عقبماندگی کشور در تولید ثروت با ثبت تنها یک اختراع از هر ۸۲۰ مقاله
نماینده انجمنهای علمی ایران با ارائه آماری از نسبت اختراعات ثبت شده به اختراعات تجاری شده در دنیا گفت: ایران از هر ۸۲۰ مقاله تنها یک اختراع به ثبت میرساند.
دکتر عباس علیآبادی، امروز طی سخنانی در سومین همایش پیشرفت و توسعه علمی کشور با بیان این که پرداختن به موضوع علم و فناوری از آموزههای دینی ما است، تصریح کرد: شمار آیات قرآن که به صورت صریح به علم اشاره دارد، افزون بر ۱۳۰۰ مورد است و شاید بتوان به تعبیری همه آیات را مرتبط با علوم و توسعه علم دانست.
وی با بیان این که در دنیای غرب و حتی در کشورهای نوظهور اقتصادی به خوبی دریافتهاند که توسعه اقتصادی نیازمند موتور محرکه توسعه علمی است، ادامه داد: برای رسیدن به اطمینان از توسعه پایدار علمی نیازمند هستیم که پایگاه و جایگاه اقتصادی را در توسعه علمی روشن کرده و حلقه بازخورد مثبت را تکمیل کنیم.
علیآبادی با اشاره به سخنان ریاست جمهوری در جمع رؤسای دانشگاهها و مراکز پژوهشی گفت: همانطور که اعلام شد، باید نتیجه و کار این بخش از کشور به لایههای مختلف جامعه و به بیان سادهتر به کف کارخانجات، شرکتها و بازار این مرز و بوم برسد.
وی تاکید کرد: باید هر چه سریعتر این سوال را از خود بپرسیم که چرا در کشور ژاپن از هر ۱.۴ مقاله، در آمریکا از هر ۲.۷ مقاله، در کره جنوبی از هر ۳ مقاله، در آلمان از هر ۷.۲ مقاله، در چین از هر ۳۴ مقاله و در ایران از هر ۸۲۰ مقاله یک اختراع به ثبت میرسد؟
علیآبادی اضافه کرد: با نگاهی به آمار ذکر شده مبنی بر نسبت اختراعات ثبت شده به اختراعات تجاری شده درمییابیم در کشورهای توسعه یافته تولید علم منجر به ثبت اختراع و اختراعات ثبت شده با طی مراحل تجاری شدن تبدیل به ثروت میشوند، اما در کشور ما این اتفاق تقریبا متوقف شده است.
نماینده انجمنهای علمی ایران در ادامه گفت: همچنین از سوی دیگر شاهد آن هستیم که شرکتهای بزرگ با راهبری دولتهای خود و نیز خود دولتهای غربی تا پنج درصد از درآمدهایشان را صرف هزینههای تحقیقاتی میکنند و این در حالیست که ما در این زمینه توفیقات چندانی نداشتهایم و حتی اگر بودجهای تخصیص بدهیم، مکانیزم و توان جذب آن را نیز نداریم.
وی با طرح سوالی دیگر گفت: آیا موضوع ذکر شده نشان دهنده بسته یا تکمیل شدن چرخه تولید علم و دانش منجر به ثروت و ثروت منجر به علم و دانش در غرب نیست که ما بهره چندانی از آن نبردهایم و دچار عقبماندگی شدهایم؟
نماینده انجمنهای علمی ایران تاکید کرد: اگر ما تولید کننده دانش به منظور بهبود و توسعه اقتصادی نباشیم، حتی نمیتوانیم مصرف کننده خوبی هم برای دانش تولیدی دیگران باشیم چرا که در دنیای امروز برای آن که مصرف کننده خوبی در حوزه دانش و توسعه اقتصادی باشیم، نیازمندیم که یک حداقلهایی را در حوزه تولید دانش داشته باشیم چرا که در غیر این صورت نه توان جذب خوبی خواهیم داشت و نه به قیمتهای خوبی میتوانیم دانش مصرفی خود را از دنیا جذب کنیم.
نماینده انجمنهای علمی ایران در ادامه سخنانش به ارائه راهکارهایی در این راستا پرداخت و در ابتدا با بیان این که نباید از سرمایهگذاری در زمینههای مرتبط با دانش نگران باشیم، تصریح کرد: نباید سرمایههای انسانی کشور را در دانشگاه و صنعت دست کم گرفت. همچنین لازم است به شدت در حوزه توسعه علمی مقرراتزدایی کرده و یک متولی مرکزی نظیر معاونت علمی ریاست جمهوری و یا وزارت علوم برای مدیریت این بخش ایجاد کنیم تا فرآیند توسعه درگیر مقررات و ضوابط دست و پا گیر نباشد.
وی اضافه کرد: اقدامات اخیر معاونت علمی بویژه در حمایت از شرکتهای دانش بنیان، توسعه پارکهای علم و فناوری و ایجاد دهکدههای تحقیقاتی به کمک شرکتهای بزرگ صنعتی باعث امید بوده است، اما با تقویت آن میتوان سرعت توسعه را به صورت قابل توجهی افزایش داد.
علیآبادی در ادامه تصریح کرد: همچنین همراهی انجمنهای علمی به عنوان زنجیرههای واسط به مراکز دانشگاهی و پژوهشی با صنعت میتواند بسیار موثر واقع شود. بنابراین وزارت علوم میتواند با بررسی و تقویت جایگاه انجمنهای علمی و با قرار دادن مشوق برای اعضای هیات علمی برای عضویت و همکاری با این انجمنها این اثربخشی را فزونی بخشد.
نماینده انجمنهای علمی ایران در پایان سخنانش با بیان این که ابزار اقتصادی و اداری لازم برای پوشش ریسکهای توسعه علمی کشور نیز از مجموعه اقدامات ضروری به شمار میرود، اظهار امیدواری کرد تا با تدبیر لازم بتوان بارقههای امید برای تاسیس و ایجاد سازمان تولید دانش اقتصاد محور را عنوان کرد.