هورنیوز – در استان خوزستان بدلیل شرایط اقلیمی و طولانی بودن روز‌های گرم سال، کم تحرکی و کاهش فعالیت‌های بدنی بخاطر اجتناب از گرما، استفاده از نوشیدنی‌ها خنک و البته شیرین  طرفداران زیادی پیدا می‌کند و همین امر سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری دیابت می‌شود.

بیماری دیابت جزء آن دسته از بیماری‌هایی است که شاید افراد زیادی به آن مبتلا بوده، اما از این موضوع بی خبر باشند، به همین علت به آن قاتل خاموش می‌گویند.

این بیماری می‌تواند بدلیل عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی رده‌های سنی مختلف را مبتلا می‌کند، هر چند عوارض خطرناکی بدنبال دارد، تا جایی که ممکن است سبب قطع عضو در فرد مبتلا شود، اما باید بدانیم که این بیماری قابل پیشگیری و درمان است.

کوروش نعمانی، مدیر گروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به افزایش شیوع بیماری دیابت در جهان طی سال‌های اخیر گفت: این بیماری به بزرگ‌ترین اپیدمی تاریخ تبدیل شده است.

وی بیان داشت: در سال ۲۰۱۵، برای اولین بار تعداد کودکان و نوجوانان کمتر از ۱۴ سال مبتلا به دیابت نوع یک در جهان از مرز نیم میلیون نفر گذشت.

نعمانی با بیان اینکه تا پایان سال ۲۰۱۷ بیش از ۴۲۵ میلیون نفر از مردم ۲۰ تا ۷۹ سال دنیا به دیابت مبتلا شدند افزود: پیش بینی شده تا سال ۲۰۴۵ بالغ بر ۶۱۹ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شوند.

مدیر گروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان اظهار کرد: مطالعات صورت گرفته در سال ۱۳۹۵ در خصوص بیماری‌های غیر واگیر نشان می‌دهند خوزستان سومین استان با درصد شیوع بالای دیابت پس از استان‌های یزد و سمنان است.

این مقام مسئول، میزان شیوع دیابت در خوزستان را ۱۴ درصد در گروه سنی بالای ۲۵ سال عنوان کرد.

کوروش نعمانی در ادامه اذعان داشت: براساس سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر، تا سال ۲۰۲۵ باید ۲۵ درصد مرگ‌های زود رس یعنی زیر سن ۷۰ سال در ۴ بیماری قلبی عروقی، سرطان، دیابت و مزمن تنفسی را کاهش دهیم، که این راهکار ملی نیازمند اقدام همه جانبه در کل کشور است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر یک میلیون کودک و نوجوان کم‌تر از ۱۹ سال مبتلا به دیابت نوع یک هستند، تصریح کرد: سالانه ۴ میلیون نفر به دلیل این بیماری جان خود را از دست می‌دهند، از طرف دیگر ۳۹۲ میلیون در جهان دچار اختلال تحمل گلوکز هستند که در صورت مداخله نکردن موثر اغلب آن‌ها مبتلا به دیابت خواهند شد.

نعمانی اظهار داشت: با ورزش منظم، رژیم غذایی مناسب، کنترل منظم قندخون، فشار و چربی خون، مصرف به موقع داروها، مراجعه منظم به پزشک، کنترل استرس و پرهیز از دخانیات این بیماری قابل پیشگیری است.

وی در خصوص افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت گفت: تمام مردان و زنان بالای ۳۰ سال با حداقل یکی از ویژگی‌های زیر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند.

۱- افراد چاق و دارای اضافه وزن

۲- افرادی که پدر، مادر، خواهر و برادر آن‌ها سابقه ابتلا به دیابت دارند.

