گروکشی متهم اقتصادی در هفت‌تپه
هورنیوز – «سینه‌ام درد می‌کنه، نفسم سخت میاد، نمی‌تونم خیلی حرف بزنم، جواب تست کرونام مثبت شده، تو همین تجمعات و تحصن‌هایی که داشتیم، مبتلا شدم. اجازه بده کس دیگه‌ای رو معرفی کنم که باهاتون صحبت کنه، ۱۰ماهه که از شرکت اخراج شدم، برام پرونده‌سازی کردن ولی همراه رفقا تو مطالبه‌گری‌هاشون هستم، از جریان مطلعم اما درد سینه و نفس‌تنگی اجازه نمیده بیش از این صحبت کنم.» به نظر من همین چند خط کافیه، همین چند خط برای فریاد مظلومیت کارگران زحمتکش شرکت نیشکر هفت‌تپه کافیه، همین چند خط برای اثبات شعار بودن تمام آنچه تا امروز به این بندگان خدا قول و وعده داده شد بود، کافیه. همین چند خط که کارگر اخراج‌شده شرکت نیشکر هفت‌تپه پشت گوشی و با صدای گرفته‌اش به من گفت کافیه برای فهم شرایط بحرانی کارگران این شرکت، همین چند خط…
راستش را بخواهید این قصه پرغصه کارگران هفت‌تپه برای من هم که کاری جز نوشتن و کمک کردن به بیشتر شنیده‌شدن صدایشان در توانم نیست، گران تمام می‌شود. من هم نمی‌دانم در چنین وضعیت اقتصادی و معیشتی، در این گرانی‌های هر روز و هر لحظه‌ای، در این شرایط بد کسب‌وکارها و اخراج و تعدیل‌های پرشمار و پشت‌سرهم، در این شرمندگی‌های مردانه در برابر مطالبات خانواده‌ها چگونه می‌شود که حق کارگران را خورد و کسی ککش هم نگزد. تازه اینها هفت‌تپه‌ای‌ها هستند که مدت‌هاست صدای مطالبات‌شان به گوش می‌رسد، اینها همان کارگرانی هستند که از شرق تا غرب عالم همه از مطالبات‌شان آگاه شدهاند و صدایشان به جایی می‌رسد، کارگران فلان کارگاه کوچک در حاشیه شهرهای صنعتی نیستند که بی‌سروصدا اخراج شوند و من رسانه‌ای و شمای دغدغه‌مند اصلا متوجه نشویم چه بلایی بر سرشان آمده است. اینها هفت‌تپه‌ای‌هایی هستند که فعالان دانشجویی و مدنی هرازچندگاهی بهشان سر می‌زنند، مسئولان در حد وعده و وعید هم شده پیگیر مطالبات‌شان هستند و بالاخره هرجوری که باشد، از احوال‌شان مطلعیم. این ویروس خصوصی‌سازی عجیب به جان کارگران مملکت افتاده و برای آنها مساله‌ساز شده است.
۱۵ روز اعتراض، تحصن و مطالبه کسی به داد کارگران نمی‌رسد
۱۵ روزی است که اخباری، هرچند محدود و جسته‌گریخته از تجمعات و اعتراض‌های دوباره کارگران نیشکر هفت‌تپه به گوش می‌رسد. ۱۵روزی است که روزانه تعدادی از کارگران این شرکت، برای پیگیری مطالبات‌شان دست به تحصن و اعتراض زده‌اند و خواهان همان همیشگی‌هایشان هستند، همان مطالبات حداقلی که علی‌رغم تمام بگیروببندها، تمام وعده‌ها و تمام انتظارات هنوز جامه عمل به خود نپوشیده‌اند و در بر همان پاشنه سابق می‌چرخد. از ۲۵ خردادماه سال جاری تا همین دیروز که من درحال نوشتن این گزارش بودم و همین امروز که شما درحال خواندن این خطوط هستید، کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه با اعتراض و تحصن پیگیر وصول مطالبات‌شان هستند. به گفته کارگران این شرکت علت اصلی اعتراض‌های اخیر عدم پرداخت حقوق سه ماه اخیر و عدم تمدید دفترچه‌بیمه‌های آنهاست. یعنی از حدود فروردین تا تیرماه امسال، کارگران این شرکت، در این وضعیت بد اقتصادی دریافتی‌ای نداشته‌اند و کسی پاسخگوی این وضعیت آنها نیست. رسیدگی به وضعیت شغلی، تعیین‌تکلیف شرکت، بازگشت به کار همکاران اخراج‌شده، ابطال واگذاری شرکت به بخش خصوصی و… نیز دیگر مطالباتی است که کارگران این شرکت قدیمی و باسابقه در کشور پیگیر آن هستند.
