هورنیوز – ۲۱ تیرماه سال جاری، بیژن زنگنه، وزیر نفت در مراسم امضای قرارداد طرح توسعه و بهره برداری میدان نفتی مشترک یاران گفت: اگرچه امروز به دلیل تحریم‌ها تولید نفت ایران کم است، اما ایجاد ظرفیت تولید امری راهبردی است تا صنعت نفت کشور بتواند در هر زمانی که نیاز است، سهم خود را احیا کند؛ ما تسلیم نمی‌شویم.

شاید در ظاهر چنین اظهاراتی صحیح باشد، اما نکته آنجا است که وزیر نفت در حالی به ظرفیت سازی در بخش تولید نفت کشور اشاره می‌کند که تنها برای تبدیل تفاهمنامه بهره‌برداری و توسعه میدان نفتی مشترک یاران ۴ سال زمان تلف شد. ۴ سالی که حتی از پشت عینک وزارت نفتی‌ها، بخشی از آن پیش از خروج آمریکا از برجام بود. طرحی که می‌توانست ۴ سال پیش اقدامات مربوط به آن کلید بخورد و ظرفیت سازی ها انجام شود.

یکی دیگر از طرح‌های افزایش ظرفیت تولید نفت کشور نیز، طرح توسعه ۲۸ مخزن است که البته جز برنامه‌های شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با اولویت برنامه‌های شرکت ملی نفت ایران به شمار می‌رود. نگهداشت و افزایش تولید به عنوان بزرگترین طرح توسعه‌ای بعد از انقلاب مناطق نفت خیز جنوب است که در پهنه ۵ استان جنوب غرب کشور در دست اجراست و وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران نیز اولویت ویژه ای برای آن قرار داده‌اند. هدف نخست این طرح افزایش ۳۴۱ هزار بشکه‌ای تولید نفت است که با توسعه ۲۸ مخزن با استفاده از توان پیمانکاران داخلی انجام می‌شود. حمایت از ساخت داخل با الزام پیمانکاران به استفاده از تجهیزات داخلی و توسعه عمران و آبادانی مناطق پیرامونی با اختصاص ۴ درصد از اعتبار طرح به مسئولیت‌های اجتماعی از دیگر اهداف این طرح است. اجرای این طرح سال ۹۶ انجام شد و وزیر نفت اعلام کرد که طی ۲ سال تمامی این ۲۷ بسته قراردادی به ثمر می‌رسد. این طرح در سال ۹۶ مصوبه هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران و در سال ۹۷ نیز مصوبه شورای اقتصاد را دریافت کرد.

اجرای طرح در سال ۹۸ کلید خورد

در گام نخست این طرح ۶ بسته قراردادی با پیمانکاران واجد صلاحیت منعقد و در سال ۱۳۹۸ به مرحله اجرا در آمد. ارزش تقریبی این شش بسته قراردادی ۴,۴۰۰ میلیارد تومان است که شامل طرح توسعه مخزن‌های منصوری آسماری، رامشیر، گچساران خامی، لالی آسماری، کبود، نرگسی هستند. در بخش اجرایی این شش بسته، ۴۵ حلقه چاه حفاری، ۱۷ حلقه چاه تعمیر و ۷ پروژه سطح الارضی عملیاتی هدف گذاری شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در ادامه فعالیت اجرایی طرح ۲۸ مخزن پیشرفت ۶ بسته نخست قراردادی شامل نرگسی به میزان ۳۳.۴ درصد، لالی آسماری ۱۹.۳ درصد، کبود ۱۶ درصد، منصوری ۱۵.۳ درصد، گچساران خامی ۱۱.۵ درصد و رامشیر ۹.۳ درصد بوده‌ایم.

نکته مهم این است که وزیر نفت اعلام کرده بود که این ۲۷ بسته قراردادی را طی ۲ سال به سرانجام می‌رسد، اما نه تنها طی این مدت این ۲۷ بسته اجرا و تکمیل نشد بلکه پیمانکاران ۶ بسته‌ای هم که به قرارداد منجر شد از اجرا عقب هستند.

به طور مثال بر اساس اطلاعات به دست آمده شرکت اویک که پیمانکار مخزن منصوری و رامشیر است در مخزن رامشیر ۸۶ درصد و در منصوری ۷۷ درصد از اجرا عقب است. شرکت دانا انرژی نیز به عنوان پیمانکار مخزن نرگسی، ۵۰ درصد، پتروگوهر در مخزن لالی ۷۰، شرکت ملی حفاری در مخزن گچساران ۸۴ درصد و شرکت پدکس در مخزن کبود ۷۸ درصد از اجرای پروژه عقب هستند.

به این ترتیب نه تنها گفته‌های وزیر نفت عملی نشد بلکه از وعده ۲۷ بسته قراردادی طی بیش از ۲ سال تنها ۶ بسته به قرارداد رسیدند که همگی پیمانکاران از انجام پروژه عقب هستند.

عرفانه تاجیکی