هورنیوز – شرکت‌ها و صنایع در کنار فعالیت‌های صنعتی، تجاری و اقتصادی، موظف به انجام “مسئولیت‌های اجتماعی” در قبال جامعه‌ پیرامون خود هستند و این موضوع یک وظیفه‌ی ذاتی بوده و قابل منت‌گذاری نیست.

مستندات موجود، در خصوص مسئولیت‌های اجتماعی و علت ایجاد آن، می‌گویند: مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها که به انگلیسی ” Corporate Social Responsibility”، گفته می‌شود، از جستارهای اخلاقی در کسب‌وکار است که به نقش شرکت‌ها در حوزه پیرامونی خود می‌پردازد و مجموعه وظایف و تعهداتی است که شرکت‌ها باید در برابر آسیبی که به محیط پیرامون خود وارد می‌کنند، انجام دهند.

متأسفانه این مسئولیت، که چیزی فراتر از تصورات موجود است، به شکل محسوسی فقط در جستارهای اقتصادی و مالی تعریف شده و پیش می‌رود و به‌نوعی به‌جای رشد و بالندگی در بطن جامعه و مردم، به برطرف نمودن کاستی‌هایی که رفع آن‌ها، ذاتاً جزو وظایف دولت است می‌پردازد.

ساخت و بازسازی مدارس، ورزشگاه‌ها، معابر داخلی و بیرونی شهرها، اماکن ورزشی، تقویت اداراتی مثل آب و برق و … همه و همه جزو وظایف دولت‌ها می‌باشند. ولی متأسفانه عمده فعالیت‌های شرکت‌ها در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی را تصمیم‌گیرندگانی که از بدنه‌ی دولت‌ها می‌باشند، به این سمت‌وسو هدایت نموده است.

به‌طور خلاصه می‌توان گفت: شرکت‌ها، در مسئولیت‌های اجتماعی خود، بار مالی دولت را بر دوش می‌کشند ولی منتش را روی مردم می‌گذارند. از طرفی، دولت را نیز گاها وامدار خود می‌کنند.

تعریف مسئولیت اجتماعی

مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، در بیانی روشن‌تر این‌گونه تعریف شده ‌است: “مسئولیت اجتماعی شرکت، فعالیت‌هایی است که پیش برنده سود و منفعت اجتماعی بوده و فراتر از منافع سازمان و آن چیزی است که قانون، بایسته می‌دارد.”

این موضوع که در سال‌های پایانی قرن بیستم، شدت گرفت، برای مسئولانه عمل کردن شرکت‌ها با محوریت توسعه‌ی پایدار در قبال مردم با رویکرد اقتصادی، محیط زیستی و جامعه، تحت عنوان “مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها” که اصطلاحاً CSR  نامیده می‌شود، به وجود آمد.

با تعاریف ذکر شده، متأسفانه در استان خوزستان بخصوص منطقه‌ی صنعتی جنوب که یکی از قطب‌های بزرگ پتروشیمی و تجارت دریایی است، برخی از شرکت‌ها به‌گونه‌ای انجام این وظایف ذاتی خود را تبلیغ می‌کنند که صرف‌نظر از بزرگ‌نمایی آن، غرور مردم نیز آسیب می‌بیند.

با سپری شدن حدود دو دهه از فعالیت منطقه‌ی ویژه اقتصادی پتروشیمی، شرکت‌هایی که انجام مسئولیت‌های اجتماعی خود را زیر نظر شورای راهبردی، بارها با صدای بلند فریاد زده‌اند، غفلتاً هنوز برای بخش‌هایی از جامعه‌ی پیرامون خود، الفاظ “مناطق کمتر توسعه‌یافته”، “مناطق محروم”، “مناطق حاشیه‌نشین” و …. بکار می‌برند.

سؤالی که مطرح می‌شود، این است که: اگر بعد از حدود بیست سال انجام مسئولیت اجتماعی خود برای شهرستانی نه‌چندان وسیع، هنوز این الفاظ کاربرد دارند، پس تأثیر اقدامات CSR  شما در محیط پیرامون چه بوده است؟

و مخلص کلام اینکه: تا زمانی که مردم، تأثیرات منفی صنعت را بیش از آثار مثبتش لمس می‌کنند، از بزرگ‌نمایی پرهیز کنید. این، توهین به شعور مردم تلقی می‌شود.

البته، هستند شرکت‌های اندکی که بدون هیچ تبلیغ گزافی، بیشترین مشارکت در جامعه‌ پیرامون خود را داشته‌اند.

ذوالفقار شریعت/ایلنا