تشریح فعالیت ها و برنامه های طرح مطالعاتی کوهورت خوزستان توسط دکتر نادر صاکی
پنج شنبه ۷ بهمن ماه ۱۳۹۵ دکتر رضا ملک زاده معاون تحقیقات و فنآوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به همراه دکتر پوستچی رئیس مرکز مطالعات کوهورت کشور، دکتر علی خدادادی قائم مقام رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دکتر بهزاد شریف مخمل زاده معاون توسعه پژوهش و فنآوری دانشگاه، دکتر نادر صاکی رئیس مرکز مطالعات کوهورت خوزستان و جمعی از مسئولین و کارکنان از مرکز مطالعات کوهورت خوزستان واقع در شهرستان هویزه بازدید کردند.
دکتر نادر صاکی رئیس مرکز مطالعات کوهورت خوزستان در جلسه ای که به همین منظور در هویزه تشکیل گردید، گفت: هویزه با مساحت ۵ هزار و ۳۳۰ کیلومترمربع در غرب استان خوزستان واقع شده است. رودخانه کرخه با شاخه های متعدد در این شهرستان جریان دارد و منبع اصلی آب منطقه می باشد. کرخه در دشت آزادگان مسیر طولانی و پر پیچ و خم خود را پایان برده و به هور هویزه می پیوندد. فعالیت عمده مردم در هویزه، کشاورزی و پرورش دام است و محصولات عمده آن جو، شلتوک، حبوبات و نباتات علوفه ای است.
وی افزود: شهرستان هویزه با ۴۲ هزار و ۸۷۹ نفر جمعیت دارای دو دهستان مرکزی و نیسان دو شهر هویزه و رفیع می باشد. دین مردم اسلام، مذهب شیعه اثنی عشری و زبان مردم عربی است.
صاکی هدف از اجرای طرح مطالعاتی کوهورت را تشخیص علل بروز بیماریهای مزمن و پیشگیری از آنها، جلوگیری از مرگ و میر ناشی از بیماریهای مزمن مانند سکته قلبی و مغزی، کاهش و پیشگیری از عوارض و پیامدهای منفی بیماریهای مزمن بخصوص در سنین سالمندی و کاهش هزینه های درمانی و افزایش کیفیت زندگی در جامعه دانست.
رئیس مرکز مطالعات کوهورت خوزستان با اشاره به استقرار این مرکز در شهرستان هویزه اظهار داشت: در مطالعه کوهورت، در دسترس بودن افراد، حداقل میزان مهاجرت افراد ساکن در محل، قومیت تقریباً یکسان و دست نخورده، وجود روحیه همکاری در افراد بومی و کافی بودن امکانات موجود در منطقه مورد مطالعه از اهمیت زیادی برخوردار است، بنابراین شهرستان هویزه در استان خوزستان برای این مهم انتخاب شد.
وی افزود: رنج سنی برای ورود به مطالعه حداقل ۳۵ سال و حداکثر ۷۰ سال است، در سرشماری انجام شده قبل از شروع پروژه کوهورت در شهرستان هویزه، ۷ هزار و ۷۷۲ نفر در نظر گرفته شدند که شامل ۴ هزار و ۳۷۸ نفر جمعیت شهری (۲ هزار و ۱۸۷ مرد و ۲ هزار و ۱۹۱ زن) و ۳ هزار و ۳۹۴ نفر جمعیت روستایی (یک هزار و ۶۱۱ مرد، یک هزار و ۷۸۳ زن) بودند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، ایجاد فضای کافی برای کلیه واحدها، سیستم سرمایش و گرمایش و نور کافی، حریم خصوصی برای واحد ثبت نام، جداسازی بخش های پرسشگری به منظور حفظ حریم خصوصی افراد، اختصاص فضا برای واحد آنتروپومتریک، اختصاص فضای انتظار و امکانات پذیرایی، ایجاد و تجهیز سالن جلسات برای کلاسها و جلسات مدیران، احداث آزمایشگاه با مساحت کافی و امکانات مناسب، تجهیز بیوبانک به سیستم برق اضطراری یو پی اس و موتور برق و ایجاد فضای مناسب برای بایگانی سوابق و مدارک افراد را از خصوصیات ساختمان مرکزی طرح مطالعاتی کوهورت دانشگاه علوم پزشکی جندی ساپور اهواز در شهرستان هویزه عنوان کرد.
