هورنیوز – یکی از مهمترین وعده‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی یازدهم از آغاز به کار تا به امروز، تحقق شعار شفافیت آرای نمایندگان بوده است. با این حال بعد از گذشت زمان بسیاری هنوز به طور قطع این طرح عملی نشده است. اجرای این طرح پس از ماه‌ها اجرای آزمایشی و داوطلبانه، قرار است از هفته آینده عملی شود، خبری که از سوی مالک شریعتی نیاسر عضو کمیسیون انرژی مجلس اعلام شد.

برخی از نمایندگان مجلس در شرایطی در برابر اجرای این طرح مقاومت داشته‌اند که همواره بر شفاف سازی دیگر مسئولان تاکید کرده‌اند. با این وجود بسیاری بر این موضوع باور دارند که اجرای طرح شفافیت موجب شفافیت دیدگاه نمایندگان در موضوعات مختلف برای مردم و اطلاع رسانی شفاف‌تر و در نتیجه ارتباط مستقیم‌تر با مردم خواهد شد. در واقع در صورت خدشه واردنشدن به موضوعات محرمانه، اطلاع رسانی به مردم درباره تصمیمات و اقدامات مسئولان مساله‌ای است که در این طرح مورد توجه قرار گرفته است.

مجلس یازدهم یکی از پرسروصداترین نمایندگان را علیه اجرای این طرح داشته است. اما بد نیست نگاهی به ابتدای پیشنهاد این طرح داشته باشیم؛ طرح شفافیت آرای نمایندگان نخستین بار در ۱۴ شهریور سال ۹۷ در جلسه علنی مجلس دهم به رأی گذاشته شد اما آن زمان نمایندگان با ۵۹ رأی موافق، ۱۰۸ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع از مجموع ۱۹۴ نماینده حاضر در مجلس وقت، با آن قاطعانه مخالفت کردند، در واقع طرح در شرایطی مورد مخالفت نمایندگان قرار گرفت که در ابتدای پیشنهاد، بسیاری از آن حمایت کرده بودند.

در مجلس یازدهم هم بعد از ماه‌ها از اجرای آزمایشی و داوطلبانه شفافیت آرای نمایندگان از هفته آینده خبر داده‌اند. در واقع یکشنبه ۲۸ فروردین ماه دو فوریت طرح شفافیت قوای سه گانه و دستگاه های اجرایی و سایر نهادها، توسط نمایندگان مجلس به تصویب رسید. در واقع طرح شفافیت آرای نمایندگان با وجود تحقیقات بسیار کنار گذاشته شده و طرح شفافیت قوای سه‌گانه جای آن را گرفته است به این مفهوم که نخست باید تصویب شفافیت قوای سه‌گانه انجام شود و بعد آن طرح اختصاصی مجلس مورد بررسی و تصویب قرار گیرد.

در واقع می‌توان گفت علیرغم گذشت چهار سال از ارائه اولیه طرح، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

مشکلات طرح شفافیت آرای نمایندگان در مجلس
جدا از اینکه طرح شفافیت آرا مصوب یا قانونی شود و لازم الاجرا باشد یا خیر، در حال حاضر هم بر اساس تصمیم عده‌ای از نمایندگان، به صورت داوطلبانه اجرا می‎شود.

با این حال نگرانی‌هایی از اجرای این طرح وجود دارد. تا جایی که سمیه محمودی، سخنگوی کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس گفته است که اگر شفافیت به این شکل باشد که از طریق فضای مجازی فشار بر روی نماینده برای رای مثبت یا منفی وارد شود، من مخالف آن هستم. وی در ادامه بیان کرده است: اگر در یک مساله‌ای رای دادم اما امنیت نداشتم که قدمی در خیابان بردارم، یقیناً مخالف خواهم بود.

برخی نمایندگان مجلس هم شفافیت را همراه با مشکلاتی می‎دانند. در واقع نگرانی آنها بابت این مساله است که تاثیر فضای مجازی، یا لابی‌های داخل مجلس و یا نظارت شورای نگهبان باعث شود برخی نمایندگان مجبور به همگام شدن در تصویب طرح‌هایی شوند که چندان باب میل آنها نیست. با این حال انتظار شفافیت از سوی مردم هم انتظاری بجا و درست است چرا که در دوره‌های مختلف بارها ورود نمایندگان با شعارهایی متناقض با اعمال آنها مشاهده شده است.

به نظر می‌رسد با اجرای آزمایشی طرح شفافیت آرای نمایندگان، احتمال تصویب آن با اکثریت آرا بسیار ضعیف است. با این حال باید دید مجلسی که با شعار شفافیت آرا آغاز شد آیا می‎تواند مسیر شفافیت را برای نخستین بار ادامه دهد یا خیر؟