هورنیوز – دولت در هفت سال گذشته و با تکیه بر توان داخلی توانسته است با افتتاح ده‌ها طرح مختلف در صنعت پتروشیمی و افزایش چشمگیر حجم تولید محصولات این صنعت، جهش در تولید را به معنای واقعی کلمه محقق کند، اما بازهم برخی منتقدان مدعی هستند که دولت توان داخلی را جدی نمی‌گیرد و چشم به سوی غرب دارد. این در حالی است «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران به منتقدان یادآوری کند که دستاوردهای دولت در سه سال گذشته و در سخت‌ترین شرایط، انکار ناپذیر است و اکنون صنعت پتروشیمی کشور، در حال طی کردن مسیر «جهش دوم» است.

وقتی که دولت، توان ملی را باور می‌کند

نقدها و نظرهای پراکنده در رسانه‌ها و مطبوعات مخالف دولت، باعث شد تا رئیس‌جمهوری اسلامی در اظهاراتی در تاریخ ۹ مهرماه و در جلسه هئیت دولت، در مقام پاسخ برآید و تاکید کند که دولت با تکیه بر توان داخلی و خودباوری، گام‌های بلندی را در راه شکوفایی صنایع مختلف و از جمله صنعت پتروشیمی برداشته است. روحانی در این جلسه ضمن تاکید بر دستاوردهای دولت، در پاسخ به منتقدانی که دولت را متهم می‌کنند که تنها به خارج چشم دوخته است، یادآور شد: «با افزایش تولید برق و نیروگاه‌های تولید برق و رساندن میزان تولید محصولات کشاورزی از ۹۷ میلیون تن به ۱۳۰ میلیون تن، خودکفایی در بنزین، گازوئیل، گاز، گندم، فولاد، آلومینیوم، پتروشیمی و عمده محصولات، می‌توان گفت که نگاه ما به خارج است و به داخل نیست؟».

وی ضمن یادآوری میزان افزایش حجم تولید محصولات در صنایع داخلی تاکید کرد که با وجود شیوع گسترده ویروس کرونا و تعطیلی موقت و اجباری برخی فعالیت‌ها و همچنین تحریم‌های شدید کشور، بازهم میزان تولید محصولات پتروشیمی افزایش یافته است و این مسئله نشان می‌دهد که دولت از هیچ تلاشی فروگذار نکرده و با تکیه بر توان داخلی، در حال مقابله با تحریم‌ها است. رئیس جمهوری همچنین به این نکته اشاره کرد که امروز بار اصلی صادرات کشور به جای نفت، بر دوش محصولات پتروشیمی است و صادرات این محصولات، تا حد زیادی باعث شده است تا کشور از بار فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها رهایی یابد. اما به نظر می‌رسد منتقدان همچنان نسبت به این میزان افزایش بی‌توجه هستند و دستاوردهای دولت را نادیده می‌گیرند.

گام بلند دولت در صنعت پتروشیمی

دولت دوازدهم، تنها در یک سال گذشته، گام‌هایی بلند در صنعت پتروشیمی برداشته است. نگاهی به طرح‌هایی که تنها در سال جاری افتتاح شده‌اند یا در حال تکمیل هستند، می‌تواند گویای عملکرد چشمگیر دولت داشته باشد. افتتاح طرح‌های آغاز تولید یا افزایش حجم تولید در صنایع پتروشیمی «پالایش پارسیان مهر»، «پتروشیمی آرتا»، «پتروشیمی دی آریا پلیمر»، «پتروشیمی لردگان»، «پتروشیمی هگمتانه»، «پتروشیمی مسجد سلیمان»، «پتروپالایش کنگان»، «پتروشیمی ابن سینا»، «پتروشیمی اکسیر حلال»، «پتروشیمی سبلان»، «پتروشیمی میاندوآب»، «پتروشیمی کاوه»، «پتروشیمی کیمیای پارس»، «پتروشیمی بوشهر»، «فاز ۲ پتروشیمی ایلام»، «پالایش گاز بیدبلند ۲» و «تولید کاتالیست لرستان» دستاوردهای دولت در «جهش دوم» صنعت پتروشیمی هستند که با سرمایه‌گذاری ۱۲ میلیارد دلار، ظرفیت این صنعت را به ۹۰ میلیون تن در سال می‌رسانند.

