باید به سمتی حرکت کنیم که مدیران راهی جز نخبه‌باوری نداشته باشند
هورنیوز – دکتر محمدصالح ترکستانی در آیین تودیع و معارفه رییس بنیاد نخبگان خوزستان که امروز سه‌شنبه (۱۱ اردیبهشت‌ماه) در استانداری خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: در هیچ جای دنیا ساختاری مانند بنیاد نخبگان وجود ندارد. در کشور ما نیز این ساختار به دستور مقام معظم رهبری از حدود ۱۲ سال قبل شکل گرفت.
وی افزود: این ساختار با یک هدف مشخص یعنی حمایت و هدایت استعدادهای این مرز و بوم و به عبارت ساده مدیریت منابع انسانی کشور، شکل گرفت. بنیاد نخبگان از زمان تشکیل، موفقیت‌های چشمگیری داشته است. در خصوص برخی موضوعات مانند فرار مغزها، بنیاد نخبگان با دلیل و مدرک ثابت کرد که فرار مغزها در ایران به شکلی که گفته می‌شود، نیست.
معاون توسعه و مدیریت بنیاد ملی نخبگان گفت: فرار مغزها تعریفی دارد که بر اساس این تعریف در بسیاری از موارد جایگاه کشور ما با چیزی که گفته می‌شود، متفاوت است. اگر کسی به دانشگاه MIT یا استنفورد برای ادامه تحصیل می‌رود و پس از اتمام درسش به کشور بازمی‌گردد، این فرار مغزها نیست. در این زمینه، مهاجرت معکوس نخبگان، یکی از ماموریت‌ها و برنامه‌های بنیاد بود.
ترکستانی تاکید کرد: اصلی‌ترین مساله‌ای که درباره نخبگان مطرح است، مساله نخبه‌باوری مسئولان است. هر چیزی در اجتماع یک عرضه و یک تقاضا دارد. در این بحث یک طرف موضوع تقاضای نخبگان است. ما اقتصادی داریم که اساس آن بر رقابت نیست و در آن عزل و نصب‌هایی صورت می‌گیرد که اساس بسیاری از آن‌ها عملکرد فرد نیست. طبیعی است که در چنین ساختاری، مدیریت مجموعه چندان به فکر استفاده از نخبگان نباشد. چرا که استفاده از نخبگان تاثیر زیادی در سامان دادن به کارهای او ندارد.
وی خاطرنشان‌کرد: در بسیاری از موارد نخبگان زینت‌المجالس هستند و در مجالس مختلف تنها برای تایید تصمیمات گرفته شده، دعوت می‌شوند. در حوزه تقاضا به یک نتیجه مشخص رسیده‌ایم؛ اینکه توان تغییر دادن برخی مسیرها در کشور را نداریم. به همین دلیل در تلاش هستیم تا یک اکوسیستم کارآفرینی در کشور توسعه دهیم. اکوسیستمی که تمام سیستم‌های ناکارآمد را کنار می‌گذارد. در این اکوسیستم جدید، کسی جز نخبه نمی‌تواند فعالیت کند.
معاون توسعه و مدیریت بنیاد ملی نخبگان گفت: در حوزه تقاضا باید به سمتی برویم که مدیران راهی جز نخبه‌باوری نداشته باشند. مساله دیگر موضوع عرضه است. ممکن است بر اساس برخی معیارها فردی نخبه محسوب شود اما در سیستم اداری با توجه به قانون‌های موجود، استفاده از چنین افرادی تفاوت چندانی در کار مدیر نداشته باشد.
ترکستانی تصریح کرد: یکی از تخصص‌هایی که در کشور ما وجود دارد، وانمود کردن است. ما خیلی خوب می‌توانیم به هر چیزی که بخواهیم وانمود کنیم. بنیاد نخبگان از برچسب زدن به افراد فرار می‌کند.
وی تصریح کرد: در سه سطح از نخبگان حمایت می‌کنیم؛ یک سطح، سطح دانش‌آموزی در قالب طرح شهاب (شناسایی و هدایت استعدادهای برتر) است. در این طرح دانش‌آموزان از سال چهارم ابتدایی تا سال دوازدهم از نظر ۱۸ استعداد مختلف بررسی می‌شوند. زمانی‌که دانش‌آموز دیپلم خود را کسب می‌کند، استعداد او مشخص شده است.
معاون توسعه و مدیریت بنیاد ملی نخبگان افزود: در حوزه دانشجویی به دنبال استعدادهای تحصیلی برتر هستیم و تلاش می‌کنیم زمینه اثرگذاری این استعدادها را در جامعه فراهم کنیم. سطح سوم حمایت‌های ما نیز، الگوسازی است. نخبه کسی است که استعداد برتری دارد و برای آن تلاش می‌کند. این انسان‌ها از نظر ما باید الگوسازی شوند.
ترکستانی گفت: در بنیاد نخبگان تلاش می‌کنیم در حوزه عرضه، یک تعادل ایجاد کنیم. در حوزه تقاضا نیز تلاش می‌کنیم مدیران بپذیرند که نخبه می‌تواند تاثیر مثبت و عمیق‌تری در سازمان‌ها داشته باشد. همچنین باید اکوسیستمی ایجاد شود که بر اساس آن مدیران راهی جز استفاده از نخبه در آن نداشته باشند.
وی با اشاره به نام‌گذاری سال ۹۷ به نام سال “حمایت از تولید ایرانی” توسط مقام معظم رهبری، خاطرنشان‌کرد: اگر بخواهیم این شعار تحقق پیدا کند، یکی از الزامات آن نیروی انسانی لازم است. هیچ کالای ایرانی مهمتر از نیروی انسانی و نخبه ایرانی نیست. بزرگترین حمایت از کالای ایرانی، حمایت از مغزهایی است که در این کشور وجود دارند. امیدواریم با این حمایت‌ها هرچه بیشتر علائم امید و نشاط در آن‌ها ظاهر شود.
ایسنا