شهرها همچون موجودات زنده می مانند که در صورت بی تدبیری و اهمال ممکن است خفه شوند. اهواز از جمله شهرهایی است که بدلایلی از قبیل آلودگی، ترافیک، کمبود یا توزیع نامناسب فضای سبز و عدم برنامه ریزی مناسب در حال خفه شدن است.

در یکی از نوشته های قبلی خود به نقش پارکینگهای عمومی، مکانیزه و طبقاتی همچنین جلوگیری از تراکم فروشی بعنوان روشهایی برای کاهش ترافیک اشاره کردیم.
اکنون این بحث را بشکلی دیگر ادامه می دهیم.

می دانیم که مهندسی حمل و نقل گرایشی مهم از رشته عمران است که از تکنیکهای مهم مهندسی بمنظور جلوگیری از ترافیک و روان سازی جابجایی کالا و مسافر بهره می جوید که وضعیت وخیم موجود در اهواز نشان می دهد که در مدیریت علمی این معضل، از متخصصان این رشته استفاده کافی نشده و کارها بدست اشخاص نا آشنا به فنون مهندسی حمل و نقل سپرده شده است، بنابر این یکی از پیش زمینه های حل مشکل ترافیک در اهواز، بهره جویی از توان متخصصان بجای نیروی ناکارآمد و غیر متخصص همچنین بکارگیری الگوهای موفق مشابه در شهر ها است. در ابتدا باید به حمل و نقل عمومی کار آمد و سریع روی آورد تا در میان مدت مردم این حمل و نقل را جایگزین استفاده از وسایل شخصی کنند. البته این اتفاق جدیت شورا و شهرداری را می طلبد.

معمولا ایجاد سرویسهای حمل و نقل سریع و کارآمد باعث کاهش قابل توجه تعداد خودروهای شخصی و خصوصی می شود.

از دیگر روشهای مهم در این زمینه آن است که سازمانها و اداره ها در مناطق کم تراکم و باز احداث یا منتقل شوند زیرا ضرورتی ندارد که شرکتهای آب و برق، گمرک،

مخابرات و ثبت، دارایی و مالیات و بسیاری از دستگاههای دیگر الزاما در مناطق مرکزی و پر ترافیک شهر واقع شوند و سبب خفگی بیشتر شهر باشند. یکی دیگر از دلایل اصلی ترافیک در شهر اهواز هرج و مرج در صدور مجوز برای صنفهای مختلف در کنار همدیگر است.

مثلا در برخی خیابانهای اصلی اهواز بانکها، پوشاک، پزشک، وکیل، قناد، کارشناس رسمی دادگستری، آموزشگاه خیاطی، کافی نت، اداره دولتی، بوتیک، بستنی فروش، ساندویچی، داروخانه و دهها صنف دیگر در کنار هم قرار دارند و بی نظمی همراه با ترافیک شدید را رقم زده اند لذا می توان با برنامه ریزیهای علمی بتدریج به سمت ساماندهی جغرافیایی اصناف و مشاغل حرکت کنیم و از حجم ترافیک خفه کننده فعلی بکاهیم.

یکی دیگر از عوامل پنهان اما مهم ترافیک در اهواز در حقیقت ناشی از توزیع نا مناسب امکانات رفاهی، تفریحی، درمانی، هنری و فرهنگی شهر در نقاطی معین است که همین امر باعث انتقال بار ترافیکی به آن نقاط می شود که تمرکز بسیاری از امکانات و زیرساختهای مذکور در کیانپارس بویژه فضاهای تفریحی واقع در آن بهترین نمونه از توزیع نامناسب امکانات و در نتیجه تشدید ترافیک در آن منطقه است لذا برنامه ریزی علم محور باید به سمت توزیع عادلانه چنین امکاناتی در مناطق مختلف شهر و جلوگیری از تمرکز تردد در مناطق خاص حرکت کند.

بر اساس مطالعات صورت گرفته ترافیک شدید سالهای اخیر اهواز باعث تاخیر زیاد در امور شهری و کاهش بازدهی اقتصادی فعالیتهای مردم، آلودگی هوا و آلودگی صوتی و سقوط شاخصهای زیست محیطی و خستگی مردم و الحاق استرس ناشی از رانندگی را به آنها تحمیل کرده که ادامه این وضعیت واقعا ناممکن است و چنانچه رویکرد و نگاه برنامه ریزان (شورا و شهرداری) نسبت به این موضوع مهم تغییر نکند، قطعا در آینده ای نه چندان دور شاهد افزایش مشکلات مذکور و چه بسا خفه شدن کامل شهر خواهیم بود.

محمد لفیتی/کارشناس مهندسی عمران/کارشناس ارشد مهندسی حمل و نقل