۳- افراد با فشار خون سیستول حداقل ۱۴۰ و فشار خون دیاستول حداقل ۹۰،

۴- زنان با سابقه دیابت بارداری در یکی از بارداری‌های قبلی خود، مرده زایی، ۲ بار سقط خود به خودی جنین و زایمان نوزاد با وزن بیش از ۴ کیلوگرم
۵- و کلیه خانم‌های باردار

مدیر گروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: کلیه خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت، برنامه جدید خطرسنجی سکته‌های قلبی مغزی کشنده و غیرکشنده (با ادغام فشارخون، قندخون و چربی خون) را برای گروه سنی بالای ۳۰ سال و به صورت رایگان اجرا می‌کنند. همچنین افراد ۳۰ – ۳۹ سال با داشتن عامل خطر و ۴۰ سال به بالا حتی بدون داشتن عامل خطر خطر سنجی می‌شوند، لذا از نظر دیابت باید بررسی و غربالگری انجام دهند.

شیوع ۱۰ درصدی دیابت در جنوب غرب خوزستان

سید مهدی حسینی زاده، معاون بهداشت دانشگاه و رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: بیماری دیابت شیوع ۱۰ درصدی در منطقه جنوب غرب استان خوزستان از جمله در شهر‌های آبادان، خرمشهر و شادگان داشته است.

وی افزود: متأسفانه ۵۰ درصد کسانی که به بیماری دیابت مبتلا هستند از بیماری خود اطلاعی ندارند، لذا این افراد باید غربالگری شوند تا بیماری آن‌ها شناسایی شود.

حسینی زاده بیان داشت: مردم می‌توانند با مراجعه به مراکز و پایگاه‌های بهداشتی نسبت به انجام تست غربالگری اقدام نمایند تا از این طریق نظارت و کنترل بر قندخون و فشارخون آن‌ها تا حد ممکن صورت گیرد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: بیماری دیابت به عنوان مادر همه بیماری‌ها در جامعه ما از شیوع بالایی برخوردار است.

وی انواع دیابت را نوع یک و ۲ عنوان کرد و اذعان داشت: دیابت نوع یک دیابتی است که کودکان و نوجوانان به آن مبتلا می‌شوند و دیابت نوع ۲، بزرگسالان را مبتلا می‌کند، ضمن اینکه ۱۳ درصد افراد به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند.

سید مهدی حسینی زاده اظهار کرد: اصولا دیابت به خاطر عملکرد ناشی از کار نکردن یا نبود سلو‌های لانگرهانس در لوزالمعده بوجود می‌آید و وظیفه این سلول‌ها ترشح ماده‌ای به نام انسولین است که انسولین قند را مورد سوخت و ساز قرار داده و روند سوخت و ساز سلول‌ها را در خصوص مصرف قند به عنوان منبع انرژی اصلی سلول‌ها به خصوص سلو‌های مغزی تسریع می‌کند.

رییس مرکز بهداشت استان خوزستان از جمله علایم قابل مشاهده در افرد دیابتی را شب ادرای، پرنوشی و پرخوری عنوان کرد.

حسینی زاده در ادامه گفت: در دیابت نوع یک انسولین تولید نمی‌شود، چون سلو‌ها از بین رفته اند و بدن جهت تامین انرژی به سمت استفاده از ذخایر چربی می‌رود که در نتیجه یک سری فراورده‌هایی در خون ایجاد می‌شود که فرد دچار کتواسیدوز می‌شود و عوارض و عواقب مشکل سازی در پی دارد و حتی فرد به کما هم می‌رود. در کمبود قند فرد دچار هایپوگلایسه شده و فرد دچار کما یا بیهوشی می‌شود.

این مقام مسئول تصریح کرد: دیابت نوع یک بیماری ژنتیکی و اتریوم است، ولی دیابت نوع ۲ به خاطر وضعیت اقلیمی استان خورستان، زندگی ماشینی، چاقی، کم تحرکی، مصرف مواد مخدر و نمک ایجاد می‌شود، همچنین کم تحرکی باعث کبد چرب می‌شود که در استان خوزستان به وفور یافت می‌شود؛ و اگر توجه نشود فرد دچار فیبروز کبدی می‌شود.

سید مهدی حسینی زاده از جمله راهکار‌های پیشنهادی را استفاده از میوه، سبزیجات، کاهش مصرف چربی، ورزش و استفاده نکردن از مواد مخدر و به عبارتی تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی بیان کرد.

