هورنیوز – تصور دنیای امروز بدون پتروشیمی بسیار ترسناک است چراکه دارو، پوشاک، لاستیک، دستگاه‌های دیجیتال و بسته‌بندی، مواد شوینده و … از مواد پتروشیمی ساخته می‌شوند. واژه‌ی پتروشیمی از دو کلمه «پترول» و «شیمی» ترکیب شده و مفهوم لغوی آن مواد شیمیایی حاصله از نفت است. پتروشیمی برای اولین بـار در ۱۹۴۲؛ توسط عده ای از سازندگان مواد شیمیایی؛ برای تبلیغات به کار برده شد. پتروشیمی سومین صنعت پول‌ساز و با ارزش جهان است. بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت برای جلوگیری از خام‌فروشی و رشد اقتصادی به سمت و سوی توسعه صنایع پتروشیمی حرکت کرده‌اند.

ایران نیز در چند دهه اخیر تلاش‌هایی برای توسعه صنعت پتروشیمی انجام داده است، باوجود تمامی این اقدامات هنوز در ابتدای مسیر است و راه طولانی برای رسیدن به هدف باید طی کند. درحال حاضر پتروشیمی یکی از پربازده‌ترین صنایع کشور است که باهدف کاهش خام‌فروشی نفت راه‌اندازی و توسعه یافته است. صنعت پتروشیمی به‌دلیل تقاضای بالای بازار داخلی و موقعیت استراتژیک منطقه‌ایی و نیروی انسانی متخصص و حرفه‌ایی، نقش پر اهمیتی در رشد اقتصادی و توسعه پایدار کشور می‌تواند ایفا کند.

سوء مدیریت بلای جان صنعت پتروشیمی

سومدیریت بلای جان صنعت پتروشیمی ایران است. به‌دلیل این سوء مدیریت پتروشیمی‌های فعال با مشکلاتی همانند عدم تکمیل چرخه زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی و گرانی یا کمبود خوراک گاز و …  دست و پنجه نرم می‌کنند. پتروشیمی‌های نیمه‌کاره نیز با مشکلاتی همانند بودجه‌های قطره‌چکانی و عدم توجه به آمایش سرزمین و …. دست به گریبان هستند.

توسعه پتروشیمی با ۳۰ میلیارد دلار

به گزارش شرکت صنایع پتروشیمی ایران، ۴۰ سال گذشته، ۶۳ واحد پتروشیمی به بهره‌برداری رسیده است. اما پروژه‌های پتروشیمی بسیاری به‌دلیل نداشتن ارزیابی محیط زیستی و مکان‌یابی اشتباه و کمبود اعتبار نیمه‌کاره رها شده‌اند. براساس آمار برای تکمیل و به بهره‌برداری رسیدن پروژه‌های پتروشیمی نمیه‌کاره کشور ۳۰ میلیارد دلار اعتبار نیاز است. پروژه‌هایی که درصورت افتتاح آن می‌توان به پیشرفتی بزرگ در صنعت نفت و کاهش چشم‌گیر خام‌فروشی امیدوار بود.

چالش‌های پتروشیمی

در چند سال اخیر اخبار بسیاری درباره‌ مکان‌یابی اشتباه و عدم توجه به سند آمایش سرزمین درخصوص پروژه‌های پتروشیمی منتشر شده است. توجه نداشتن به الزام‌های آمایش سرزمین در توسعه صنعت پتروشیمی و در احداث طرح‌های جدید، عدم تعیین تکلیف و قیمت‌گذاری دقیق و تخصیص خوراک(به‌ویژه خوراک گازی)، تسری نیافتن مشوق‌های موردی خوراک در طول زنجیره ارزش، تمرکز بر تولید انبوه محصولات متداول و توجه نداشتن کافی به تولید محصولات باارزش افزوده بالا، استفاده نکردن از روش‌های مختلف جذب سرمایه خارجی، نبود آیین‌نامه رگولاتوری موردنیاز، عدم اصلاح و تصویب اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ناظر بر شرایط فعلی و آینده مورد انتظار از نقش‌آفرینی این شرکت، برداشت ناقص بخش خصوصی صنعت پتروشیمی از جایگاه و نقش‌آفرینی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به‌رغم مأموریت‌های تصریح‌شده برای این شرکت در قانون نفت مصوب سال ۹۰ و قانون اصلاح قانون نفت مصوب سال ۹۱ مهم‌ترین چالش‌های صنعت پتروشیمی است.