خوزستان را جور دیگر باید دید

هورنیوز – استان خوزستان مجموعهای از امکانات بسیار زیاد و فقدانهای بسیار زیاد است. وجود نفت موجب شده اولین مظاهر مدرنیسم در ایران در استان خوزستان دیده شود. برای نمونه زمانی که در مسجد سلیمان «باشگاه گلف» وجود داشت در بسیاری از شهرهای ایران این ورزش هنوز شناخته شده نبود. یا وجود زیر ساخت مهمی مانند فرودگاه در آبادان و رفت و آمد هواپیماهای مسافربری پیشرفته آن روز، نمونهای از این مظاهر مدرنیسم به شمار میروند. از سوی دیگر سنتهای قدیمی، تنوع اقوام و روابط طایفهای پیچیده هم بر روند توسعه در این استان اثرگذار بوده است. به این ترتیب میتوانیم خوزستان را هم مظهر ورود مدرنیسم به ایران بدانیم و …
مظهر سنتگرایی و پایبندی به مناسبات طایفهای که در زندگی مردن قاعدتا نباید چندان پررنگ باشند. هرچند ممکن است پوسته مدرن شده باشد اما در عمق روابط اجتماعی مناسبات سنتی نقشآفرین است. قصد ندارم بگویم که این مناسبات طایفهای نقش منفی دارند؛ بلکه مقصودم این است که این مناسبات در جامعهای که نهادهای مدرن در آن شکل گرفته است همچون گذشته دیگر کارکرد ندارد و از این رو نباید چنین مناسباتی بازتولید و تقویت شود. چرا که منجر به ایجاد تضاد و در نهایت مانعی بر سر راه توسعه باشد. البته این تناقض تنها مانع بر سر راه توسعه نیست.
شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی همگی در ارتباط و تعامل با هم قرار دارند و از این رو اگر قرار باشد برای توسعه خوزستان نسخهای پیچیده شود باید از منظر علمی و بدون تعصب تمامی این عوامل تحلیل شوند. اگر بخواهم به طور گذرا به برخی الزامات مورد نیاز توسعه خوزستان اشاره کنم باید بگویم در گام نخست ما باید خوزستان را از نو بشناسیم. ظرفیتهای فرهنگی و اقتصادی این استان به اندازه کافی شناخته شده نیست. رسانهها در این زمینه وظیفه دارند در وهله اول به مردم استان آگاهی بدهند. مردم باید بدانند که مزیتهای واقعیشان در چه چیزی نهفته است. مثلا ممکن است خیلی سادهانگارانه گفته شود که گرمای شدید هوا در خوزستان بر روند توسعه اثر منفی میگذارد. این حرف تا حدی میتواند درست باشد اما نباید نقش آن را خیلی پررنگ دانست زیرا شهرهای بسیاری در جهان هستند که توانستهاند با غلبه بر این عامل، راه توسعه را برگزینند. شاید این جمله قدری تکراری به نظر برسد اما ما باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. یکی دیگر از اقدامات مهم در استان خوزستان لزوم تسهیل گفت و شنود میان مردم و مدیران است.
بحرانهای امروز خوزستان نتیجه ناآگاهی و مشکلاتی است که در طول زمان روی هم انباشته شده و دربارهشان به اندازه کافی گفتوگو نشده است. باید حرکتهای افراطی در استان از طریق روشهای منطقی تضعیف شود و از سوی دیگر میان بدنه عمومی و مدیریت استان اعتمادسازی شود. شنیدن صدای منتقدان دلسوز و آگاه که سلامت علمی دارند در تقویت اعتماد اجتماعی راهگشا است. شنیدن این صداها کمک میکند که برای برونرفت از بحرانهای موجود راهحلهای واقعبینانه و علمی پیدا شود و ما کمتر شاهد تصمیمهای احساسی و غیرعلمی باشیم.