اثر تحریم‌ها بر صادرات اوره ایران
هورخبر – یوسف‌زادگان کارشناس پتروشیمی در رابطه با اهمیت فراوری آمونیاک در پتروشیمی اظهار داشت: آمونیاک در تمام جهان یک محصول پایه است و حدود ۷۲ درصد آمونیاک جهان بلافاصله تبدیل به اوره می‌شود. در تمام جهان در کنار واحدهای آمونیاک واحد اوره هم وجود دارد. بیشترین مقدار آمونیاک تبدیل به اوره می‌شود و بقیه مصارف آمونیاک، نیترات آمونیوم، سولفات آمونیوم و …است.
وی با بیان این که در کشور ما یک سری از مصارف صنعتی و مواد شیمیایی نیز برای آمونیاک وجود دارد، گفت: آمونیاک در کشور ما نیز عمدتاً تبدیل به اوره می‌شود. یک مقداری در شیراز تبدیل به نیترات آمونیوم و اسید استیک شده و مقداری هم در تبریز برای مسائل صنعتی مصرف می‌شود که مقدار آن بسیار ناچیز است. مثلاً از ۱۰۰ هزار تن آمونیاک، یک تن هم به تبریز برای مصارف صنعتی می‌رود اما عمده مصرف آن در کشور ما اوره، نیترات آمونیوم و اسید استیک است.
این متخصص صنعت پتروشیمی درباره سرانه تولید آمونیاک در کشور توضیح داد: ما وارد کننده آمونیاک نیستیم و تولید ما کفاف برطرف کردن نیازهای داخلی را می‌دهد و حتی می‌توانیم صادر کننده آمونیاک باشیم. البته صادرات آمونیاک در جهان بسیار کم است و در کل جهان آمونیاک در جایی که تولید شده، بلافاصله تبدیل به اوره می‌شود. مثلاً شاید از حدود ۱۲۰ میلیون تن آمونیاک تولیدی در جهان به طور حدودی بیش از ۱۰۰ میلیون تن آن درجا مصرف شده و در کل جهان شاید دو، سه میلیون تن آمونیاک جابه‌جا شود چرا که هم جابجایی مشکل است و تانکرهای مخصوص می‌خواهد و هم صرف اقتصادی ندارد.
یوسف‌زادگان توضیح داد: در ایران هم تمام آمونیاک تبدیل به محصولات دیگر مانند اوره می‌شود اما به این دلیل که در پتروشیمی رازی ما یک مقدار آمونیاک مازاد داریم و در واقع یک واحد آمونیاک بدون اوره ایجاد شده است، در آنجا سالی چند ۱۰ هزار تن آمونیاک صادر می‌شود.
وی درباره صادرات آمونیاک گفت: یکی از بالاترین صادرات پتروشیمی در کشور ما اوره است که هم به صورت گرانول و هم به صورت جامد در کیسه صادر می‌شود. ایران از نظر صادرات اوره در جهان رتبه خوبی در سال‌های اخیر پیدا کرده است و در این زمینه آمار خوبی داریم.
این کارشناس بیان کرد: تحریم‌ها و سیاست‌های کشورهای جهان که باعث منزوی شدن کشور ما شده است باعث شده تا نتوانیم اوره را با قیمت واقعی صادر کنیم و اوره نیز مانند نفت است که باید ارزان‌تر بفروشیم تا از ما بخرند. این موضوع ناراحت کننده است که کشور ما این همه برای تولید اوره زحمت بکشد اما نهایتاً اوره‌ای که ما می‌فروشیم بسیار ارزان‌تر از کشورهای همسایه باشد. اگر این موانع به هر نحوی برطرف شود ما می‌توانیم نقش بسیار پررنگ‌تری در صادرات اوره داشته باشیم.
یوسف‌زادگان گفت: در کشور ما واحدهای پتروشیمی پردیس در عسلویه و پتروشیمی رازی بیشترین صادرات اوره را دارند. در مصارف داخل نیز کاملاً نیازمان برطرف شده است و یک مقدار هم به عراق و کشورهای همسایه صادر می‌کنیم. دریای سیاه و خلیج فارس دو کانون اصلی تولید اوره هستند که در دریای سیاه کشورهای عضو شوروی سابق و اوکراین تولید اوره می‌کنند و در خلیج فارس نیز ایران، عربستان، قطر و امارات تولید اوره و صادرات آن را دارند.
وی با اشاره به بحث تامین انرژی از آمونیاک گفت: از سال ۲۰۳۰ یا ۲۰۲۸ به بعد، بسیاری از منابع سوختی جهان بر پایه آمونیاک خواهد بود نه اینکه به طور مستقیم آمونیاک باشد بلکه هیدروژن سبز که منجر به تولید آمونیاک است به عنوان یک سوخت سبز استفاده می‌شود.
این کارشناس ادامه داد: هیدروژن سبز در واقع به آمونیاک تبدیل می‌شود و آمونیاک را صادر می‌کنند. تجارت آینده در هفت، هشت سال آینده تجارت هیدروژن خواهد بود که در واقع این هیدروژن تبدیل به آمونیاک خواهد شد.
یوسف‌زادگان خاطرنشان کرد: الان پیشتاز این موضوع در منطقه خاورمیانه، عربستان، امارات، قطر و عمان هستند که از ما جلوتر حرکت می‌کنند. اینها در زمینه تولید هیدروژن سبز سرمایه‌گذاری عظیمی کردند تا هیدروژن را به آمونیاک تبدیل کرده و آمونیاک را در سال‌های آینده هم مصرف کرده و هم صادر کنند.