آیا مسئولیت های اجتماعی صنعت پتروشمی در خوزستان مطلوب اجرا می شود؟
هورنیوز – کارشناسان حوزه صنعت معتقدند که صنعت پتروشیمی در سالهای آینده با فاصله زیادی از سایر صنایع، به عنوان صنعت برجسته کشور ایران تلقی می شود و در عمل نیز جامه واقعیت می پوشد و تاثیر شگرف و جدی بر توسعه اقتصادی کشور خواهد داشت و در عمل نیز برای همگان اثبات خواهد شد.
این اثرگذاری هم در حوزه درآمد ارزی و هم در حوزه تنوع و حجم کالاهایی خواهد بود که برای تامین نیاز صنایع داخلی کشور به بستر رسمی معاملاتی بورس کالا عرضه میکند. این مهم بدون شک در این صنعت به شکل قابل توجهی گسترش خواهد یافت و با تامین نیاز صنایع تکمیلی پتانسیل دستیابی تولید پکیج بزرگی دارد و آن این که از خام فروشی و نفت خام به تولید محصولات پتروشیمی با ارزش افزوده بالا می رسد. خروجی این اتفاق مهم و تاثیرگذار نخست؛ وابستگی ارزی کشور را کم کرده و سپس خلق ثروت عظیم برای پیشبرد توسعه کمی و کیفی ایران پرداخته است زیرا توسعه صنعت پتروشیمی در هر کشوری سبب دستیابی به توسعه اقتصادی میشود و خلق ثروت میکند. رشد حجم تقاضا برای این صنعت نیز گواه این ادعا به شمار میرود. زیرا رشد تقاضا برای نفت خام و فرآوردههای نفتی در دنیا کمتر از یک درصد ارزیابی میشود اما رشد حجم تقاضا برای محصولات پتروشیمیایی بین ۴ تا ۵ درصد بوده و حتی رو به افزایش است. این دادهها نشان میدهد که همانطور که الگوی مصرف دنیا به این سمت جذب میشود، به همان نسبت بخش تولید نیازمند توسعه بیشتر است. این فرآیند بسیار مهم در کشور ما با نگاهی دقیق و با برنامه و هوشمندانه آغاز شده است. بنابراین در این صنعت هدف اصلی باید دستیابی به توسعهای باشد که پایداری بیشتر، آسیبپذیری کمتر و سوددهی بیشتر داشته باشد.
امروز در صنعت پتروشیمی، خوراکی که از نفت به فرآورده تبدیل میشود و به عنوان محصول با ارزش افزوده تلقی میشود و معادل ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز است که خوشبختانه این عدد در کنارطرحهای راهبردی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام در سال ۱۴۰۴ خواهد رسید. این افزایش ظرفیت نیز به دلیل افتتاح برخی از طرحهایی است که در سال گذشته در کشور به بهرهبرداری رسید.
از آنجایی که بازار مصرف محصولات پتروشیمی بسیار جذاب است بر همگان لازم است، تلاش شود تا با توجه به مزیتهایی که در صنعت پتروشیمی خوزستان در اختیار داریم، ظرفیت تولیدات هوشمند این صنعت را افزایش دهیم که در این بازی برد-برد هم چرخ استان بچرخد و هم از این صنعت مهم حمایت همه جانبه شکل گیرد. ضمنا باید در حوزه مسئولیت اجتماعی مسئله ای که امروزه با توجه به بیانات استاندار و درخواست منطقی نماینده دولت در استان باید به آن توجه جدی شود.
بی دلیل عصر حاضر را عصر مدیریت و زمان نام گذاری نکرده اند، زیرا هر تصمیم یک مدیر میتواند طی یک روند سلسلهوار، دیر یا زود، سرنوشت تمام نهادهای جامعه را دستخوش تغییر نماید و بی گمان یکی از مسائل و مشکلات اجتماعی که طی سالهای اخیر توجه بسیاری از صاحبنظران و دستاندرکاران جوامع مختلف را به خود جلب کردهاست، انجام بهینه و موثر و یا عدم توجه و پایبندی سازمانها و مدیران به وظایف و مسئولیتهای اجتماعیشان است.
امروزه مسئولیت اجتماعی شرکت ها(CSR) مفهومی وسیعتر از فعالیتهای گذشته دارد. مسئولیت اجتماعی به طور اعم، به مجموعه فعالیتهایی گفته میشود که صاحبان سرمایه و بنگاههای اقتصادی به صورت داوطلبانه، به عنوان یک عضو مؤثر و مفید در جامعه، انجام میدهند. از نظر اجتماعی مسئول بودن یعنی آدم ها و سازمانها میبایست با رعایت اخلاق و حساسیت نسبت به مسائل اجتماعی، فرهنگی و محیطی رفتار کنند. تلاش برای برقراری مسئولیت اجتماعی، به افراد، سازمانها و دولت کمک میکند تاثیری مثبت بر پیشرفت، کار و جامعه داشته باشند.