وی در خصوص اثرات مصرف مواد قندی بر دیابت اظهار داشت: براساس مطالعه‌ای که در سال ۸۱ صورت گرفت سرانه مصرف شیرینی جات در کشور ۸۹ گرم برآورد شده است که پیش بینی شد در سال ۹۰ به ۶۶ گرم برسد، در صورتیکه میزان مطلوب مصرف شیرینی جات ۴۰ گرم در روز است.

۵۰ درصد مبتلایان به دیابت از بیماری خود مطلع نیستند

رضا نظریان، مدیرعامل انجمن دیابت استان خوزستان بیان کرد: ۴۲۵ میلیون نفر دیابتی در سطح جهان وجود دارد که متاسفانه بیش از ۵۰ درصد این بیماران از بیماری خود مطلع نیستند، این آمار هشداری است که در مبحث بیماری غیرواگیر دیابت به عنوان بیماری اپیدمی قرن چقدر می‌بایست تلاش کنیم تا پیشگیری کنیم و یکی از اهداف فدراسیون بین المللی دیابت یا به عبارتی IDF International Diabetes Federation)) براین موضوع تاکید دارد.

وی افزود: بیش از ۱۴ درصد افراد بالای ۳۰ سال در ایران در معرض و یا مبتلا به دیابت هستند و از هر ۱۱ نفر، یک نفر به این بیماری مبتلا است، اما براساس آمار‌ها می‌طلبد که اقدامات پیشگیرانه انجام دهیم، چرا که اگر اقدامات صورت نگیرد قطعا در آینده آماری فراگیر‌تر از آمار‌های فعلی خواهیم داشت.

نظریان با اشاره به تغییر سبک زندگی عصر حاضر اظهار داشت: امروزه با توجه به روند تغییر تغذیه و زندگی ماشینی و نداشتن تحرک می‌طلبد همه آحاد جامعه از مسئولان تا مردم گامی مثبت در جهت پیشگیری از این بیماری برداریم، محور و اساس فعالیت‌های انجمن دیابت استان خوزستان به منظور پیشگیری از بیماری اپیدمی قرن انجام شده است. به همین دلیل برای جلوگیری از عوارض این بیماری برنامه‌های آموزشی را به صورت رایگان برگزار کردیم. برای اینکه هم استانی‌های عزیز از علایم و عوارض دیابت مطلع شوند در مساجد مدارس آموزشی فراهم کرده ایم؛ لذا انتظار ما این است که بیش از پیش و بیش از گذشته که مستلزم همکاری و همیاری مردم و مسئولان است که در صورت قصور و کوتاهی از لحاظ اقتصادی و اجتماعی آسیب زیادی خواهیم داشت.

مدیرعامل انجمن دیابت استان خوزستان با ابراز تاسف تصریح کرد: استان خوزستان جزء ۵ استان با شیوع بالای دیابت در کشور است که یکی از دلایل آن علاقه مندی مردم به مواد قندی از جمله نوشیدنی‌های قندی، خرما و فست فود‌ها که این مواد کمک می‌کند باتوجه به فصول گرم سال از مواد که باتوجه به شرایط اقلیمی استان و که مردم استان خوزستان تمایل مردم استان به شیرینی جات قدری بالاتر از سایر استان‌ها است.

این مقام مسئول اذعان داشت: تمامی هم استانی‌ها می‌توانند همراه با مستندات پزشکی، یک قطعه عکس ۴*۳ و مدرک شناسایی معتبر روزانه از ساعت ۸ و ۳۰ صبح لغایت ۲۲ و ۳۰ به مرکز انجمن دیابت استان خوزستان مراجعه کنند که در اولین گام کارت شناسایی صادر می‌شود و سپس با ایجاد برنامه‌های آموزشی رایگان شهروندان از روش‌های پیشگری از دیابت، اثرات فشار خون و روزه داری بر دیابت و… مطلع می‌شوند.

با توجه به اهداف سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط، جمهوری اسلامی ایران متعهد شده است که سیر صعودی شیوع دیابت را تا سال ۱۴۰۴ متوقف نماید.

گزارش از فاطمه خدادادی آرپناهی/باشگاه خبرنگاران جوان