هورنیوز – «از آزادی تا آبادی» عنوان مستندی به کارگردانی و تهیه کنندگی محمد دیندار است که به چالش آبادسازی خرمشهر پس از آزادسازی می‌پردازد. این مستند امشب ساعت ۲۱ از شبکه مستند سیما روی آنتن می‌رود. در ادامه گفت و گو با این مستندساز و فعال فرهنگی را می‌خوانید.

چه دغدغه‌ای باعث شد به سمت تولید مستند «از آزادی تا آبادی» بروید؟
خرمشهر در زمان جنگ دو حماسه را از سر گذراند؛ یکی حماسه مقاومت ۴۵ روزه مردم در زمان یورش رژیم بعث به خرمشهر بود و یکی هم حماسه آزادسازی خرمشهر است که در روز سوم خرداد شکل گرفت اما باید حماسه سومی نیز پس از پایان جنگ درباره آباد کردن خرمشهر شکل می‌گرفت که متأسفانه انجام نشد، یعنی مسئولان دولتی به رغم کارهایی که شد نتوانستند حق این شهر را ادا کنند و آن را به رونق سابق خود برگردانند. ما در این مستند به چرایی این مسئله می‌پردازیم. چرا شهری که برای دفاع از آن و نیز بازپس‌گیری‌اش از دست دشمن خون بهترین جوانان این مرز و بوم نثار آن شد باید پس از این همه سال همچنان بدون رونق بماند و جوانان آن رنج بیکاری داشته باشند.

چه ویژگی هایی برای مستند «از آزادی تا آبادی» می‌توان برشمرد؟
در این مستند ما با مردم خرمشهر، رزمنده ها، ایثارگران، خانواده‌های شهدا، از جمله خانواده شهید جهان آرا و نیز برخی مسئولان گفت و گو کرده ایم و جویای علت شده‌ایم. خرمشهر پتانسیل‌های زیادی برای رونق دارد اما معلوم نیست چرا به عواملی که می‌تواند منجر به رونق شهر شود توجهی نمی‌شود. مردم شهر به ما می‌گویند چرا هر سال تا این اندازه در سوم خرداد به حماسه آزادسازی می‌پردازید ولی درباره مسئله آبادسازی شهر چیزی نمی‌گویید. می‌گویند چرا آبادانی خرمشهر را فراموش می‌کنید. رسانه‌ها درباره این موضوع مسئولند و به طور قطع کم‌کاری صورت گرفته است. در واقع کار فرهنگی لازم در این باره انجام نمی‌شود.

بزرگ‌ترین چالش آبادانی خرمشهر که در مستند به آن اشاره شده شامل چه چیزهایی می‌شود؟
خرمشهر پیش از جنگ یک بندر پر رونق بود و رونق اصلی آن نیز به واسطه رفت و آمد کشتی‌های بزرگ شکل می‌گرفت. رودخانه اروند نیاز به لایروبی دارد تا کشتی‌ها بتوانند مانند سابق در آن رفت و آمد کنند و پهلو بگیرند. این لایروبی متأسفانه در این چند دهه پس از آزادسازی انجام نشده است. لغو معاهده ۱۹۷۹ با عراق اجازه لایروبی اروند را نمی‌دهد. مسئولان وزارت خارجه باید پیگیر این مسئله باشند. در این باره ما در مستند با یکی از مسئولان وزارت خارجه هم صحبت کردیم که البته پاسخ درستی به ما نمی‌دهد.

ولی الان سال‌هاست که روابط ما با عراق در سطح مناسبی قرار دارد.
بله با این وجود کم کاری هایی از سوی مسئولان وجود دارد. درباره خرمشهر طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری هم مطرح است که متأسفانه آن هم پیگیری نشده است. ایشان در مقطعی عنوان کردند که اگر در این زمین‌ها کشاورزی کنید رونق زیادی حاصل و موجب احیای بندر می‌شود.

با توجه به کمبود آب در خوزستان این طرح قابلیت عملیاتی شدن دارد؟
مسئله آب هم متأسفانه در خرمشهر خوب مدیریت نمی‌شود، یعنی مسئولان در مدیریت منابع آب هم موفق عمل نکرده‌اند.

مسئله جمعیت تا چه اندازه در مستند مورد توجه قرار گرفته است؟
متأسفانه خرمشهر با مهاجرت معکوس دست و پنجه نرم می‌کند. خیلی‌ها که به خانه و کاشانه‌شان بازگشته‌اند به طور مجدد به دلیل بیکاری مجبور به مهاجرت معکوس شده‌اند. اینها زیبنده استانی که روی نفت خوابیده نیست. مستند از آزادی تا آبادی نوعی ادای دین‌ به شهید جهان آرا و نیز مردم خرمشهر است. پرداختن به خرمشهر به عنوان سمبل مقاومت یکی از دغدغه‌های همیشگی من بوده و خواهد بود و در آینده نیز دوباره قول‌هایی را که مسئولان درباره بازسازی این شهر داده‌اند دنبال خواهیم ‌کرد که تا چه حد تحقق یافته‌اند. مستند سینمایی از آزادی تا آبادی به نویسندگی و کارگردانی محمد دیندار در یک‌نسخه سینمایی ۸۳ دقیقه‌ای، امروز ساعت ۲۱ از شبکه مستند پخش می‌شود.

جواد محرمی