معلمان سیاسی و مدارس بی معلم!
هورنیوز – تخصص گرایی و قرار گرفتن متخصصین در جایگاه خود ابتدایی ترین اصول علم مدیریت است که در همه کشورهای جهان اعم از توسعه یافته و یا توسعه نیافته به عنوان اصول عام مدیریت قلمداد می شود و تنها تفاوت آن در کیفیت آموزش و تخصص آنها بسته به نوع توسعه یافته بودن یا در حال توسعه بودن کشورها دارد.
اما کشور ما در عرصه مدیریت به ویژه مدیریت منابع انسانی همچون تافته ی جدا بافته ای است که علی رغم گذشت بیش از یک قرن از شکل گیری دولت مدرن و ساختار بوروکراتیک، همچنان از اصول سنتی مدیریت پیروی می کند و با قواعد عام مدیریت نوین فرسنگ ها فاصله دارد.
اگر به برخی از مدارس و دبیرستان های شهر اهواز سری بزنید خواهید دید با کمبود معلم در برخی از دروس مواجه هستند؛ وقتی این مشکل در کلانشهر اهواز به عنوان مرکز استان خوزستان به طور نسبی وجود دارد پس ناگفته پیدا است که حال و روز شهرهای دیگر استان چگونه می باشد.
اینکه آموزش و پرورش در استان خوزستان از کمبود معلم رنج می برد جای بسی تامل دارد ولی اینکه کسی در پی حل این مشکل نبوده و به دنبال ریشه یابی این معضل نیستند، جای نگرانی است. نتایج کنکور و رتبه استان خوزستان و همچنین وضعیت و جایگاه آموزشی آن نسبت به استان های محرومتر این نگرانی را دو چندان می کند.
اگر بخواهیم علل این کمبود و نارسایی ها در سیستم آموزشی در خوزستان را بر شماریم به چند دلیل عمده موضوع می رسیم که سهم بسزایی در این روند دارند.
تعطیلی دانشگاه و دانش سراهای تربیت معلم اولین ضربه ای بود که بر پیکر آموزش و پرورش وارد شد تا استان های با بنیه علمی ضعیف مانند خوزستان روز به روز با فقر کمی و کیفی معلم روبه رو شود که البته رتبه علمی پایین این استان نشانه ای از تاثیرهای این تصمیم در عرصه سیاست گذاری کلان دارد.
موضوع دیگر ورود معلمان به عرصه سیاسی و فعالیت آنها در پست های غیر تخصصی مانند وزارت کشور هم ضربه ی دیگری بود که هم پیکر عرصه سیاست را نواخت و هم تیشه ای بود بر ریشه آموزش و پرورش.
در این خصوص باید گفت در یک دوره ۲۳ نفر از بخشداران استان خوزستان معلم و اغلب معلمان آموزش ابتدایی و بدون حتی یک سال سابقه مدیریتی بودند و امروز پیامدهای منفی آنرا می توان در حوزه روستایی به وضوح می توان لمس کرد.
از طرف دیگر کمبود معلم از نظر کمی و ایجاد توقع مدیریتی برای این دسته از معلمان که در جایگاه مدیریتی قرار گرفته اند و بی میلی به وظیفه ذاتی شان یعنی تعلیم و تربیت پارادوکسی است که امروز نسل دانش آموز خوزستانی تاوان آنرا ناخواسته می پردازد.
نگاه ابزاری سیاسیون بویژه نمایندگاه مجلس و ستادهای انتخابات ریاست جمهوری به معلمان به دلیل پشتوانه اجتماعی قوی آنها و استفاده ابزاری از آنها در مناصب سیاسی و اداری باعث ایجاد کمبود کمی و کیفی در دو حوزه تعلیم و تربیت و مدیریت اداری و سیاسی شده است که این مشکل ناشی از فقدان تشکل ها و احزاب سیاسی قدرتمند در کشور و پر کردن خلاء ناشی از کم کاری آنها توسط فرهنگیان می باشد.
علت دیگر را باید در بی توجهی و کم توجهی به مشکلات معیشتی و رفاهی فرهنگیان به عنوان تاثیر گذارترین طبقه متوسط جامعه در امر توسعه دانست که باعث شده است در کوتاه مدت با فقر کمی و در دراز مدت با فقر کیفی نیروی انسانی در آموزش و پرورش مواجه باشیم.
نگاه برابر به معلمین سراسر کشور و نادیده گرفتن شرایط آب و هوایی، اقتصادی، فرهنگی و… باعث شده تا مهاجرت نخبگان از استان خوزستان بویژه معلمان در سال های اخیر شدت بیشتری پیدا کند و از طرفی بی توجهی مسئولین امر بخصوص نمایندگان مجلس به عنوان وکلای مردم و استاندار به عنوان نماینده دولت به این موضوع بیش از پیش باعث تشدید مهاجرت معلمان و نخبگان شده است؛ به طور طبیعی مهاجرت معلمان و در نتیجه ضعف سیستم آموزشی و نگرانی سایر اقشار از وضعیت آموزشی همانند بازی دومینو باعث مهاجرت سایر کارکنان و نخبگان فکری و ابزاری استان خواهد شد.
برای حل این مشکل ضرورت دارد مسئولین آموزش و پرورش، نمایندگان مجلس و استاندار خوزستان تدابیری مانند فراخوانی همه معلمان مامور به دستگاه های دولتی و عدم تمدید ماموریت آنها، استفاده از ظرفیت نیروی انسانی شهرستان های مجاور برای حل مشکل کمبود معلم را اتخاذ نمایند و در بلند مدت نیز اداره کل آموزش و پرورش استان به کمک مجمع نمایندگان خوزستان طرحی با محوریت آسیب شناسی وضعیت آموزشی در استان تهیه و موضوعاتی مانند احیاء دانشگاه ها و دانشسراهای تربیت معلم، توجه به معیشت و رفاه فرهنگیان، ایجاد جاذبه های مادی و معنوی برای گرایش نخبگان بویژه دانش آموزان به انتخاب رشته های معلمی در کنکور، در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی خوزستان و مشکلات عدیده آن و لحاظ کردن این مشکلات در حقوق و مزایای فرهنگیان و توجه به درمان، بیمه، مسکن و اوقات فراغت فرهنگیان را تهیه نمایند.
نکته آخر و مهم تر اینکه باید نگرش مسئولین استان تغییر پیدا کند و به آموزش و پرورش به عنوان اولویت اول و زیربنای توسعه نگاه کنند تا در آینده شاهد اعتلای خوزستان باشیم .
علی دژمان