هورخبر –  الهام سلامت‌نیا، عضو اصلی کمیته بهره‌وری استانداری استان خوزستان به تشریح فرآیند تولید تا مصرف و چالش‌های ویژه صنعت برق در کشور پرداخت و اظهار داشت: اسناد چشم انداز تولید برق در جهان مبین آن است که برنامه‌های بلندمدت انرژی با محوریت انرژی‌های تجدید پذیر و فاصله‌گیری از استفاده از سوخت‌های فسیلی منظور شده است. بر اساس این برنامه‌ها در ۱۶۶ کشور جهان تا سال ۲۰۳۰، یک سوم کل برق مورد نیاز این کشورها از طریق انرژی خورشیدی تامین خواهد شد.

این کارشناس صنعت برق و عضو اصلی کمیته بهره‌وری استانداری استان خوزستان افزود: سناریوی توسعه پایدار یا SDS هم با لحاظ کردن پتانسیل بیشتر برای رشد انرژی تجدیدپذیر، پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۴۰، تولید برق از طریق انرژی خورشیدی در جهان ۱۲ برابر بیشتر از سال ۲۰۱۹ خواهد بود.

او ادامه داد: در نگاهی به وضعیت صنعت برق ایران و در مقایسه با سایر کشورها، ایران شانزدهمین تولید کننده و هجدهمین مصرف کننده برق جهان است که اگر بتوانیم بالانس مناسبی بین تولید و مصرف در کشور را برقرار کنیم در مسیر توسعه تولید و استفاده از منابع پایدار در دسترس و اصلاح سیاست‌ها و برنامه‌های هم راستا با ارتقای بهره‌وری و مدیریت هوشمند مصرف در آینده می‌توانیم علاوه بر رفع مشکلات تامین انرژی، به صادرکننده قوی انرژی الکتریکی تبدیل شویم.

به گفته سلامت‌نیا، در حال حاضر و با توجه به وضعیت فعلی و چالش‌های موجود در صنعت برق کشور و جهت دستیابی به یک تصویر کلی از وضعیت موجود صنعت باید شاخص‌های مهم این صنعت را مدنظر قرار داده و راهکارهایی نوین و بهینه را در مسیر رفع مشکلات موجود با ارتقای بهره‌وری در کلیه ارکان صنعت انتخاب کنیم.

عضو اصلی کمیته بهره‌وری استانداری استان خوزستان یادآور شد: یکی از اساسی‌ترین شاخص‌ها تراز تولید و مصرف است که با توجه به تولید ۶۱ هزار و ۵۰۰ مگاواتی و مصرف۷۳ هزار و ۴۶۳ مگاواتی در سال ۱۴۰۲ شاهد تراز منفی بین تولید و مصرف برق در کشور بودیم.

او اضافه کرد: از عوامل زیست محیطی و اجتماعی در این کمبودها می‌توان به عواملی نظیر افزایش زود هنگام دما، کاهش نزولات آسمانی، کاهش چشمگیر حجم آب مفید مخازن سدها، افزایش استفاده از ماینرها و استخراج رمز ارزها، رشد مصرف مشترکان ناشی از عدم نهادینه‌سازی فرهنگ مصرف بهینه در کشور و تغییرات تکنولوژیکی(استفاده از لوازم الکترونیکی جدید) اشاره کرد.

سلامت‌نیا همچنین به معضلات فنی این مساله اشاره کرد و گفت: در شبکه‌های برق می‌توان به مستهلک بودن شبکه‌های برق و عمر زیاد تجهیزات، اتلاف موجود، اثرات آلودگی‌های محیطی و صنعتی که با تغییرات اقلیمی نیز به‌شدت افزایش یافته و عدم بسترسازی مناسب برای مقابله با آن، نبود زیر ساخت‌های متناسب با رشد تقاضا، عدم جایابی مناسب ایستگاه‌های برق(خارج از مرکز ثقل بار و با فاصله زیاد از مصرف کننده‌ها)، هزینه‌های بالای احداث، تعمیر و نگهداری شبکه‌ها و میزان تلفات بالای کشور و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها در کنار همه این مشکلات اشاره کرد.

عضو اصلی هیئت مدیره شرکت توزیع نیروی برق اهواز، تدوین و ابلاغ برنامه‌های نوین در زمینه بهینه‌سازی مصرف برق، ارتقای نظام مدیریت هوشمند بار، برنامه‌های مدون در راستای افزایش تولید انرژی‌های نو، استقرار نظام مدیریت دارایی‌های فیزیکی بر مبنای تحول دیجیتال، بازآرایی و بهینه‌سازی سیستم‌های تولید، انتقال، فوق توزیع و توزیع و الزام به تاسیس و بهره‌برداری از شبکه‌های مایکروگرید را از جمله راهکارهای رفع ناترازی برق در کشور برشمرد.

او تصریح کرد: در محور انرژی‌های نو می‌توانیم از پتانسیل‌های بالقوه کشورمان در مسیر توسعه انرژی‌های پاک بهره‌مند شویم؛ اجرای طرح‌هایی نظیر پروژه‌های نیروگاه‌های خورشیدی شناور در پشت سدهای مخزنی موجود که می‌تواند علاوه بر اثر کاهش تبخیر آب ذخیره شده در سدها، مشکلات کمبود تولید برق و حفظ منابع آبی کشور را به بهینه‌ترین شکل ممکن پاسخگو باشد.

سلامت‌نیا اظهار کرد: پروژه‌های نصب Solar PV ها در پشت بام‌ها و نمای ساختمان‌ها و ترویج فرهنگ استفاده از کولرهای گازی پنجره‌ای خورشیدی با دخالت مستقیم دولت در بخش حمایت قانونی و هزینه‌ای از مصرف کننده‌ها نیز یکی دیگر از راهکارهای ترویج و توسعه انرژی‌های نو خواهد بود.