«بهزاد محمدی» مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم پیش از این گفته بود که در جهش دوم پتروشیمی کشور ۲۷ طرح تعریف شده که تا پایان ۱۴۰۰ به بهره‌برداری خواهند رسید. وی در همین زمینه افزود: «از این سبد ۱۷ طرح تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد و ظرفیت صنعت را از ۶۶ میلیون تن فعلی به ۹۰ میلون تن افزایش می‌دهد این عدد در پایان سال ۱۴۰۰ به ظرفیت ۱۰۰ میلیون تنی خواهد رسید و کشور به درآمد ۲۵ میلیارد دلار دست پیدا خواهد کرد».

با افتتاح این طرح‌های متنوع، اکنون صنایع پتروشیمی کشور، طیف متنوعی از محصولاتی نظیر «متانول»، «خوراک پتروشیمی»، «پلی‌پروپیلن»، «اوره»، «آمونیاک»، «انیدریدمالنیک»، «پتتان»، «هگزان»، «کاتالیست پلیمری» و «الفین» را تولید می‌کنند که باعث بی‌نیازی بیشتر کشور از واردات و صرفه‌جویی ارزی خواهد شد. تا پیش از این جهش، سهم ایران از ظرفیت محصولات پتروشیمی جهان بیش از ۲ درصد بوده است هدف ایران دستیابی به سهم تولید ۶.۳ درصدی است. هدفی که با تلاش‌های گسترده دولت به نظر می‌رسد دستیابی به آن چندان دور از دسترس نخواهد بود.

این جهش در حالی صورت پذیرفته است که میزان تولید مواد پتروشیمی در ایران و تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، تقریبا ناچیز بود و ایران ناچار بود برای تولید کالا در داخل کشور، مواد اولیه پتروشیمی را به صورت کامل از خارج از کشور وارد کند و همین مسئله بر وابستگی به کشورهای دیگر می‌افزود. همچنین از سال ۱۳۹۲ تا امروز، هر ساله بر میزان صادرات محصولات پتروشیمی کشور افزوده شده است و صادرات محصولات پتروشیمی، میلیون‌ها دلار ارزآوری برای کشور داشته است. همچنین هدف‌گذاری دولت آن است که در جهش سوم نیز، ظرفیت تولید تا ۱۳۳ میلیون تن در سال بالا برود و در کنار آن تنوع محصولات نیز بیشتر شود.

دستاوردهای دولت را ببینیم

دولت دوازدهم در حالی در سه سال گذشته توانسته است به دستاوردهایی ارزشمند در ارتقای صنعت پتروشیمی کشور برسد که با سخت‌ترین شرایط تحریمی مواجه بوده است. تحریم‌های یکجانبه آمریکا نه تنها مانع از ورود سرمایه به کشور شده است که امکان ورود فناوری‌های پیشرفته در این صنایع را نیز به شدت دشوار کرده است. اما در مقابل دولت با تکیه بر توان دانشمندان جوان کشور و شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته است بسیاری از کمبودها را جبران و به دستاوردهایی دست پیدا کند که شاید چند سال پیش رویایی دور به نظر می‌رسیدند.

وزارت نفت نیز با تلاش شبانه‌روزی در تحقق اقتصاد مقاومتی توانست تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی را از ۲۸۰ میلیون متر مکعب در سال ۱۳۹۲ به ۷۰۰ میلیون متر مکعب در شرایط فعلی برساند که نشان دهنده افزایش ۴۲۰ میلیون متر مکعبی گاز از این میدان مشترک است. با این حال به نظر می‌رسد منتقدان دولت، بدون توجه به این دستاوردها و با تکرار مکرر اظهارات خود، حاضرند برای تخریب دولت، پیشرفت‌های چشمگیر در صنعتی همچون پتروشیمی را نادیده بگیرند و در نهایت باز هم مدعی شوند که دولت چشم به خارج دوخته است. با این حال دولت مسیر خود در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی و جهش تولید در صنعت پتروشیمی را ادامه خواهد داد، مسیری که می‌تواند ایران را در آینده از واردات مواد پتروشیمی به کشور بی‌نیاز و کشور را به صادر کننده محصولات پتروشیمی تبدیل کند.