مساله هفت‌تپه برای امروز و دیروز نیست
در توضیح و تشریح علل اعتراض‌های اخیر کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه یکی از آنها به «فرهیختگان» گفت: «این اعتراض‌ها به چهار، پنج سال قبل برمی‌گردد. یعنی از سال ۹۴ که این آقایان به منطقه ورود کردند، از بهمن‌ماه ۹۴ مسئولیت شرکت را به عهده گرفتند. از آن زمان تاکنون حقوقی نبوده که بدون اعتصاب گرفته باشیم. یعنی برای هر حقوقی در این چهار،پنج سال که اینها آمدند، اعتصاب کردیم. در این چند سال شاهد بودیم چطور پروژه‌های صوری راه می‌اندازند؛ از آمدن وزیر جهادکشاورزی تا دیدارهای استاندار که مشخص بود کارهایی انجام می‌دهند و یک تخلفی صورت می‌گرفت. بعد از بروز جدی مشکلات از سوی کارگران هفت‌تپه گروهی به‌عنوان مجمع نمایندگان تشکیل دادیم. بچه‌هایی همانند بخشی و دیگر دوستان در این مجمع بودند. اتفاقات آبان ۹۷ و اعتراض‌ها که رخ داد ما را دستگیر کردند و برای من هفت‌سال حبس بریدند و برای بخشی ۱۴ سال، که البته الان عفو خوردیم. برای بالغ بر ۲۰۰ کارگر پرونده‌های متعدد درست کردند و بسیاری را بایگانی کردند و هزار بلا سر کارگر آوردند. دولتی‌ها و آقایان دولت شرکت را دودستی تقدیم این آقایان کردند و ارز دولتی به میزان یک‌میلیارد و ۴۸۰ میلیون دلار به آنها دادند و الان گردن نمی‌گیرند. از قوه قضائیه تشکر می‌کنم که به این ماجرا ورود کرده است. اعتصابات ۱۵روزه اخیر هم به‌خاطر این است که محاکمه اسدبیگی و رستمی که دو شریک بودند، زودتر تمام شود که به نام هفت‌تپه ارزهای دولتی دریافت کردند.»
