مبنای بی‌اساسی که اساس مذاکرات هسته‌ای را خراب می‌کند

هر چند سیاستمداران غربی با استناد به برنامه اقدام مشترک خواهان بررسی برنامه موشکی ایران در مذاکرات تدوین توافقنامه جامع شده‌اند اما بررسی حقوقی این متن اثبات می‌کند که ایران دقیقا با توجه به همین متن می‌تواند از پذیرش مطرح شدن این بحث خودداری کند.

دستیابی به توافق جامع از آنچه هست، دشوارتر به نظر می‌رسد. در حالی که موانع متعددی بر سر راه رسیدن به توافق نهایی وجود دارد، اما بحث برنامه موشکی ایران یکی از دشوارترین آنها به شمار می‌آید. این مورد از آن جهت مشکل‌ساز شده که موضوعی «فرا هسته‌ای» را در روند مذاکرات هسته‌ای مطرح کرده آنهم در شرایطی که ایران بارها اعلام کرده این مسئله، جزو خطوط قرمز جمهوری اسلامی به شمار می‌آید و قابل مذاکره نیست.

علت پافشاری ایران نیز روشن است؛ موشک‌های بالستیک و قدرت دفاعی ایران، مطلقا قابل مذاکره نیست چراکه هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد، مبنای بازدارندگی‌اش مورد مذاکره قرار گرفته و دیگران در این قالب، در مورد آن اعلام نظر کنند و یا حد و حدودی برای آن تعیین کنند. به بیان دیگر، باز شدن پای مسائل نظامی آن هم موشک‌های بالستیک به مذاکرات پیامدهای منفی بر امنیت ملی خواهد داشت. مذاکره‌کنندگان هسته‌ای جمهوری اسلامی نیز بارها تاکید کرده‌اند که وارد موضوعات غیرهسته‌ای نخواهند شد و اجازه طرح آنها را نمی‌دهند.

با این حال، اخیرا منابع غربی با استناد به اخبار غیر موثق، تلاش‌های رسانه‌ای خود علیه برنامه موشکی ایران را تشدید کرده‌اند. از جمله این موارد می‌توان به خبر خبرگزاری رویترز اشاره کرد که از انتشار گزارشی محرمانه در سازمان ملل راجع به برنامه موشکی ایران و ماهیت نامتعارف آن خبر داده که به تعبیر این رسانه، تلاش برای پیوند دادن برنامه موشکی ایران با مواد هسته‌ای را تقویت می‌کند.

رویترز با پوشش خبری وسیع این خبر، اعلام کرد به یک گزارش محرمانه دست پیدا کرده که نشان می‌دهد ایران تلاش می‌کند به طور غیرقانونی مواد لازم برای برنامه‌های موشکی و برنامه منع شده در حوزه هسته‌ای را به دست آورد. البته به گفته «نادر ساعد»، مدیر گروه حقوق و سازمان‌های بین‌المللی پژوهشکده مطالعات روابط بین‌الملل این خبر کذب است و صحت ندارد چراکه تنها مرجعی که هر چند به صورت غیرقانونی امکان پرداختن به ماهیت و جزئیات پیشرفت‌های موشکی ایران را یافته، کمیته تحریم و همچنین پانل کارشناسان قطعنامه ۱۹۲۹ است که گزارش این پانل یک ماه پیش در نشست شورای امنیت مطرح شد و به دلیل ابهامات متعدد کارشناسی‌، مورد مخالفت غالب اعضای این شورا قرار گرفت.

با این حال، انتشار گزارش‌هایی از این دست، بر تلاش رسانه‌های غربی و کشورهای متبوعشان برای جوسازی و پیوند دادن برنامه موشکی ایران با فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی دلالت می‌کند.

علاوه بر گزارش‌های این چنینی، برخی مقامات آمریکایی نیز برای توجیه نظرات خود درباره لزوم بررسی مسئله موشکی ایران، به متن «برنامه اقدام مشترک» استناد می‌کنند. از آن جمله می‌توان به سخنان «آلن ایر»، سخنگوی فارسی‌ زبان وزارت خارجه آمریکا اشاره کرد که در پاسخ به سئوالی در خصوص عدم موافقت ایران با گنجاندن موضوع موشک‌ها در مذاکرات این کشور و ۱+۵، این بحث را موضوع قطعنامه‌های شورای امنیت دانست و گفت: «بر اساس مفاد برنامه اقدام مشترک «پرداختن به قطعنامه‌های شورای امنیت» به صراحت آورده شده است.»

اما بررسی حقوقی متن «برنامه اقدام مشترک» نشان می‌دهد، هیچ الزامی در این توافقنامه برای مطرح شدن و حل شدن مسئله موشکی ایران به‌طور خاص و قطعنامه‌های شورای امنیت به‌طور عام بیان نشده است. در بخشی از متن این توافق آمده: « در فاصله میان گام‌های اولیه و گام آخر، گام‌های دیگری از جمله پرداختن به قطعنامه‌های شورای امنیت با هدف پایان رضایت بخش بررسی موضوع توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود خواهد داشت.»

از آنجائیکه مسئله موشکی ایران در قطعنامه‌های شورای امنیت مورد اشاره قرار گرفته، مقامات غربی به ویژه آمریکایی رسیدگی به این مبحث را الزامی می‌دانند اما با نگاهی به متن انگلیسی این طرح مشخص می‌شود، جمهوری اسلامی هیچ الزامی برای پذیرش بررسی این موضوع طبق توافقنامه ژنو ندارد.

در متن انگلیسی این توافق آمده: There would be additional steps in between the initial measures and the final step, including, among other things, addressing the UN Security Council resolutions, with a view toward bringing to a satisfactory conclusion the UN Security Councilˈs consideration of this matter

با توجه به گنجانده شدن عبارت «would» در این پاراگراف، تحلیلگران حقوقی بر این باورند، قطعنامه‌های شورای امنیت «می‌توانند» در مذاکرات جامع مطرح شوند. در واقع، این واژه یعنی «would»، معنای «باید» را در بر ندارد، بنابراین، استناد یا عدم استناد به قطعنامه‌های شورای امنیت امری علی‌السویه است و قعطیت ندارد و در نتیجه ایران می‌تواند بر اساس متن برنامه اقدام مشترک اجازه ندهد که مسئله موشک‌های بالستیک در مذاکرات جامع مطرح شود.

به این ترتیب ایران می‌تواند به مبنایی که غربی‌ها برای «خراب کردن» مذاکرات گذاشته‌اند، تن ندهد چراکه این مبنا از اساس اشتباه است و طبق برنامه اقدام مشترک نمی‌تواند مبنای درستی برای پیشبرد مذاکرات باشد.

منبع : فارس
https://hoorkhabar.ir/62983کپی شد!
208
 

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.