فاجعه زیست محیطی در ایران با ساخت سد ایلیسو/خطر نابودی کامل تالاب هورالعظیم جدی است
به گزارش هورنیوز با تغییر اقلیم، خشکسالی های پیاپی و کاهش سطح آب های جاری دولت ها به دنبال راهکارهایی برای ذخیره و استفاده بهینه از آب هستند؛ این درحالیست که برخی از این اقدامات آسیب های زیست محیطی بسیاری در پی خواهد داشت.
کشور ترکیه از چندی پیش به دنبال ساخت سدی به نام ایلیسو بر روی رودخانه دجله است که در صورت احداث به علت رعایت نشدن حق آبه کشور عراق آسیب های جدی در بخشی از نقاط عراق و تالاب هورالعظیم وارد می شود.
احداث این سد که ظرفیتی معادل سه برابر بزرگترین سد ایرانی یعنی کرخه دارد، سبب خواهد شد از ورود همه ۵۶ درصد حجم آبی که از خاک ترکیه به دجله سرازیر میشد، جلوگیری شود و فرایندهایی نظیر بیابانزایی و خشکسالی در عراق شدت یابد.
سد ایلیسو، یکی از سدهای بزرگ در حال احداث در کشور ترکیه است که ساخت آن از سال ۲۰۰۶ شروع شد و در سال ۲۰۱۹ به پایان خواهد رسید. با توجه به مرزی بودن این سد در جنوب شرق ترکیه و احداث آن بر روی رود دجله که به خاک عراق سرازیر می شود و محیط زیست کشور ایران را نیز به خود وابسته کرده است، این سد نیازمند مجوزهای قانونی بین المللی و جلب رضایت کشورهای ایران و عراق است که دولت ترکیه بدون اخذ مجوزهای قانونی از مجامع بین المللی در حال ساخت آن است.
این درحالیست که کشور ایران و به ویژه استان خوزستان شرایطی است که با احداث و نهایی شدن سد ایلیسو بر روی رود دجله، باید در آینده نزدیک بر اثر حوادثی نظیر شیوع ریزگردها، شاهد افزایش هرچه بیشتر نا آرامیهای زیستمحیطی باشد.
سارا اردو کارشناس مدیریت محیط زیست در گفتگو با هورنیوز در همین خصوص اظهار داشت: نکته ای که باید بدان توجه داشت آنست که کشور ترکیه مدعی است منابع آبی این کشور تمام بدان متعلق است.
وی با اشاره به اینکه دولت ترکیه باید به حق آبه رودها توجه داشته باشد، ادامه داد: ترکیه در صدد است تا مجموعه ای از سد و نیروگاه های برقابی را بر روز رودخانه های دجله و فرات بسازد.
اردو با بیان اینکه سد ساخته شده آتاترک یکی از همین مجموعه سدهای ساخته شده است یادآور شد: اگرچه دولت ترکیه مدعی است که با ساخت این سدها رونق بسیاری در بحث گردشگری، گسترش امکانات و کاهش مهاجرت در ترکیه رخ می دهد اما باید توجه داشت که همین سد آتاترک عامل مهمی در خشکی اراضی عراق بود.
وی سد آتاتورک را بزرگترین سد ترکیه و حتی اروپا دانست و توضیح داد: این سد باعث آغاز شکلگیری ریزگردها در ایران و تشدید بیابان زایی در عراق را سبب شد.
این کارشناس حوزه محیط زیست از بین رفتن گونه های بومی، خشکسالی اراضی، افزایش مهاجرت و کاهش آب اروند رود را از دیگر عواقب ساخت این سد عنوان کرد و افزود: کاهش آبزیان، بیکاری صیادان و از بین رفتن مرجان ها در اثر شوری آب از دیگر آثار ساخت این سد می باشد.
وی درخصوص تأثیر ساخت این سد بر کشور ایران خاطر نشان کرد: اگر تالاب های عراق در اثر ساخت سد ایلیسو خشک شوند بادهای شمال ریزگردها را به سمت ایران می آورند.
اردو یادآور شد: مسأله زمانی نگران کننده تر می شود که بدانیم خاک عراق بر اثر جنگ آمریکا در این کشور آلوده به مواد شیمیایی و رادیو اکتیو شده است که همین امر می تواند به یک بحران برای ما تبدیل شود.
وی در پاسخ به این پرسش که درحال حاضر چه راهکاری برای ممانعت از ساخت این سد وجود دارد، گفت: از آنجائیکه ما به صورت غیر مستقیم قربانی ساخت این سد هستیم نمی توانیم از کشور ترکیه شکایت کنیم.
کارشناس حوزه محیط زیست ادامه داد: دبیرکل سازمان ملل ۱۲ تیرماه به ایران سفر می کند و اگر بیش از یک میلون نفر طومار نارضایتی از ساخت ایلیسو را امضاء کنند در سازمان ملل بررسی می شود.
وی با اشاره به اینکه وزارت خارجه ایران میتواند این تعهدات را از طریق سازمان بین الملل و دادگاه لاهه رسیدگی کند، اظهار داشت: ایران در خطر یکی از بزرگترین آسیب های زیست محیطی قرار دارد.
به گزارش هورنیوز نگران کننده تر آنکه با ممانعت دولت ترکیه از ورود آب فرات به عراق و در نهایت تالاب هورالعظیم یک فاجعه زیستمحیطی در جنوب غرب ایران شکل گرفت و تالابی که روزگاری محل صید و صیادی اهالی و سیستم طبیعی خنک کننده هوا بود، رفته رفته کارکردهای انسانی خود را از دست داد. در اوضاع کنونی هم نهایی شدن سد ایلیسو بر روی رود دجله، دیگر منبع آبی تالاب هورالعظیم باید منتظر مرگ قریب الوقوع این تالاب و یک فاجعه بزرگ زیست محیطی در ایران ماند.
مردم خوزستان و به ویژه ساکنان تالاب هورالعظیم سالهاست به دلیل تغییرات اقلیمی و برخی سیاست های اشتباه دچار مشکلات زیست محیطی و اقتصادی بسیاری شده اند؛ انتظار می رود مسئولان استانی و ملی در کنار مردم با قاطعیت در مقابل ایجاد این فاجعه زیست محیطی بایستند.