سه قاتل بی سروصدای ما ایرانیها
هورنیوز – دیابت، فشار خون و چربی خون سه بیماریای هستند که عموما توجه چندانی به آنها نمیشود و مبتلایان به آن به لزوم رعایت رژیم غذایی مناسب برای آن توجهی نمیکنند؛ سه بیماریای که میتوان آنها را با توجه به آمار بالای مرگ و میرشان، به قاتلهای خاموش تشبیه کرد.
دیابت؛ سومین علت مرگومیر در ایران
در سال ۲۰۱۵ میلادی تعداد ۴۱۵ میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت بودهاند که هماکنون تعداد مبتلایان به دیابت به ۴۲۱ میلیون نفر میرسد و پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۴۰ میلادی ۶۴۲ میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت باشند. ۸۰ درصد رشد دیابت در کشورهای در حال توسعه است، در سال ۲۰۱۵ میلادی از هر ۱۱ نفر فرد بالغ، ۱ نفر به دیابت مبتلا بوده است که در سال ۲۰۴۰ میلادی پیشبینی میشود که از هر ۱۰ نفر فرد بالغ یک نفر دچار بیماری دیابت باشد. این در حالیست که در سال ۱۹۸۵ میلادی ما کمتر از ۱۰۰ میلیون نفر یا بنا به آمار دیگری کمتر از ۳۵ میلیون نفر مبتلا به دیابت داشتیم.
در هر ۳ ثانیه، یک نفر به دیابت دچار میشود و در هر ۶ ثانیه، یک نفر به علت دیابت جان خود را از دست میدهد و در هر ۲۰ ثانیه یک عضو به علت دیابت قطع میشود. همچنین ۱۲ درصد از کل هزینههای بهداشتی و درمانی جامعه صرف بیماری دیابت میشود. بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان، بیماریهای مزمن تنفسی و دیابت، ۴ گروه اصلی بیماریهای غیرواگیر را تشکیل میدهند. در سال ۹۱ دیابت ششمین علت مرگ و میر در ایران بود که در سال ۹۴ دیابت سومین علت مرگ و میر در ایران شناخته شد. مصرف الکل و استعمال دخانیات، رژیم قضایی ناسالم و کمبود فعالیت بدنی از جمله عوامل خطر بیماری دیابت هستند. دیابت تقریبا همه قسمتهای بدن را تحت تاثیر قرار میدهد به طوری که این بیماری شایع ترین علت نابینایی در کشورهای پیشرفته شناخته میشود. همچنین ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران دیابتی مبتلا به مشکلات عصبی مانند نوروپاتی ( بیحسی دست و پا) هستند.
رشد ۷۰ درصدی مرگ با فشار خون
فشار خون مضاعفی است که بر رگ های خونی و اعضای مهمی مانند قلب، مغز و کلیه ها وارد میشود. درحالی که گایدلاین قدیمی جهانی، فشار خون بالا را سیستولیک معادل یا بالاتر از ١۴٠ میلیمتر جیوه یا فشار خون دیاستولیک معادل یا بالاتر از ٩٠ میلی متر جیوه میدانست. شمار مبتلایان این بیماری یک میلیارد و ١٣٠ میلیون نفر بر اساس فشار خون سیستولیک معادل یا بالاتر از ١۴٠ میلی متر جیوه است. بر اساس راهنمای بالینی جدید، این مطالعه پیش بینی میکند تعداد مبتلایان فشار خون، از ١,٨٧ میلیارد نفر در سال ١٩٩٠ به ٣.۵ میلیارد نفر در سال ٢٠١۵ افزایش یافته باشد. نرخ ابتلا به فشار خون در جهان طی سالهای یاد شده، بر مبنای فشار خون سیستولیک ١۴٠ میلی متر جیوه و بالاتر، از ١٧ هزار در هر ١٠٠ هزار نفر، به ٢٠ هزار در هر ١٠٠ هزار نفر رسیده اما همین نرخ بر مبنای فشار خون سیستولیک ١١٠- ١١۵ میلی متر جیوه و بالاتر، از ٧٣ هزار در هر ١٠٠ هزار نفر به ٨١ هزار در هر ١٠٠ هزار نفر در ٢٠١۵ افزایش یافته است . شمار مرگ ها از ٧,٢ میلیون نفر در سال ١٩٩٠، به ١٠.٧ میلیون نفر در سال ٢٠١۵ رسیده و به عبارتی، مرگهای ناشی از فشار خون در جهان طی ٢۵ سال یاد شده، بیش از ۴٨ درصد افزایش داشته است.
اما بر اساس پیشبینی مطالعه، مرگ و میر سالانه ناشی از فشار خون از ١٣۵ مرگ در هر ١٠٠ هزار نفر در سال ١٩٩٠ به ١۴۵ مرگ در هر ١٠٠ هزار نفر در ٢٠١۵ رسیده است و این ارقام در فشار خون سیستولیک ١۴٠ میلی متر جیوه و بالاتر کمتر است. تعداد مرگهای ناشی از فشار خون در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در سال ١٩٩٠، ٣٨١ هزار مورد است که با بیش از ٧٠ درصد رشد در سال ٢٠١۵ به ۶۵٠ هزار مورد رسیده. همچنین تعداد سالهای از دست رفته عمر ناشی از این بیماری در منطقه ، بیش از ١۵ میلیون سال برآورد شده که نسبت به ١٩٩٠، با ٩ میلیون سال از دست رفته ، ۶۶ درصد افزایش نشان میدهد.
چربی خون بالا و خطر سکته قلبی
عادات غذایی نادرست، مصرف چربی، قند و نمک و کاهش مصرف میوه و سبزی در کنار کم تحرکی میتواند باعث اضافه وزن و افزایش قند و چربی و در نهایت مرگ زودرس شود که این مرگ نشسته و مخفی نام دارد. از ۳۸۰ هزار مرگ در کشور ۹۳ هزار به علت سکته قلبی و ۳۴ هزار مرگ نیز بر اثر سکته مغزی است. همچنین از جمعیت ایران ۱۵ میلیون نفر دچار چربی خون بالا هستند. روغن مایع برای مصرف بهتر است اما در مصرف آن باید به تاریخ انقضا توجه شود همچنین اسید چرب اشباع که باید کمتر از ۲۵ درصد و اسید ترانس باید کمتر از پنج درصد باشد و افراد باید حتما به این نکات توجه کنند. همچنین روغن جامد، کره و مارگارین به دلیل اسید چرب و ترانس بالا میتواند با افزایش کلسترول در تنگ شدن رگها نقش زیادی داشته باشد. میزان چربی خون ۱۵ میلیون نفر در کشور بالاست و این میتواند باعث افزایش سرطان و مقاومت به انسولین و دیابت شود.