اهداف و چشم‌انداز فولاد خوزستان در سال ۱۴۰۰
هورنیوز – مدیرعامل فولاد خوزستان درباره موفقیت‌های این شرکت در سال ۱۳۹۹ عنوان کرد: در سال ۱۳۹۹ با محدودیت‌های بسیاری مواجه بودیم. تشدید تحریم‌های ظالمانه از یکسو، شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های مختلف از سوی دیگر و همچنین محدودیت‌های چندباره استفاده از برق باعث شد، سختی‌های بسیاری متوجه فولاد خوزستان شود. وجود هر یک از محدودیت‌ها به‌تنهایی می‌توانست تولید را با چالش جدی مواجه کند؛ اما موفق شدیم به میزان تولید برنامه پیش‌بینی‌شده، دست یابیم.
وضعیت فروش داخلی و صادراتی
امین ابراهیمی درباره وضعیت فروش داخلی و صادراتی شرکت بیان کرد: تولید شرکت فولاد خوزستان بر پایه صادرات بوده و محصولات این مجموعه در اقصی نقاط جهان خریدار دارد. از طرفی سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر اولویت تامین شرکت‌های نوردی داخلی باعث شده، میزان صادرات با تغییراتی همراه شود. به‌طور متوسط ۵۰درصد تولید مجموعه فولاد خوزستان در سال ۱۳۹۹ صادر شد و مابقی در اختیار شرکت‌های نوردی داخلی قرار گرفت. همچنین بخش اعظمی از درآمدهای ارزی در سامانه نیما تزریق و مقداری نیز به تهیه مواد و تجهیزات موردنیاز شرکت اختصاص یافت.
طرح‌های توسعه‌ای فولاد خوزستان
مدیرعامل فولاد خوزستان در پاسخ به این پرسش که سال گذشته این واحد فولادسازی چه طرح‌های توسعه‌ای را افتتاح کرده است، گفت: مهم‌ترین طرح افتتاح شده در سال گذشته، راه‌اندازی کارخانه گندله‌سازی شهید سلیمانی (سیمیدکو) بود. این طرح با هدف تکمیل زنجیره فولاد و با سرمایه‌گذاری ۱۱۵میلیون یورویی مجموعه فولاد خوزستان طراحی و راه‌اندازی شد. این کارخانه ظرفیت تولید سالانه ۵میلیون تن گندله را دارد که در فاز اول ظرفیت ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تنی آن به بهره‌برداری رسید و برای ۱۵۰۰ تن به‌طور مستقیم و غیرمستقیم ایجاد اشتغال کرد. از دیگر طرح‌های در دست اقدام می‌توان به سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی کارخانه فولادسازی شادگان، کارخانه مگامدول آهن اسفنجی (زمزم ۳)، احداث پست برق فشارقوی ۲۳۰/ ۴۰۰ کیلوولت، تکمیل فرآیند پساب صنعتی و توسعه طرح جمع‌آوری دود اشاره کرد.
بومی‌سازی در فولاد خوزستان
ابراهیمی در پاسخ به این پرسش که فولاد خوزستان چه اقداماتی را در جهت بومی‌سازی خطوط تولید انجام داده یا در دستور کار دارد، گفت: دستیابی به آخرین فناوری روز دنیا در خطوط تولید صنعت فولاد و نورد و به‌کارگیری فناوری جدید در صنایع فولادی برای رقابت جهانی کاملا ضروری است. ایران با توجه به معادن سنگ‌آهن، شرکت‌های متعدد فولادی و نوردی و انرژی فراوان این ظرفیت را دارد که با بهره‌گیری از فناوری نوین در این صنعت به یکی از کانون‌های اصلی تولید فولاد جهان تبدیل شود. شرکت فولاد خوزستان از بدو تاسیس اقدام به تشکیل مدیریت ساخت و سفارش‌های با هدف بومی‌سازی قطعات کرد و شناسایی تولیدکنندگان داخلی و تهیه تجهیزات موردنیاز صنعت فولاد از داخل کشور را در دستور کار قرار داده است.
