اهواز همچنان در “حصار” درختان بی‌ثمر
هورنیوز – توسعه فضای سبز در یک منطقه باید با توسعه سلامتی شهروندان همان منطقه همراه باشد و با وجود اینکه کلانشهر اهواز منطقه‌ای حاصل خیز برای کاشت انواع درختان مثمر بوده اما همچنان در انحصار درختان غیر بومی و بی‌ثمر است.
فضای سبز شهری مانند ریه‌های انسان یکی از اجزای مهم و ضروری برای حیات بشر به شمار می‌رود و در کنار ایجاد زیبایی فضای شهری با مزایای بسیار موثری از قبیل تعدیل دما، افزایش اکسیژن، کاهش آلودگی‌های هوایی و صوتی، لطافت هوا، افزایش نفوذپذیری خاک، توسعه کیفیت محیط زیست شهری و سلامت روحی و روانی شهروندان همراه است.
در ادوار گذشته گیاهان در فضاهای شهری براساس شرایطی خاص اما موثر مانند آب‌وهوا، اقتصادی و دارویی کاشت می‌شدند و در هر منطقه‌ای با درختانی مواجه می‌شدید که در کنار خاصیت‌های درمانی سبب ایجاد چرخه اقتصادی برای ساکنان همان منطقه می‌شدند اما با گذشت زمان، توسعه شهر نشینی و بنا شدن صنایع آلاینده و آلوده؛ روند کاشت گونه‌های گیاهی به منظور توسعه فضای سبز برای جلوگیری از افزایش آلودگی‌های هوایی تغییر کرد و جوامع شهری برای گسترش فضای سبز شهری بیشتر به سمت درختانی سوق یافت که تنها جنبه زیبایی داشتند، این اقدام کم کم سبب خارج شدن درختان داروئی و اقتصادی از چرخه کاشت شد به گونه‌ای که امروزه در سطح خیابان‌ها و بلوارهای استانی مانند خوزستان کمتر درختانی را می‌توان مشاهده کرد که از نوع زینتی و غیر بومی نباشند.
نرجس خاتون مجتهد نجفی برخلاف تصورات برخی از مسئولان که کاشت هر نوع درختی برای محیط زیست مناسب تلقی می‌کنند، گفت: گیاهان خاصیت‌ها و ویژگی‌های مختلفی دارند که می‌توانند بر سایر موجودات زنده حتی سایر گیاهان تاثیرات مثبت و منفی داشته که در صورت منفی بودن، جبران آن‌ها با هزینه‌های هنگفتی همراه است.
سطح فضاهای سبز شهری از کاشت درختان مثمر فاصله گرفته است
وی معتقد است که برخی از گونه‌های گیاهی که در مناطق کاشته می‌شوند جامعه را از نظر اقتصادی و محیط زیستی با چالش مواجه می‌کند و در این باره می‌گوید: برخی ازگیاهان نه تنها تاثیر مثبتی در جامعه و منطقه ندارند بلکه سلامت سایر موجودات جامعه را به خطر می‌اندازد .
مولف کتاب اقتصاد مقاوم تر با کاشت درختان مثمر با اشاره به درختان زینتی و غیر مثمر گفت: بیش از دو دهه است که سطح فضاهای سبز شهری برخی مناطق از کاشت درختان مثمر فاصله گرفته و به سمت درختان غیر مثمر که بعضا غیر بومی هستند، تغییر وضعیت داده و خوزستان نیز جز مناطقی است که با وجود داشتن محیط زیست مناسبی برای کاشت انواع درختان مثمر اما به کاشت درختان غیر مثمر و غیر بومی روی آورده است.
وی خوزستان را منطقه‌ای حاصل خیز برای کاشت انواع درختان مثمر و قرآنی از جمله انواع مرکبات، نخل خرما، توت، انجیر، سدر، انار و زیتون می‌داند اما بیش از یک دهه است که پوشش گیاهی خوزستان به پوشش گیاهی غیرمثمر از نوع کنوکارپوس تبدیل شده است به طوری که این گونه گیاهی یکی از مخربترین و مضرترین پوشش گیاهی در دنیا است و با توجه به کمبودهای منابع آبی تاثیرات منفی بر حجم آب منطقه دارد.
کاشت درختان کنوکارپوس از برنامه فضای سبز شهرداری حذف نمی‌شود
سید خلف موسوی شهردار کلانشهر اهواز با اشاره به برنامه شهرداری اهواز برای کاشت درختان مثمر به جای درختان غیر مثمر گفت: قرار است شهرداری در یک برنامه بلند مدت ۴ ساله تنوع درختی از طیف درختان مثمر در سطح کلانشهر اهواز ایجاد کند. به مدت دو سال است که در سطح شهر اهواز اقدام به کاشت گونه‌های متنوع درختی نمودیم و در کنار درخت کنوکارپوس به کاشت درختان مثمر از جمله درخت کنار، نخل و سایر گونه‌های گیاهی که با شرایطا آب و هوایی اهواز سازگار هستند؛ پرداختیم.
وی افزود: به تدریج در حال ایجاد تنوع درختی در فضاهای عمومی شهر اهواز هستیم اما درخت کنوکارپوس به دلیل رشد سریعی که دارد شهرداری از آن همچنان استفاده می‌کند.
شهردار اهواز با بیان اینکه امسال در هر منطقه‌ای حدود ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ نهال از درختان مثمر از جمله پرتقال، نارنگی و نخل کاشت شده است، عنوان‌کرد: درختان بی‌ثمر مانند کنوکارپوس هیچ وقت از برنامه فضای سبز اهواز خارج نمی‌شود اما به دنبال ایجاد تنوع درختی به ویژه کاشت درختان بومی هستیم.
