومی باز کرد وحال با نام های جدید سر از بازارها درآورده است.

اثرات سوء اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی این گونه

سارا اردو کارشناس مدیریت محیط زیست در گفتگو با هورنیوز درخصوص رشد بی سابقه ماهی غیر بومی تیلاپیا در آب های خوزستان اظهار داشت: ماهی تیلاپیا از نوع سیچیلیده و از راسته سوف ماهی ها است که در برابر کمبود اکسیژن، شوری آب و دمای بالا مقاومت بسیار بالایی دارد ضمن آنکه تولید مثل آن زیاد و هرگونه حتی تا شش بار در سال تخم ریزی می کند.

وی با اشاره به اینکه ورود این گونه مهاجم غیربومی باعث مشکلات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست بسیاری شده است، افزود: ماهی تیلاپیا رقابت غذایی بسیاری با سایر ماهی ها به ویژه کپورماهی دارد و از پلاستیک گرفته تا تخم ماهی و پلانکتون ها را می خورند.

اردو با بیان اینکه محل تخم ریزی سایر ماهی ها را تصاحب می کند، گفت: این ماهی در حد اشباع تولیدمثل می کند درحالی که سایر آبزیان دیگر قدرت رقابت با آنها را ندارند و از بین می روند.

وی به آسیب های اقتصادی ناشی از ایمن گونه غیربومی نیز اشاره و یادآور شد: در استان خوزستان با هجوم ماهی تیلاپیا و کم شدن ماهی های گرمابی اقتصاد صیادان از بین می رود که ادامه این روند ضررهای اجتماعی بسیاری بر روی افراد محلی خواهد داشت.

این پژوهشگر ادامه داد: درحال حاضر به علت از دست رفتن محیط زیست در این استان بسیاری از مردم شغل های خود را از دست داده و به مشاغل کاذبی همچون دستفروشی روی آورده اند ضمن آنکه این گونه ماهی انتقال دهنده بسیاری از بیماری ها به محیط و سایر ماهی ها است.

ارزش کم غذایی ماهی تیلاپیا

وی درخصوص ارزش غذایی این ماهی نیز خاطر نشان کرد: ماهی تیلاپیا از مقدار بسیار کمی امگا۳ تشکیل شده است درحالی که دارای مقادیر بالایی امگا۶ است. در تحقیقاتی که سال ها پیش در یکی از زندان های خارج کشور انجام شد محققان دست یافتند که بدن افراد جانی از امگا۶ بالایی برخوردار است.

اردو از دیگر مضرات این ماهی را التهاب روده و آلزایمر دانست و گفت: ممکن است گوشت این ماهی از نظر برخی افراد لذیذ باشد اما آسیب های آن بیشتر از فواید آن است. ضمن آنکه تیلاپیا برعکس سایر ماهی ها قادر به دفع فلزات سنگین نیست و آن را جذب می کند.

وی در پاسخ به این سؤال که این گونه چطور سر از آب های کشور در آورده است، توضیح داد: سازمان شیلات معتقد است که از طریق رودخانه اروند و پروش این ماهی در کشورهای عراق وارد آب های استان شده اند اما سال ۹۰ مجوز پرورش این ماهی در قرنطینه کامل داده شد چراکه اگر وارد آب های آزاد شود به سرعت تولید مثل می کند.

پاکسازی آب ها از ماهی تیلاپیا ممکن نیست/کنترل تنها راه

این محقق حوزه مدیریت محیط زیست و شیلات ادامه داد: وقتی این گونه وارد محیط شد دیگر پاکسازی آن ممکن نیست و تنها باید رشد آن را کنترل کرد. درحال حاضر ماهی تیلاپیا در رودخانه کارون و تالاب های استان مشاهده شده است.

وی با بیان اینکه پرورش این ماهی در کشور باید غیر قانونی اعلام شود، تأکید کرد: اداره تحقیقات علوم شیلات کشور کتابی درخصوص پرورش ماهی تیلاپیا منتشر کرده است این درحالی است که این گونه جزء صد ماهی مهاجم شناخته شده و بسیاری از کشورها مانند استرالیا و آمریکا با تدابیری خاص درحال کنترل این ماهی و و سرمایه گذاری بر روی پرورش ماهیان بومی و تکثیرشان هستند.

اردو با بیان اینکه تالاب های بی نظیر استان خوزستان امروز درگیر مشکلات بی مشاری هستند، ادامه داد: علاوه بر مشکلات خشکسالی و زیست محیطی هجوم این ماهی های غیربومی نیز باعث صدمه به تالاب ها شده است.

خطر پرورش اینگونه، ماهی های بومی را تهدید می کند

وی با اشاره به اینکه مردم از مضرات بسیاری زیاد این ماهی اطلاعی ندارند، تصریح کرد: مسأله ای که درحال حاضر جای نگرانی دارد پرورش ماهی تیلاپیا است. امروز استان خوزستان با مشکلاتی مانند خشک شده تالاب ها، محیط زیست، انتقال آب کارون ،آلودگی آن و آسیب های گونه گیاهی غیربومی کونوکارپوس دست و پنجه نرم می کند و پرورش این ماهی نیز بر حجم مشکلات می افزاید.

این پژوهشگر با بیان اینکه ورود هرگونه غیربومی به استان بدون تحقیقات به معنی فاجعه زیست محیطی است، خاطر نشان کرد: اگر این گونه ماهی نیز در استان پرورش یابد قطعا از رودخانه ها، تالاب ها و خلیج فارس سر در می آورد.

وی در پایان اظهار داشت: چرا باوجود غیرقانونی بودن پرورش این گونه غیربومی، کتاب هایی درخصوص روش های پرورش آن  همراه با فایل با دانلود رایگان منتشر می شود؟ اگرچه بهانه این ادارات ایجاد اشتغال است اما باید توجه داشت که اینگونه مشاغل از نظر بحث اقتصادی، جزء مشاغل قهوه ای در برابر اقتصاد سبز هستند؛ و به معنای آنست که در مدت زمان کوتاه برای قشر معدودی درآمدزایی دارد اما در دراز مدت اقشار مختلفی از نظر مادی محتاج می کند.

به گزارش هورنیوز – امروز خوزستان پس از حرف و حدیث های بسیار درخصوص مضرات کونوکارپوس درگیر گونه غیربومی دیگری به نام تیلاپیا است که به گفته کارشناسان آسیب هایی به مراتب جبران ناپذیرتر دارد به همین جهت پیشنهاد می شود تا پیش از آنکه تمام آب های استان و محیط زیست درگیر مشکلات ناشی از تولیدمثل بی شمار آن شود مسئولان با چاره اندیشی درصدد کنترل آن برآیند.