طراحی به روش مهندسی معکوس، استعلام ساخت و کنترل کیفیت ازجمله مهم‌ترین فعالیت‌های این مدیریت بوده است. از سویی این شرکت بخشی از تجهیزاتی که امکان ساخت آن در داخل کشور امکان‌پذیر است را در نمایشگاه‌های مختلف معرفی کرده تا با افراد حقیقی و حقوقی که توانایی ساخت و تولید آن را دارند، همکاری کند. با سازمان‌های مختلف ازجمله پارک‌های علم و فناوری، دانشگاه و شرکت‌های دانش‌بنیان ارتباط مستقیم برقرار کرده‌ایم. همچنین به دانشگاه‌ها اعلام کردیم، از طرح‌ها و پایان‌نامه‌هایی مرتبط با صنعت فولاد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا حمایت کامل می‌کنیم. ثمره این دیدگاه تا به امروز، بومی‌سازی ۲۵هزار قطعه موردنیاز این صنعت در شرکت فولاد خوزستان بوده است.
مهم‌ترین موانع تولید در صنعت
مدیرعامل فولاد خوزستان همچنین در پاسخ به این پرسش که با توجه به شعار سال (تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها)، ازنظر شما مهم‌ترین موانع تولید در صنعت فولاد چیست و این موانع چه تاثیری بر توسعه فولاد گذاشته‌اند، گفت: تولید و مصرف فولاد امروزه یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی کشورها به شمار می‌آید. صنایع فولاد در سازندگی، بازسازی و توسعه کشور سهم مهمی ایفا می‌کنند. در چهار دهه اخیر در کشور افزون بر ۱۵۰میلیون تن فولاد خام تولید و ۲۰۰میلیون تن فولاد مصرف شده است. تولید فولاد در دو بخش مصرف داخل و صادرات مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. توجه به مصرف داخل اولویت اول فولادسازان قرار دارد، ولی به لحاظ توجه به صادرات حضور در بازارهای بین‌المللی و ارزآوری، شرکت‌های فولادی را به سرمایه‌گذاری برای حضور قدرتمند در بازارهای بین‌المللی ترغیب می‌کند. یکی از موانعی که در سال‌های اخیر بر صادرات متناوب محصولات فولادی سایه انداخته، قوانین و دستور‌العمل‌های پی‌درپی و بعضا متفاوت از یکدیگر است. این شرایط باعث سردرگمی و ایجاد مشکلات در بحث صادرات است. انتظار صنعت فولاد از دولتی‌ها حمایت در جهت توسعه و حضور مقتدرانه در بازارهای جهانی است. بدون شک با تکیه بر خرد جمعی و استفاده از خبرگان بخش فولاد، به‌راحتی می‌توان نیاز سالانه داخلی را برآورد و مازاد آن را برای صادرات برنامه‌ریزی کرد. مرغوبیت تولید شمش فولادی شرکت فولاد خوزستان، باعث ایجاد رغبت در مشتریان جهانی شده است.
ابراهیمی با اشاره به حل این چالش‌ها عنوان کرد: مهم‌ترین رکن بازگشت نهادهای نظارتی به اصل خویش است. سپردن اداره بازار به فعالان حوزه و به‌کارگیری نخبگان هر صنعت در تعریف سیاستگذاری و پیشبرد اهداف موثرترین روش به‌حساب می‌آید. نقش دولت و مجلس می‌تواند نظارتی و تعیین‌کننده سیاست‌های کلی باشد. از سوی دیگر دولت می‌تواند در ایجاد زمینه حضور موفق شرکت‌های فولادی و دیگر صنایع در بازارهای بین‌الملل رایزنی کند. ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری، ترغیب بخش‌خصوصی، به‌کارگیری معافیت‌های صادراتی و مواردی ازاین‌دست، می‌تواند به شکوفایی صنعت کمک شایانی کند. با توجه به کاهش درآمدهای نفتی، توجه به بخش صنعت فولاد با نگاه ارزآوری، به جایگزینی این بخش به‌جای تکیه بر درآمدهای نفتی منجر می‌شود. صنعت فولاد ایران از ظرفیت بالقوه‌ای برای رشد برخوردار است. انرژی ارزان، نیروی انسانی ارزان و متخصص، دسترسی به دریا و وجود نسبی مواد اولیه و… می‌تواند سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد ایران را جذاب و عرضه رقابتی فولاد در بازار جهانی را تسهیل کند.