وی تشخیص به موقع بیماری، اندازه گیری فشارخون، انجام آزمایشها به صورت رایگان (آزمایش قندخون، چربی خون، بررسی کامل گلبولهای خونی، بررسی آنزیم کبدی و کلیوی، آزمایش کامل ادرار و…)، ویزیت رایگان توسط پزشکان متخصص با هماهنگی گروه کوهورت، پیگیری مداوم وضعیت افراد توسط کادر پزشکی، تعیین عوامل خطر مؤثر در بروز بیماریهای مزمن و در نتیجه شروع پیشگیری از ابتلاء به بیماری را از مزایای ورود به مطالعه کوهورت برشمرد.
صاکی گفت: بعد از اخذ موافقت از افراد برای ورود به مطالعه و پذیرش آنان، نمونه های خون ناشتا و نمونه های ادرار، ناخن و مو از افراد گرفته می شود، سپس پرسشنامه طرح که شامل معاینه پزشکی، اندازه گیری قد، وزن و دور کمر، اندازه گیری فشارخون، مشخصات عمومی، وضعیت اجتماعی اقتصادی، سوابق شغلی، وضعیت محل زندگی، سبک زندگی، تاریخچه باروری، سوابق بیماریهای مزمن، داروهای مصرفی، سوابق خانوادگی، بهداشت دهان و دندان، خواب، فعالیت فیزیکی، عادات فردی و غذایی، مکملهای غذایی، نوع آب مصرفی، عادات غذایی و… می باشد بوسیله پرسشگران تکمیل می گردد.
رئیس مرکز مطالعات کوهورت خوزستان با اشاره به اینکه برای ورود به مطالعه، از طریق تماس تلفنی و ارسال دعوت نامه کتبی نوبت حضور افراد در مرکز کوهورت هویزه اعلام می گردد، بیان داشت: افرادی که در این مطالعه وارد می شوند به مدت حداقل ۱۰ سال، سالی یکبار از نظر وضعیت جسمی مورد ارزیابی قرار می گیرند تا بیماری قبل از بروز، شناسایی و نسبت به رفع آن اقدام گردد. در ضمن افراد مورد مطالعه، می توانند هر زمان که خواستند از طرح خارج شوند.
صاکی تصریح کرد: شرکت در کارگاه آموزشی سه روزه تیم آزمایشگاه در تهران (بهمن ماه سال ۹۴)، برگزاری کارگاه اول آموزشی سه روزه توسط تیم مرکزی کوهورت کشوری (اسفندماه سال ۹۴)، برگزاری ۸ کارگاه آموزشی توسط تیم دانشگاهی کوهورت خوزستان (اسفندماه سال ۹۴ لغایت اردیبهشت ماه سال ۹۵)، برگزاری کارگاه دوم آموزشی سه روزه توسط تیم مرکزی کوهورت کشوری (اردیبهشت ماه سال ۹۵)، شرکت در کارگاه آموزشی یکروزه برای راه اندازی شاخه چشم کوهورت در بیمارستان فارابی تهران (تیرماه سال ۹۵) و آموزش یکروزه کار با دستگاه فتواسلیت برای پرسنل شاخه چشم کوهورت از اقدامات انجام شده در راستای توانمندسازی پرسنل طرح مطالعاتی کوهورت خوزستان بوده است.
رئیس مرکز مطالعات کوهورت خوزستان در پایان، اجرای کوهورت چشم، کوهورت گوش، برنامه ثبت نوار قلب، برنامه ثبت تست های ریوی، برنامه ثبت وضعیت اسکلتی-عضلانی را از برنامه های در دست اقدام برشمرد.