۲۹ اسفند؛ روزی که آفتاب در بریتانیا غروب کرد
هورنیوز – از زمانی که چشم بریتانیایی ها در اواخر دوره قاجار و در مسجدسلیمان، به نفت افتاد با طمع و ولع بی انتهایی شروع به استخراج و فروش آن نمودند ولی از این چپاول سهم چندانی نصیب ایران نمی شد.
این اشتهای سیری ناپذیر انگلیسی تا دوران پهلوی دوم یعنی زمانی که نخستین جرقه های ملی شدن نفت در بهارستان بر کاهدان استعمار بریتانیا افتاد ادامه داشت و در ادامه نیز به آتشی تبدیل شد که شاید بتوان آن را یکی از مهمترین دلایل افول بریتانیا در برابر ایالات متحده امریکا و کنار رفتن از صحنه اول قدرت جهانی دانست.
فرایند ملی شدن صنعت نفت ایران با فراز و نشیب های بسیار، درست در آخرین روزهای کاری اسفند سال ۱۳۲۹ در مجلس شورای ملی با این متن ؛ “به نام سعادت ملت ایران و به منظور کمک به تأمین صلح جهانی، امضاکنندگان ذیل پیشنهاد مینماییم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور بدون استثناء ملی اعلام شود یعنی تمام عملیات اکتشاف، استخراج و بهرهبرداری در دست دولت قرارگیرد” به تصویب رسید و این نخستین ضربه مهلک و کشنده ای بود که از سمت و سوی ایران به انگلیس وارد شد.
ملی شدن صنعت نفت ایران در دوره ای از تاریخ ایران رخ داد که عملا قدرت های غربی بخصوص انگلیس در بسیاری از امور کشور نفوذ داشتند اما دکتر محمد مصدق توانست با حمایت بخش عمده ای از مجلس نیروهای ملی و مذهبی و البته مشارک چشمگیر ملت به این مهم دست پیدا کند.
ملی شدن نفت ایران در آن برهه تاریخی به الگویی برای بسیاری از کشورها تبدیل شد و این همان چیزی بود که انگلیس از آن وحشت داشت به همین دلیل وقتی نتوانست از مجاری قانونی دکتر مصدق را پس بزند با طرح کودتایی دولت وی را ساقط کرد.