وی در پاسخ به این پرسش که شرکت‌های فعال در زنجیره فولاد به کدام پشتیبانی‌ها نیاز ضروری دارند، گفت: معدن، شمش فولاد و درنهایت نوردکاران سه رکن اصلی زنجیره فولاد را تشکیل می‌دهند. مدیریت هزینه یکی از اصلی‌ترین چالش‌های این سه رکن است. تعامل این سه رکن باید به‌گونه‌ای باشد که به‌جای تعارض منافع، تعاملی دوسویه شکل بگیرد. محصولات معدنی و شمش فولادی در بازار بورس حضوری فعال دارند و به‌نوعی می‌توان گفت که عرضه و تقاضای این دو محصول مشخص و در نهایت قیمت نهایی در بازار تعیین می‌شود. این مهم در مورد نوردی‌ها کمی مبهم است. درواقع محصول نهایی صنعت فولاد تابعی از عرضه و تقاضا نیست. قیمت‌گذاری منطقی فروش کنسانتره و گندله در زنجیره فولاد، قیمت‌گذاری منطقی و متوازن محصولات زنجیره فولاد از سنگ‌آهن تا شمش و نورد، تامین ارز موردنیاز برای حمایت از تولید و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و زیرساخت، رفع موانع گمرکی و ثبت سفارش‌ها، بهبود و توسعه زیرساخت حمل‌ونقل دریایی و ریلی و ایجاد زیرساخت‌های تامین انرژی موردنیاز تولید و پروژه‌های صنعتی و زیربنایی توسعه‌ای می‌تواند به ترغیب حضور بیشتر سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد منجر شود.
حضور در بازارهای بین‌المللی باعث تثبیت صنعت فولاد کشور می‌شود
مدیرعامل فولاد خوزستان در پاسخ به این سوال که چالش‌های در حوزه تنظیم بازار داخلی، صادرات و محدودیت‌های مربوط به آن، مشکلات گمرکی و نحوه بازگشت ارز بودند، این مشکلات کمرنگ‌تر شده است یا خیر و انتظارات شما در این حوزه‌ها چیست، گفت: حضور در بازارهای بین‌المللی می‌تواند به کسب جایگاه و تثبیت صنعت فولاد کشور در بازارهای جهانی منجر شود. هرگونه تنش داخلی باعث به خطر افتادن و حتی حذف از بازار می‌شود. در سال‌های اخیر تشدید تحریم و محدودیت‌های مبادلات بانکی باعث شده حضور در بازار جهانی سخت‌تر شود، اما محدودیت‌های داخلی به‌مراتب مشکلات بیشتری را به وجود آورده است. در واقع نوعی خودتحریمی. سیاست توسعه صادرات با افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری رابطه‌ای نزدیک دارد. اصولا بنگاه تولیدی بدون بهره‌وری قادر به رقابت در بازارهای جهانی نیست. درصورتی‌که سیاست توسعه صادرات به‌صورت جدی و مستمر دنبال شود، به‌واسطه توسعه بازار و افزایش مقیاس تولید و کاهش شکاف فناوری، به‌تدریج توان رقابت‌پذیری بنگاه‌های داخلی افزایش خواهد یافت.
چالش با عنوان تامین مواد اولیه
ابراهیمی درباره چالش تامین مواد اولیه عنوان کرد: برای تولید ۵۵میلیون تن فولاد، تقریبا باید به تولید ۱۵۶میلیون تن سنگ‌آهن برسیم. با توجه به میزان تولید فولاد در سال ۱۴۰۰، در حلقه گندله و کنسانتره آهن و به‌ویژه کنسانتره، کسری خواهیم داشت. علت این کسری نیز به کاهش سرمایه‌گذاری در بخش سنگ‌آهن برمی‌گردد. در زنجیره فولاد، میزان سرمایه‌گذاری در بخش معدن به نسبت احداث شرکت‌های فولادی و نوردی کمتر بوده است. باید به سمت ایجاد توازن در میزان تولید سنگ‌آهن و محصولات فولادی حرکت کرد. البته در چند سال اخیر، برخی از معدنی‌ها به سمت احداث کارخانه‌های فولادی سوق پیدا کرده‌اند. این رویه شاید به‌ظاهر و با نگاه منطقه‌ای خوشایند به نظر برسد، ولی از نگاه علمی و با توجه به بافت جغرافیایی، ادامه این روند با صدمات جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی همراه خواهد بود.