هورنیوز – هوشنگ حسونی‌زاده در نشست خبری بحران خشکسالی و کمبود آب در استان خوزستان که امروز سه‌شنبه (سوم بهمن‌ماه) در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: ایران کشور خشکی است که همواره با ۲۵۰ میلیون مترمکعب متوسط بارندگی در سال در ادوار مختلف شاهد بروز خشکسالی‌هایی بوده است .

وی افزود: در مطالعات تاریخ صد ساله کشور متوجه خشکسالی‌هایی در ایران می‌شویم که در دنیا نادر هستند. اولین ثبت خشکسالی در کشور به سال ۱۲۴۹ تا ۱۲۵۰ می‌رسد که این خشکسالی اثراتی را بر تولید داشت و موجب بروز قحطی و مرگ و میر شد. در سال ۴۵ و ۴۶، ۸۶ و ۸۷ و سال ۹۰ و ۹۱ نیز شاهد بروز خشکسالی در کشور بودیم .

معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان ادامه داد: اما خشکسالی امسال نسبت به خشکسالی‌های سال‌های قبل به چند دلیل متفاوت است. یکی اینکه خشکسالی‌های دوره قبل در دوره‌های کوتاه حداکثر یک یا دو ساله رخ داده و سپس شرایط عادی می‌شد اما خشکسالی که حالا شاهد آن هستیم، از سال ۸۷ تاکنون استمرار دارد. در دوره صد ساله گذشته، میزان بارش و آورد آب در استان از حد نرمال کمتر بوده است .

حسونی‌زاده افزود: این کمبودها اثرات تدریجی خود را گذاشته‌اند و خشکسالی درازمدتی را پدید آورده‌اند. این خشکسالی یک خشکسالی عمومی است که حدود ۹۰ درصد کشور تحت تأثیر آن قرار دارد. همچنین منابع آبی که به خوزستان می‌آیند، از استان‌هایی مانند همدان، کرمانشاه و کهگیلویه و بویراحمد و … تأمین می‌شوند که شرایط آن‌ها نیز در حال حاضر از ما بسیار بدتر است. با توجه به رخ دادن پدیده خشکسالی باید نسبت به مدیریت شرایط بسیار دقت کنیم .

وی خاطرنشان کرد: کاهش تولید، کمبود منابع برای مصارف، درگیری‌های روانی این مسأله، مسائل اجتماعی و از همه مهم‌تر بحث ریزگردها از پیامدهای خشکسالی هستند. خشکسالی‌، اقتصاد منطقه و درآمد مردم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. باید همه با هم خوب این پدیده را شناسایی کرده و سپس شرایط را مدیریت کنیم. تنها یک سازمان، وزارتخانه یا اداره نمی‌تواند آن را مدیریت کند .

معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان گفت: آب زیربنای همه چیز است. از رسانه‌ها می‌خواهیم رابط و بیان‌کننده خوبی در انتقال یا تبیین موضوع باشند. خوزستان مسائل و مشکلات زیادی دارد. اگر با یکدیگر برای حل مشکلات همکاری نکنیم، اثرات آن را بسیار بیشتر بر زندگی مردم خواهیم دید. ممکن است از طریق شبکه‌های اجتماعی، واقعیات وارونه ارائه شوند که این اثرات منفی به دنبال خواهد داشت. مردم به اندازه کافی نگران هستند. باید با این مسأله واقع‌بینانه برخورد کنیم .

حسونی‌زاده تصریح کرد: شاید مشکل کمبود منابع آبی در استان‌هایی مثل خراسان و استان‌های کویری نسبت به خوزستان حادتر باشد، اما مشکل خوزستان شدیدتر است. چرا که این مسأله موجب تشدید ریزگردها شده است .

وی گفت: امسال از ابتدای سال آبی که از ابتدای مهرماه آغاز می‌شود، تاکنون ۶۰ میلی‌متر بارش داشته‌ایم. در حالیکه این عدد باید در حالت نرمال ۱۶۰ میلی‌متر می‌بود. در واقع ۶۵ درصد کمتر از سال نرمال، بارندگی داشتیم. سال گذشته نیز کمبود بارش داشتیم اما در آن سال وضعیت استان‌هایی که برای ما تولید آب می‌کردند، از نظر بارش مناسب بود. به همین دلیل نیز ما امسال کمبود منابع آبی نداشتیم. چرا که ورودی آب‌ها به مخازن سدها به اندازه کافی بود .

معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان خاطرنشان کرد: ما استانی هستیم که از ذخایر آبی استفاده می‌کنیم . امسال در حوضه کرخه که ۶ استان آب آن را تأمین می‌کنند، ۶۹ درصد کسری بارش داشتیم. یعنی تنها ۳۱ درصد از بارش‌های طبیعی اتفاق افتادند. در کارون بزرگ، جراحی و زهره نیز ۷۴ درصد کسری بارش داشتیم و این پدیده موجب شد حجم ذخایر آبی ما در مخازن سدها کاهش پیدا کند .

حسونی‌زاده ادامه داد: در سال خوب از نظر بارش، بارش‌ها از اواخر آبان تا اواسط فروردین رخ می‌دهند. یعنی ما در سال‌های خوب حداکثر ۴ ماه بارش داریم و هشت ماه باقیمانده از سال را از مخازن استفاده می‌کنیم. امسال با کاهش ورودی مواجه بوده‌ایم و ورودی آب نسبت به باران ۶۵ درصد منفی بوده است. در سال‌های قبل با کمبود ورودی مواجه بودیم اما آن را چندان در جامعه اعلام نمی‌کردیم. چرا که می‌دانستیم می‌توانیم این کمبود ورودی را جبران کنیم. نسبت به ۶۵ سال آماری که در اختیار داریم، سال ۹۶ – ۹۷ بدترین سال آماری ما محسوب می‌شود .

وی تصریح کرد: سال ۷۲ – ۷۳ بیشترین آمار باران را داشتیم. اما امسال نسبت به ۶۵ سال گذشته، کمترین آمار را داشته‌ایم. در شرایط فعلی در شهرها تا ۹۰ درصد کاهش بارندگی نسبت به پیش‌بینی‌ها رخ داده است. این یک حالت بحرانی دارد، نه کاهش پیش‌بینی و یا خطا در پیش‌بینی. با توجه به این شرایط از اول مهرماه مدیریت آب مخازن را آغاز کردیم. در مصرف آب، اولویت اول ما آب شرب، سپس مصارف زیست محیطی، بعد صنایع و در مرحله آخر کشاورزی است .

معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان گفت: به تمام سازمان‌ها اعلام کرده‌ایم که امسال سال سختی خواهد بود. با این وجود باز هم امسال حدود ۱۰۰ هزار هکتار کشت کشاورزی ما در استان نسبت به سال قبل بیشتر شده است و به نظر می‌رسد این مسأله به اندازه کافی جدی گرفته نشده است؛ علی‌رغم اینکه اخطاریه داده شده و مشکلات نیز گوشزد شده بودند .

حسونی‌زاده افزود: در حال حاضر، حجم مفید مخازن برای بهره‌برداری یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب است. یعنی ما تنها ۱۱ درصد حجم مخازن را در اختیار داریم که باید آن را مدیریت کرده و بر اساس اولویت‌ها مصرف کنیم که آب شرب نیز بر اساس برنامه‌ریزی و تقسیم آن، اولویت اول ما محسوب می‌شود. از ۱۰۰ درصد منابع آبی ما حدود ۹۲ درصد برای کشاورزی، پنج درصد در صنعت و سه درصد برای مصارف شرب استفاده می‌شود .

وی گفت: در سال گذشته همین موقع، میزان حجم مفید برای بهره‌برداری از مخازن چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب بود. پیش‌بینی‌های ما نوید وضعیت بهتر در آینده را می‌دهند. پیش‌بینی ما این است که ممکن است این شیب منفی کاهش پیدا کند، اما به حالت نرمال نخواهد رسید. در حال حاضر، حجم خالی مخازن بالغ بر ۱۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب است .

معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان خاطرنشان کرد: حدود ۶۴۰۰ گیگاوات ساعت از نیاز برقی استان، هر ساله از طریق نیروگاه‌های آبی تأمین می‌شود. اما امسال به دلیل کاهش منابع و ذخایر این عدد به چیزی حدود ۵۱ درصد خواهد رسید. با ادامه این روند احتمال کاهش ۵۰ درصدی تولید انرژی را خواهیم داشت که این مسأله نیز به وزارت نیرو و شرکت برق منطقه ای اطلاع‌رسانی شده است .

ایسنا