۷ مطالبه کارگران هفت‌تپه
این کارگر در ادامه مورد به مورد به تشریح مطالبات‌شان پرداخت و گفت: «یک؛ لغو فوری قرارداد واگذاری شرکت و جلوگیری از هر گونه خصوصی‌سازی دیگر، دو؛ پرداخت فوری حقوق‌های معوقه و بیمه کارکنان، سه؛ بازداشت فوری اسدبیگی و رستمی، محاکمه و اشدمجازات غارتگران بیت‌المال، چهار؛ پرداخت مزایای برابر به تمامی پرسنل شرکت، پنج؛ بازگشت به کار، کارگران اخراج‌شده که اعم از محمد خنیفر، سالار بیژن‌پور و… است، شش؛ قطع همکاری و بیرون رفتن تمام مدیران بازنشسته از شرکت، نزدیک به ۷۰-۶۰ نفر بازنشسته در شرکت داریم که یا برای هفت‌تپه بودند یا از اطراف هفت‌تپه آمدند و به‌عنوان بازگشت به کار به‌کارگیری شدند. بازنشسته شده و حقوق چهار، پنج‌میلیونی از تامین اجتماعی می‌گیرند، از اسدبیگی هم حقوق ۳۰-۲۰ میلیونی دریافت می‌کنند. به چه دلیلی اینها به‌کارگیری می‌شوند؟ چون با نفوذی که در جاهای مختلف دارند برای اسدبیگی کارچاق‌کنی می‌کنند. همانند آقای «ح. ش» که اخیرا فرار کرد و رفت. همانند آقای «ش» که رئیس حقوقی شرکت بود و الان که دید اوضاع خراب است، استعفا داد. این آقا در بخش حقوقی بود و کارهای دادگاهی اسدبیگی را پیش می‌برد. به همین شکل بقیه بازنشسته‌ها را به‌کار گرفت. حتی به آقای «ع» نزدیک به ۱۰۰میلیون حقوق می‌دهد، چون در جاهای مختلف آشنا دارد. این میزان جوان با پتانسیل بالا در هفت‌تپه هستند، چرا از این جوانان استفاده نمی‌شود؟ هفت؛ از رئیس قوه قضائیه تقاضا می‌شود جهت مختومه کردن تمام پرونده‌های قضایی کارگران در دادگستری شوش و اهواز اقدام کند. الان دو پرونده در شوش برای دو کارگر داریم. ۱۶-۱۵ پرونده هم در شعبه ۱۶ تجدیدنظر اهواز داریم. از قوه قضائیه می‌خواهیم این پرونده‌ها را رفع و رجوع کند.»
کرونا به‌سرعت بین کارگران درحال سرایت است
این فعال کارگری و از کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه در پاسخ به این سوال که آیا در این ایام تحصن ۱۵روزه کارگران کسی از مسئولان به آنها سر زده تا مطالبات‌شان را بشنود، گفت: «خیر تا الان کسی نیامده است و امروز هم اعتراض به شهر کشیده شده است. من به مدت ۱۰ماه است که اخراج هستم و بخشی هم همین‌طور. خواهشی که دارم بنویسید و آن هم اینکه نگران و ناراحتم درخصوص اینکه کرونا بین کارگران اپیدمی شده و به دلیل تحصن‌ها و اعتراضاتی که در شهر صورت می‌گیرد، این ویروس بین همکاران پخش می‌شود که این یک فاجعه انسانی است. امیدواریم مسئولان زودتر فکری به حال ما کنند.»
کارگران سپر انسانی مدیر متهم هفت‌تپه
همان‌طور که از صحبت‌های این کارگر مشخص بود، مسئول اصلی این وضعیت پیش‌آمده (البته با چشم‌پوشی بر قصور دولتی) امید اسدبیگی، از متهمان دادگاه ویژه مفاسد اقتصادی است؛ فردی که به همراه شرکایش در سال ۹۴ مجموعه نیشکر هفت‌تپه را در پروسه‌ای غیرشفاف از دولت خریداری کردند و از همان روز تابه‌حال مانع پایین رفتن آب خوش از گلوی کارگران شدهاند. نکته قابل‌تامل در این رابطه که یکی از مطالبات اصلی کارگران هم بود، سرعت بخشیدن و هرچه زودتر تعیین تکلیف‌شدن پرونده اسدبیگی است، چراکه هم به اذعان کارگران و هم به گفته نماینده دادستان و قاضی دادگاه، اسدبیگی با توسل به مساله حقوق کارگران و سوءاستفاده از این ماجرا از دادگاه وقت می‌خرد و با هربار برگزاری دادگاه و پیگیری تخلفاتش ماه‌ها حقوق کارگران را به تعویق می‌اندازد تا از این طریق تغییری در روند رسیدگی به پرونده‌اش ایجاد کند. بد نیست بخشی از این ادعاها را که در دادگاه اسدبیگی بیان شد، مرور کنیم. در دهمین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات ۲۱ متهم کلان ارزی به ریاست قاضی مسعودی که اسدبیگی هم به‌عنوان یکی از متهمان در آن حاضر بود، دوباره در ارتباط با حدود یک‌و‌نیم میلیارد دلار ارز دولتی که این مدیر جوان شرکت هفت‌تپه آن را دریافت کرده بود، سخن گفته شد. (این همان پولی است که اسدبیگی علت عدم آزادسازی آن توسط مراجع قضایی را باعث و بانی تعویق حقوق کارگران عنوان می‌کند.)
