هشدار مرکز پژوهشهای مجلس به پیامد تنش آبی در بیش از ۲۵۰ شهر
هورنیوز – احد وظیفه، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور، با اشاره به احتمال ۶۰ درصدی سال کمبارش و بیآبی طی سال آبی جدید، گفت: «براساس مدلهای عددی با احتمال ۶۰ تا ۷۰ درصد برای پاییز و تا نیمهزمستان، بارشهای کم و زیر نرمال کشوری را خواهیم داشت.»
این مقام سازمان هواشناسی ایران افزود که احتمال ۳۰ تا ۴۰ درصد ممکن است سال نرمالی را تجربه کنیم، اما احتمال ترسالی تقریبا بسیار ضعیف و نزدیک به صفر است.
از سوی دیگر سال آبی گذشته یکی از کمبارشترین سالهای آبی ۴۰ سال اخیر بود و در سال آبی جدید که از روز پنجشنبه، اول مهر ماه، آغاز شد ۲۵۹ شهر و ۸ هزار و ۵۶۲ روستا با تنش آبی شدید درگیرند.
مرکز پژوهشهای مجلس نیز با اشاره به اینکه تنش آبی در شهرها و روستاهای ایران در حال گسترش است و در تابستان سالجاری نیز تنش آبی در همه حوضههای آبریز اصلی کشور رخ داد، افزود که علائم این تنشها در بعضی نقاط کشور بهصورت «ناآرامیها و نارضایتیهای اجتماعی» بروز کرده است.
مرکز پژوهشهای مجلس از جمله اعلام کرد که در تابستان سالجاری ۲۸۲ شهر دچار تنش آبی بودهاند و در سال آبی جاری نیز در حوضه آبریز مرکزی ۱۰۴ شهر دچار تنش آبی میشوند که از این میان حدود ۳۸ درصد شهرها وضعیت تنش آبی قرمز را تجربه خواهند کرد.
این مرکز هشدار داد از آنجا که «حوضه آبریز مرکزی» شامل مناطق وسیعی از کشور است، تشدید تنش آبی در چنین گسترهای آمارهای بسیار چشمگیری [به لحاظ جمعیت و گستردگی جغرافیایی] را شامل میشود.
علاوه بر این، در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس تاکید شده است که وضعیت در «حوضه آبریز خلیجفارس و دریای عمان» نیز بحرانی است و در این نواحی نیز ۹۳ شهر دچار تنش آبی خواهند شد و از آنجا این بخش عمدتا شامل استانهای ساحلی جنوبی است، اهمیت شیرینسازی آب دریا از این منظر بسیار پر رنگ میشود.
مرکز پژوهشهای مجلس در بخش دیگری از گزارش خود به پیامد تنش آبی بر زندگی روزانه مردم اشاره کرد و افزود که در مناطق گرمسیر جنوبی به دلیل استفاده از آب برای خنکسازی و تعدیل هوا، علاوه بر مصرف شرب، ایجاد تنش آبی شرایط زندگی را بسیار طاقتفرسا کرده و از طرف دیگر فشار بر شبکه انرژی برق را مضاعف کند.
در این گزارش با اشاره به پیامدهای اجتماعی، سیاسی و امنیتی تنش آبی، از جمله به اعتراضات گستردهای اشاره شده که منشا آن از نگاه پژوهشگران مجلس شورای اسلامی «تنش آبی» بوده است.
این مرکز با بیان اینکه در سالهای اخیر یکی از شدیدترین تنشهای آبی در سال ۹۷ اتفاق افتاد، آمده است که «در سال سال ۹۷ مناطق گستردهای با جمعیت شهری و روستایی بالغ ۳۶ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر معادل ۴۶ درصد جمعیت کشور تحت تنش آب شرب قرار گرفت.»
مرکز پژوهشهای مجلس افزود که در نتیجه کمبود و تنشهای آب آشامیدنی در سال۹۷ « نارضایتیها در برخی از شهرهای کشور مانند آبادان، خرمشهر، برازجان، کازرون، بوشهر، برخی از شهرهای استان اصفهان رخ داد و چالشهایی را برای مسئولان» حکومت ایجاد کرد.
در گزارش این مرکز آمده است که طی سال ۹۹ نیز اعتراضات و «تنشهای ناشی از کمبود آب شرب» قابل توجه بوده است.
مرکز پژوهشهای مجلس به مواردی از تنش در روستاها و تخریب خطوط انتقال آب به دست کشاورزان نیز اشاره کرد از جمله عنوان کرده است که « انسداد رودخانه شاپور به دست کشاورزان استان فارس و قطع آب انتقالی به استان بوشهر» و «خط انتقال آب اصفهان به یزد» بارها اتفاق افتاده که هربار منجر به قطع آب در بوشهر و یزد شده است.
این گزارش از ابراز نظر مستقیم درباره اعتراضات به بیآبی طی تابستان سالجاری در خوزستان خودداری کرده است، اعتراضاتی که به تظاهرات دو هفتهای در بسیاری از شهرهای خوزستان و شهرهای دیگر ایران نیز منجر شد و در جریان سرکوب آن نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی شماری از معترضان به بیآبی کشتند و صدها نفر را نیز بازداشت کردند.
با این حال، مرکز پژوهشهای مجلس به صراحت هشدار داد که «تنشهای ناشی از کمبود آب شرب بهسرعت بهصورت نارضایتیهای اجتماعی نمود پیدا میکند و به چالشی امنیتی تبدیل میشود و علاوه بر این، تسری نارضایتیها و گسترش ابعاد آن با دیگر تنشها و شکافهای قومی نیز بسیار محتمل است.»