هورنیوز – این هم‌اندیشی با حضور مجتبی یوسفی نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی، محمدعلی ابراهیمی مدیر کارگروه مسکن و کالبدی اندیشکده پایا، ابوالفضل نوروزی کارشناس برنامه ریزی شهری، فرهاد بیضایی کارشناس سیاستگذاری مسکن و دکتر مهدی روح اللهی مدیر اندیشکده پایا برگزار شد.

در ابتدای این جلسه دکتر مهدی روح اللهی با اشاره به اتفاق اخیر در حاشیه شهر کرمانشاه، در رابطه با موضوع هم اندیشی اظهار کرد: با وجود فقر و مشکلات متعددی که مردم در حاشیه شهرها یا سکونتگاه های غیررسمی با آن مواجه هستند، چه سیاستی باید اتخاذ شود تا شاهد این چنین وقایع تاسف برانگیزی نباشیم.

در ادامه فرهاد بیضایی با طرح علل شکل گیری بافت های حاشیه ای، برخورد قهری در این زمینه را مردود دانست. این کارشناس حوزه مسکن تصریح کرد: یک سری حقوق تضییع شده سبب حاشیه نشینی افراد شده اند؛ اگر به جای رفع آن مشکلات، بخواهیم قهری برخورد کنیم، علت اصلی بروز مشکل را رفع نکرده ایم.

بیضایی به سیر تاریخی سیاست های زمین و مسکن در کشور بعد از انقلاب اشاره کرد و افزود: طی سال های مختلف برنامه عرضه زمین وجود داشته ولی در دولت فعلی چنین برنامه ای را نمی بینیم. وی سپس دو راهکار عرضه زمین و سکونت گاه موقت را راهکارهای بلندمدت و کوتاه مدت برای این مسئله عنوان کرد.

مجتبی یوسفی با اشاره به تجربیات خود در شهرداری کلان شهر اهواز و دیگر شهرهای کشور، معضلات و چالش های عملی و اجرایی مدیریت پدیده حاشیه نشینی را مورد توجه قرار داد و ساخت شهرهای جدید را راه حل موضوع دانست.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی توسعه افقی شهرهای کنونی به ویژه کلان شهرها را مورد انتقاد قرار داد و گفت: بستر خدمات شهری مانند شبکه های آب و فاضلاب و جمع آوری زباله برای ساختار مشخصی تعریف شده اند که با توسعه افقی شهر، علاوه بر ناکارآمدی این شبکه ها در ارائه خدمات به شهروندان، ممکن است آثار زیست محیطی هم در پی داشته باشد.

ابوالفضل نوروزی نیز با بیان اینکه تعریف دقیقی از موضوع حاشیه نشینی نداریم گفت: هنوز این مسئله از سوی مجلس و دولت به رسمیت شناخته نشده است تا بشود آن را پیگیری و حل کرد. از نظر این کارشناس برنامه ریزی شهری هرگونه اقدام جامع و دقیق برای حل معضل منوط به جمع آوری آمار و شناسنامه این مناطق توسط وزارت کشور خواهد بود.

وی همچنین عنوان کرد: هر اقدامی بعد از آن، باید مجموعه تلاش ها و ظرفیت های ارگان های دولتی، حاکمیتی، عمومی و مردمی را در برگیرد؛ به این معنا که بنیاد مسکن، بنیاد مستضعفان، دولت، شهرداری، بانک ها، خیرین و همه بازیگران این حوزه با هم افزایی در یک بستر هماهنگ اقدام کنند.

در ادامه این نشست محمدعلی ابراهیمی به بازتولید فقر در نواحی حاشیه نشینی اشاره کرد. مدیر کارگروه مسکن و کالبدی اندیشکده پایا این ترکیب و ساختار فقرساز را عامل تداوم وضعیت دانست؛ ترکیبی که بدون سازوکار درآمدی – سکونتی شهروندان حل نخواهد شد. در واقع نبود چنین ترکیبی، نه تنها مسئله حاشیه ها را حل نخواهد کرد، بلکه آن دسته از واحدهای مسکونی ای که اکنون درون شهر هستند ولی امکان درآمدی ساکنین آنها به طور مداوم کاهش می یابد نیز تبدیل به حاشیه خواهند شد یا این افراد مجبور خواهند بود به حاشیه شهر بروند.

ابراهیمی همچنین با اشاره به تجربیات جهانی در این خصوص به تجمیع نهادها و مسئولیت واحد در پرداختن به موضوع تاکید کرد. وی با اشاره به تجربیات هفت کشور بیان کرد که در همه این موارد شهرداری ها مسئول ارتقاء وضعیت حاشیه ها هستند تا با اجرای برنامه های توسعه ای، مسئله را حل کنند ولی تنها راهکار موجود در ایران تخریب واحدها توسط شهرداری است.

در پایان این هم اندیشی حضار نیز پرسش های خود را مطرح کردند و دکتر روح اللهی به عنوان دبیر هم اندیشی به جمع بندی نظرات و راهکارهای سیاستی کوتاه مدت (مانند توقف تخریب سکونتگاه ها با متراژ بسیار پایین و امکان ارجاع موارد با حکم تخریب به یک کمیته برای تصمیم گیری نسبت به اسکان موقت قبل از اجرای حکم) و بلندمدت (مانند عرضه زمین رایگان، تجمیع مسئولیت های شهری و شناسنامه دار کردن نواحی حاشیه ای) مطرح شده در این نشست پرداخت.

کانال اندیشکده پایا