نماینده دادستان در ارتباط با این پول خطاب به اسدبیگی گفت: «شما منابع دیگری هم دارید و از آن می‌توانید حقوق را پرداخت کنید. تا شما را احضار می‌کنیم حقوق کارکنان را دو ماه عقب می‌اندازید. از وقتی که در اردیبهشت دادگاه تشکیل شده است، پرداخت حقوق را عقب انداخته‌اید و این کار را برای فشار به دادگاه انجام می‌دهید.»
در همین دادگاه یوسف بهمنی، نماینده کارگران هفت‌تپه خطاب به قاضی خاطرنشان کرد: «آقای قاضی هر موقع اینها [امید اسدبیگی و مهرداد رستمی مالکان هفت‌تپه و متهم قاچاق ارز] پرونده‌شان بالا می‌آید، از کارگران به‌عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند.» آزادی این متهم با چنین سیاهه‌ای از اتهامات و ناکارآمدی‌ها هم حسابی خون کارگران را به جوش آورده است، بهمنی در این رابطه هم خطاب به قاضی مسعودی گفت: «آقای قاضی چرا وقتی من کارگر ادعای حقم رو می‌کنم، برام پرونده‌سازی می‌کنند و لباس زندان تنم می‌کنند ولی امید اسدبیگی با این حجم عظیم از فساد با کت و شلوار داره راست‌راست می‌چرخه؟ کجای این عدالت است؟ از زمانی‌که بخش خصوصی به هفت‌تپه اومده، به جز فلاکت و بدبختی و نکبت هیچ دستاوردی نداشته است.»
حمایت قضایی، لازم است اما کافی نیست
کارگران از ورود قوه قضائیه به ماجرای تخلفات گسترده در شرکت نیشکر هفت‌تپه خشنود هستند، منتها معتقدند این مساله اصلا کافی نیست و تضمینی برای احقاق‌حقوق آنها ایجاد نکرده است. درست هم می‌گویند، ۱۵ روز اعتراض و تجمع و تحصن دوباره، آن‌هم در این وضعیت خطرناک از لحاظ بیماری کرونا نشان از این دارد که حتی با ورود قوه قضائیه به مساله هنوز مشکلات پابرجاست.
یادم هست چند ماه پیش که احکام کارگران این شرکت اعلام شد، احکامی که به موجب آن مثلا برای محمد خنیفر، کارگر هفت‌تپه شش سال حبس تعزیری صادر شد، قوه قضائیه ورود خوبی داشت و سخنگوی دستگاه قضا هم گفت: «رویکرد قوه قضائیه در دوره جدید این است که باید میان مفسدان اقتصادی و قشر ضعیفی همچون کارگر که در اثر فشار اقتصادی و مشکلات معیشتی حتی دست به اقدامات مجرمانه می‌زنند، تفکیک جدی قائل شد و با گروه اول درنهایت قاطعیت و با اشدمجازات برخورد کرد اما درخصوص گروه دوم با تسامح و رأفت برخورد کرد.» بعد از این تعداد زیادی از آرا برگشت و کارگران تبرئه شدند، ولی بازهم جز بعد قضایی، مصائب جدی‌تر همچنان برای کارگران پابرجا ماند. خصوصی‌سازی افسارگسیخته و رانتی را شاید بتوان علت اصلی این بلبشوی مدیریتی و سرنخ تمام مشکلات و اتفاقات پیش‌آمده برای کارگران کشور عنوان کرد، اما اینکه راهکاری برای جلوگیری تکرار یا ترمیم آنچه تا امروز اتفاق افتاده است هم وجود دارد یا نه، هنوز در هاله‌ای ابهام قرار دارد.
نویسنده: ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه روزنامه «فرهیختگان»