این کارشناس صنعت برق ابراز داشت: با نگاهی به شرایط اقلیمی ایران، با ۳۰۰ روز آفتابی و با متوسط تابش ۴.۵ تا ۵.۵ کیلو وات ساعت بر متر مربع، یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی است.

به گفته او، مطابق مطالعات انجام شده توسط مرکز DLR آلمان در مساحتی بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر مربع، امکان نصب بیش از ۶۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی وجود دارد. یکی دیگر از راهکارهای تولید انرژی پاک و در کنار آن حفظ پاکی محیط زیست، بهره‌گیری از تهدیدی به‌نام پرمصرفی در بین مردم ایران و تبدیل آن به فرصتی چون ایجاد نیروگاه زیست توده بر مبنای زباله‌های تولید شده در کشور است.

عضو اصلی هیئت مدیره شرکت توزیع نیروی برق اهواز یادآور شد: نیروگاه‌های زیست توده یک طرح موفق جهانی است که می‌توانیم در راستای دو موضوع مهم و حیاتی برای کشور نظیر حفظ منابع و محیط زیست و تولید برق از آن بهره گیریم و با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این زمینه به ترند جهانی در این فناوری تبدیل شویم. سرمایه‌گذاری در بخش کاهش تلفات یا به عبارتی ساخت نیروگاه‌های مجازی نیز می‌تواند راهکار دیگری در جهت ارتقای بهره‌وری و تعادل بین میزان تولید و مصرف باشد.

او افزود: دیگر راهکارهای بهبود بهره‌وری انرژی که می‌تواند با نظارت و دخالت مستقیم دولت ارتقا واثربخشی چشمگیری داشته باشد، فرآیند بهبود بهره‌وری انرژی در ساختمان‌های عمومی و دولتی از قبیل دانشگاه‌ها، ادارات، مدارس و مساجد، بهبود سطح عایقی دیوار و سقف بناها، نصب سیستم تهویه و بویلرها، نصب رادیاتورها و صفحات خورشیدی، بهره‌گیری از انرژی زمین گرمایی در معماری ساختمان‌ها جهت خنک کردن و گرم کردن ساختمان‌ها، اجرای سیستم‌های کنترل هوشمند و دیگر راهکارهای مرتبط است که همه این اقدامات نیز هم راستا با اهداف اقتصاد مقاومتی و بهبود بهره‌وری در کشور است.

عضو اصلی کمیته بهره‌وری استانداری استان خوزستان تاکید کرد: در محور مدیریت مصرف برق نیز باید راهبردهای موفق جهانی و طرح‌های نوین کشوری با موضوعیت فرهنگ و اصلاح زیرساخت در زمینه مدیریت بار و خصوصا کنترل هوشمند شبکه و مصرف انرژی را مدنظر قرارداد که از جمله طرح‌های موفق پیشنهادی در زمینه مدیریت مصرف می‌توان به مبحث نظام تعرفه‌گذاری موفق برق در جهان اعم از روش قیمت لحظه‌ای واقعی، روش زمان استفاده، قیمت بحرانی اوج بار و تخفیف کاهش اوج بار اشاره کرد. این طرح‌ها با تکنیک هوشمندسازی در جهان در حال انجام است و موفقیت‌های چشمگیری تاکنون داشته است.

سلامت نیا در این باره ادامه داد: طرح‌های بهره‌ور پیشنهادی در این زمینه نظیر روش پیش پرداخت است که در این طرح بسان خرید شارژ مکالمه یا خرید بسته اینترنتی، برق شارژی در اختیار مشترک قرار گرفته و اطلاع رسانی و گزارش مصرف برای مشترک فعال، ارسال و علاوه بر امکان پیش دریافت هزینه برق مصرفی با دریافت پیامک اطلاعات باقیمانده شارژ و مصرف برای مشترک ارسال شده و این فرآیند نقش بسزایی در کنترل بار و امکان مدیریت هزینه و مصرف در اوج بار را نیز بدنبال خواهد داشت. ضمن اینکه با این روش مشکل همیشگی وصول مطالبات بهای برق مصرفی در کشور مرتفع خواهد شد.

او همچنین طرح مدیریت مصرف گروهی مشترکان برق را دیگر راهکار برشمرد و ابراز داشت: گروه بندی مشترکان بر اساس شاخص‌های مدنظر(نظیر کاربری یا تعرفه و … ) و اعمال محدودیت‌ها و طرح‌های مدیریت مصرف برای هر گروه با قابلیت انعطاف‌پذیری در تعیین میزان و زمان مصرف بار با رعایت سقف مصرف گروهی و امکان برنامه‌ریزی مدیریت بار در کشور نیز می‌تواند متناسب با اهداف کاهش و مدیریت بار در کشور باشد؛ با اجرای این روش و کنترل و تغییر زمان مصرف مشترکان سنگین می‌توان در برنامه گذر از پیک تابستان، بدون اعمال خاموشی موفق بود.

این کارشناس صنعت برق یادآور شد: در زبان اقتصاد کلان سالانه مبالغ هنگفتی از منابع کشور را در اثر طراحی نادرست، عدم نگهداری و تعمیرات صحیح و اتلاف‌ها در همه فرآیندها از دست می‌دهیم؛ بی‌شک بخش عظیمی از این اتلاف‌ها در ارکان اجرایی صنعت برق کشور است که بهترین راهکار ممکن در جهت حذف اتلاف‌ها و سر و سامان دادن به روال موجود، پیاده‌سازی نظام مدیریت دارایی‌های فیزیکی بر اساس داده‌ها و داشته‌های واقعی صنعت برق کشور است.