هورخبر – تحقیقات نشان می دهد براساس نقشه پوشش گیاهی تهیه شده طی سال ۱۳۹۹ برای کل کشور، مراتع ۴۴ درصد از کل مساحت کشور را پوشش می‌دهند. براساس تقسیم بندی مراتع براساس کیفیت، مراتع متراکم ۷ درصد، مراتع با تراکم متوسط ۲۵ درصد و مراتع کم تراکم ۶۸ درصد از کل مراتع را کشور را شامل می‌شوند.

آسیب پذیری شدید مراتع به سبب خشکسالی

با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از مراتع کشور، از نوع کم تراکم هستند و تاج پوشش مناسبی ندارند، از این رو در مقابل رخدادهای حدی اقلیمی همانند خشکسالی به شدت آسیب پذیر هستند. یافته های تحقیقاتی نشان می دهد طی سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در نتیجه کاهش بارش شدید و حاکمیت شرایط خشکسالی بر گستره کشور، مراتع با کاهش قابل توجهی همراه شده‌اند. طی سال زارعی مورد بحث مقدار گیاهان مرتعی قابل برداشت به ۶٫۴۵ میلیون تن کاهش یافته است، این در حالی است که متوسط طولانی مدت برداشت گیاهان مرتعی در سطح کشور ۱۰٫۷ میلیون تن می‌باشد.

کاهش مراتع کشور در سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰

با توجه به تاثیرات قابل توجه خشکسالی بر مراتع کشور، گروه خشکسالی و تغییر اقلیم، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، شرایط مراتع کشور را در ارتباط با خشکسالی طی دوره ۲۰۲۰-۲۰۰۰ و همچنین تغییرات مراتع در سال زارعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ نسبت به دوره طولانی مدت با استفاده از تصاویر و محصول NDVI سنجنده مودیس با دقت ۲۵۰ متر پایش و بررسی نمود. براساس نتایج به دست آمده از بررسی و محاسبه مقادیر NVI و همچنین نمره استاندارد این شاخص در سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ نسبت به ۲۰ سال گذشته در دوره‌های ۱۶ روز یکبار می‌توان گفت که مراتع کشور طی فصل رویش در بیشتر استان‌ها با کاهش مواجه شده‌اند.

همچنین تحقیقات پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری نشان می دهد بیشینه کاهش و خشکسالی‌های شدید در استان‌های شمال غربی (آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل) استان‌های جنوب غربی و غرب (استان‌های مرکزی، همدان، قزوین، کردستان، لرستان) و در نواحی شمال شرق و شرق کشور رخ داده است. در نواحی مرکزی کشور (استان‌های اصفهان و یزد)، در نواحی شمالی(استان های گیلان و بویژه گلستان) خشکسالی های رخ داده در مراتع بیشتر از نوع متوسط بوده است. برای سایر نواحی کشور وضعیت مراتع در فصل رویش بیشتر در محدوده نرمال تا خشکسالی خفیف قرار می‌گیرند. در مقابل نواحی همراه با کاهش سبزینگی مراتع، مقادیر افزایش سبزینگی استان‌های خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد نیز قابل توجه است.

شایان ذکر است یافته های تحقیقاتی حاکی از آن است که از ۱۶۰ میلیون هکتار اراضی سطح کشور، ۹۰ میلیون هکتار مرتع، ۴/۱۲ میلیون هکتار جنگل، ۵/۱۸ هکتار اراضی قابل کشت، ۵/۳۲ ملیون هکتار بیابان و ۶/۱۱ میلیون هکتار ماسه‌های روان و تپه‌های نمکی در کشور وجود دارد و در حال حاضر از ۹۰ میلیون هکتار مرتع، فقط ۲/۷ میلیون هکتار مرتع خوب وجود دارد.