هورخبر – هوای گرم و مرطوب مسقط در نیمه شب، بوی یک راز بزرگ را با خود حمل می کرد. در طبقه بالای یک هتل ساده اما حفاظت شده، مردانی دور میزی چوبی جمع شده بودند، نه پرچمی بر دیوار بود، نه فلاش دوربینی روشن. تنها چیزی که در هوا معلق بود، وزن سنگین تصمیمی بود که میتوانست آینده ی خاورمیانه را برای یک نسل تغییر دهد.

سه دور مذاکره

از مسقط، به سفارت عمان در رم، و بازگشت به مسقط؛ مذاکراتی که قرار بود یا تاریخ را بازنویسی کند یا زخم های قدیمی را دوباره خونین. این تنها یک چانه زنی هسته ای نبود. این، نبردی بود بر سر مفهوم آینده، آینده ای که ایران می خواست خودش آن را بسازد.

تشکیل تیم ایرانی – عملیات افق نو

در تهران، پشت درهای بسته یکی از ساختمان های امنیتی خیابان پاستور، تیمی ویژه شکل گرفت. مدیرکل پروژه با سابقه ای افسانه ای، مأموریت داشت تیمی چندلایه و دقیق بچیند.
متخصصان هسته ای، دیپلمات های کهنه کار، اقتصاددانان تحریم، ژنرالهای بازدارندگی و استراتژیستهای فرهنگی. نام این عملیات محرمانه را “افق نو” گذاشتند.

هدف؟
بستن یک توافق تاریخی که نه تنها توان هسته ای صلح آمیز ایران را حفظ کند، بلکه راه توسعه اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی را باز کند.

دور اول – مذاکره سخت در مسقط

در هتل بینام مسقط، مذاکرات با سکوتی سنگین آغاز شد. آمریکایی ها با فهرستی بلندبالا از خواسته ها آمدند. توقف غنی سازی، افزایش نظارت، محدودیت های فنی بی پایان. ایران اما این بار با طرحی روشن روی میز آمد. حق ادامه غنی سازی صلح آمیز، تحت نظارت متقابل، و رفع کامل تحریم ها در مقابل شفافیت مرحله ای. برخلاف دفعات گذشته، تیم ایرانی نه در موضع تدافعی، بلکه در موضع طراحی آینده وارد شده بود. مذاکره آسان نبود، اما پایه های یک چرخش بزرگ چیده شد.

دور دوم – بن بست در رم

در نسیم بهاری رم، در دل سفارت عمان، مذاکرات وارد فازی بحرانی شد. آمریکایی ها با فشار مضاعف خواهان امتیازات بیشتر شدند. فریز کامل برنامه هسته ای، محدودیت های تحقیق و توسعه، و بازگرداندن برخی تحریم ها به عنوان “اهرم نظارت”. برای لحظه ای به نظر می رسید که همه چیز فرو خواهد پاشید. سکوتی یخ زده اتاق مذاکره را گرفت. اما با هوشمندی تیم ایرانی، پیشنهاد “طرح تضامین چندلایه” ارائه شد. مکانیسم نظارت متقابل، فازبندی اجرای تعهدات، و ضمانت حقوقی در سطح شورای امنیت. رم، بار دیگر به نقطه تعلیق رسید. جایی میان سقوط و نجات.

دور سوم – بازگشت به مسقط و طلوع امید

در دور سوم مذاکرات در عمان، تیم ایرانی با قاطعیتی تازه وارد شد. چارچوب توافق پایه شکل گرفت؛

– حفظ غنی سازی صلح آمیز در چارچوب NPT،
– نظارت مرحله ای توسط آژانس،
– رفع مرحله ای تحریم های اصلی اقتصادی و بانکی،
– مکانیسم تضامین حقوقی قابل اتکا.

مذاکره کنندگان شبانه پیشنویس ها را رد و بدل کردند. اما هیچ امضایی پای توافق نرفت. طرفین توافق کردند بررسی های نهایی را در پایتخت های خود انجام دهند و دو هفته بعد، بر سر امضای نهایی تصمیم بگیرند. بازی هنوز تمام نشده بود. اما نقشه راه، روشن تر از همیشه شده بود.

افق نو – آیندهای که میتواند ساخته شود

وقتی تیم ایرانی شبانه از هتل خارج شد، نسیم خلیج فارس در هوا می چرخید. در دل تاریکی، امیدی خاموش اما زنده شعله میکشید. ایران این بار با دستانی پر از منطق، سند، طرح و انسجام بازگشته بود. اینبار بازیگری فعال بود، نه منفعل. اینبار برنامه ای برای رشد داشت، نه فقط واکنش به فشار. بازی هنوز ادامه دارد. اما شاید این بار، افق نو، فقط یک رؤیا نباشد؛
بلکه یک حقیقت در حال طلوع باشد.

عمران بائوج – پژوهشگر روابط بین الملل