مسئولیت اجتماعی تعهدی است برای تصمیم گیران که علاوه بر تأمین منافع خودشان، موجبات بهبود رفاه جامعه را نیز فراهم آورند. مسئولیت اجتماعی، تدابیر و رفتارهای تجاری در حوزه های کارگری، مصرف کننده ها، حمایت های زیست محیطی، حقوق بشر، ضوابط رفتاری اخلاقی و اطاعت پذیری، فعالیت های اجتماعی و خیرخواهی شرکتی را شامل می شود. در واقع، توسعه و اجرای تدابیر و راهبرد های این حوزه ها، ابعاد کلیدی مسئولیت اجتماعی شرکت ها را تشکیل می دهد.
مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت ها این اجزاء را به هم وصل می کند و فعالیت ها را حول یک چارچوب خاص سازمان می دهد که حمایت کننده تجارت و تقویت کننده گفتگو با ذی نفعان اصلی باشد و در قبال هریک از این حوزه ها نیز مسئولیت پذیر و پاسخگو باشد.
ذکر این نکته ضروری است در مناطق کمتر توسعه همچون استان خوزستان حضور این صنعت ارزش آفرین؛ در تمام ابعاد اجتماعی؛ استان را دچار تغییر می کند. گسترش مناسبات منطقه ای، فراهم کردن زمینه حضور اقوام و فرهنگ های مختلف تنها بخشی از این تغییرات است که صورت پذیرفته است. استخدام نیروهای فارغ التحصیل جوان بومی، خدمات رسانی به مردم استان از طریق کلاس های آموزشی، تاسیس باشگاه ورزشی و… از جمله این اقداماتی است که باید روی آن سرمایه گذاری شود.
پیگیری ساخت فرهنگسرا، باغ موزه محیط زیست، سالن ورزشی، مدرسه طبیعت، غرفه های فرهنگی و سالن همایش چند بعدی در مراکز علمی استان و کمک در ساختار آموزشی با ورود به برنامه های آموزش و پرورش و دانشگاههای استان حتی در حوزه بهداشت و سلامت، می بایست جز برنامه های این شرکت ها در حوزه مسئولیت اجتماعی باشد.
با توجه به عدم رشد متوازن سرعت توسعه این صنعت در مناطق کمتر توسعه یافته، صنعت پتروشیمی استان می بایست با عنایت و توجه بیشتری در حوزه مسئولیت اجتماعی فعالیت نماید، زیرا این حق مردمی است که بر روی منابع اصلی شرکت های پتروشیمی زندگی می کنند و قبل از هر گروه یا دسته یا مجموعه ای باید به رفاه اجتماعی برسند.
در راستای رسیدن به تفاهمات سودمند مجموعه مدیریتی استان می بایست با درنظر گرفتن پارامترهای مختلف مانند تعداد کارکنان، میزان آلایندگی، میزان درآمد و بسیاری شاخص های دیگر سهم هر شرکت را در ایفای مسئولیت های اجتماعی مشخص کرد.
با این الگو می توان زمینه مدیریت بهتر و حضور موثرتر شرکت های پتروشیمی استان را فراهم کرد. مدیران شرکت های پتروشیمی حاضر در خوزستان به خوبی می دانند که برای پیشرفت و پیشبردکسب و کار امروز به همزیستی مسالمت آمیز با جامعه و محیط کسب و کار نیاز دارند، زیرا با آسیب دیدن و تضعیف اجتماع و محیط پیرامون، پایداری کسب و کار و توسعه پایدار اجتماع که میتواند عامل اصلی بقای این صنعت باشد، به خطر بیافتد. آنان بخوبی می دانند ایفای مسئولیت های اجتماعی نه تنها هزینه شرکت را افزایش نمی دهد بلکه زمینه توسعه پایدار آن، سوددهی بلندمدت و بهره وری بیشتر را فراهم می کند. لذا ایفای مسئولیت های اجتماعی نه یک هزینه بلکه یک سرمایه گذاری سودآور و موفق است.
مخلص کلام این که نماینده عالی دولت در استان نیز می بایست با همراهی شرکت با تدبیر بهتر و بیشتری نسبت به پیگیری مسئولیت اجتماعی شرکت های پتروشیمی بپردازد و نگاه تقابلی و گفتمان کنایه ای نه تنها مشکلی را حل نمی کند؛ بلکه شوربختانه بار این عدم هماهنگی بر دوش مردم محروم این خطه خواهد بود.
به صراحت باید عنوان کرد مردم استان خوزستان انتظار حمایت و درایت بیشتری از مجموعه های مدیریتی و دولتی و بخش خصوصی دارند. مردم ولی نعمتان آنانند و صاحبان اصلی این آب و خاک هستند که در گاه و بیگاه جان خود را برای حفظ تمامیت آن سپر کرده و قطرات خون آنان در نقطه نقطه این مرز پرگهر نمایان است.
انتظار زیادی نیست و باید مجموعه مدیریتی و نمایندگان دست از سهم خواهی برداشته و با امعان نظر به خواست عمومی مردم در حوزه مسئولیت اجتماعی شرکت ها همانند سلامت و رفاه اجتماعی، محیط زیست، آموزش و پرورش، امور خیریه و فقر زدایی، هنر و فرهنگ، تجارت و تولید مناسب و مطلوب، اعتبار و شهرت این شرکت ها بپردازند.
نصرت الله احمدی فرد