در مناطق فاقد سیستم فاضلاب گیاه کنوکارپوس کاشته می‌شود
فرامرز نجف‌پور با اشاره به برنامه سازمان پارک‌ها و فضای شهری اهواز برای جایگزینی درختان مثمر به جای درختان بی‌ثمر گفت: گیاه کنوکارپوس در مناطقی که سیستم فاضلاب وجود داشت با مشکلاتی همراه است به همین دلیل کاشت این نوع درخت طبق دستور شهردار ممنوع اعلام شد البته این گیاه در نقاطی مانند پرچین‌ها، آیلندها، کمربند سبز و مکان‌هایی که فاقد سیستم فاضلابی هستند به دلیل منعطف بودن در برابر اشکال هندسی کاشت می‌شود.
وی افزود: شهرداری اهواز از سال گذشته کار کاشت درختان زینتی و مثمر به جای درختان کنوکارپوس را آغاز کرده که در این برنامه قرار است نهال‌های مختلف در قالب درخت، درخچه‌های زینتی چتردار و مثمر بومی برای پرورش و کاشت در آیلندها، پارک‌ها، معابر و سایر نقاط موردنیاز به پوشش سبز استفاده شود.
معاون بهره‌برداری و فضای سبز سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اهواز با اشاره به برنامه‌های شهرداری برای کاشت درختان مثمر گفت: در حوزه کاشت درختان زینتی تا کنون حدود ۱۰۰ هزار گونه نهال سه و چهارساله در مناطق ۳، ۲، آیلندهای اصلی، پارک‌های محله‌ای و پارک‌های بزرگ کاشت شده است.
کاشت درختان مثمر در تمامی نقاط اهواز امکان‌پذیر نیست
نجف‌پور با بیان اینکه حدود ۳۰ هزار اصله نهال درختان مثمر در سطح شهر اهواز کاشته می‌شود، تصریح‌کرد: کاشت درختان مثمر با توجه به شرایط آب‌و هوایی حاکم بر اهواز در تمامی نقاط شهری امکان پذیر نیست به عنوان مثال آیلندهایی که عرض کم و در معرض آفتاب و گرمای شدید هستند توانایی حفظ و رشد درخت مثمر را ندارند.
وی افزود: ماقصد داریم فضای سبز کلانشهر را به سمت درختان گلداری مثل کاغذی، ختمی، برهان‌گلی سوق دهیم .با وجود اینکه درختان کاشته شده از نوع کنوکارپوس در برخی از مناطق به ۳۰ درصد هم نمی‌رسد اما بر اساس دستور شهرداری کاشت این نوع گیاه ممنوع شده و درختان دیگری کاشته می‌شود که به مرور زمان درختان جدید جایگزین درختان کنوکارپوس می‌شوند.
معاون بهره‌برداری و فضای سبز سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اهواز در پاسخ به سوال خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه آیا شهرداری بین کاشت درختان مثمر و زینتی توازنی را برقرار کرده است، عنوان‌کرد: اصل فضای سبز یعنی درختان زینتی و ما قصد داریم با توسعه درختان زینتی سطح فضای سبز اهواز را افزایش دهیم به عنوان مثال درخت زینتی مانند برهان گلی در دو فصل گلدهی داشته و در هر فصل تا ۴۵ روز گل دارد و از سال گذشته تا کنون حدود ۵ هزار نهال از این گونه گیاهی در اهواز کاشت شده است.
وی بیان‌کرد: سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اهواز کار کاشت درختان مثمر را آغاز کرده اما کاشت درختان مثمر بنا به دلایل یاد شده به گستردگی کاشت درختان زینتی نیست و شاید نتوانیم در تمام نقاط اهواز درختان مثمر بکاریم اما در تمامی نقاط شهر ظرفیت کاشت درختان گلدار وجود.
نجف‌پورافزود: در حال برگزاری مناقصه ۵۰۰ میلیون تومان برای درختان نخل پایه مادری هستیم در صورتی که اگر بخواهیم همین مبلغ را برای خرید درختان گلدار هزینه کنیم تعداد بیشتری را میتوانیم خریداری کنیم.
وی با بیان اینکه درختانی مانند کهور و کنوکارپوس که برای رشد به آب مصرفی زیادی نیاز ندارند، بیان‌کرد: با توجه به شرایط آب و هوایی و مشکلات کمبود آب درخت کهور بسیار درخت خوبی است که می‌توان در راستای صرفه‌جویی در آب حاشیه‌های ورودی شهر اهواز را از این گونه گیاهی کاشت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، یکی از راه‌حل‌های کاهش آلودگی در مناطق آلوده به آلاینده‌های صنعتی کاشت گیاه و درخت است زیرا گیاهان با استفاده از فرآیند فتوسنتز آلودگی موجود در هوا را جذب و در ازای آن اکسیژن و میوه تولید تولید می‌کنند. توسعه فضای سبز با استفاده از درخچه‌های زینتی خارج از اصول توسعه فضای سبز شهری و جلوگیری از آلودگی‌ها نیست اما این توسعه باید با توسعه سلامت شهروندان همان منطقه رابطه‌ای معنادار و همسویی داشته باشد.
کاشت درختان مثمر به جای درختان غیر مثمر می‌تواند تیری باشد که دو نشانه را هدف می‌گیرد زیرا با استفاده از عملیات فتوسنتز در کنار تولید اکسیژن به توسعه سلامت برای شهروندان و تولید محصولات قابل استفاده از جمله میوه می‌پردازند در حالی که تنها محصول قابل استفاده از درختان،گل و گیاه زینتی اکسیژن است و از سویی دیگر کاشت درختان میوه‌ای در سطح شهر و فضای سبز شهری به جای درختان غیر مثمر می‌تواند کمک شایانی در توسعه اشتغال جوانان داشته باشد.