هورنیوز – سال ۲۰۱۶ سال بسیار پر تلاطم و پر حادثه‌ای بود. وقایع و رویدادهایی در طول این سال رخ داد که شاید هر کدام از این رویدادها در طول یک دهه رخ می‌داد. اگر برخی از رویدادهای مهم این سال پر حداثه را بخواهیم مثال بزنیم، یکی اجرایی شدن برجام بود. شاید کسی قبل از این باور نمی‌کرد که این توافق به ثمر برسد. اگر کسی غیر از آقای اوباما رییس جمهور آمریکا بود این انعطاف را نشان نمی‌داد و نمی‌توانست این توافق را با توجه به همه سخت‌گیری‌ها و نکته‌سنجی‌هایی که ایران می‌کند به نتیجه برساند.

موضوع دیگر در طول سال ۲۰۱۶ خروج انگلستان از اتحادیه اروپا بود. این از رخدادهای شگرفی بود که در این سال روی داد، رخدادی شگرف که کسی آن را باور نمی‌کرد، نه شهروندان انگلیس، نه نخست‌وزیر انگلیس باور می‌کرد، نه حتی مردم دیگر نقاط جهان باور می‌کردند که چنین اتفاقی روی داده‌است. ولی به هر صورت این اتفاق افتاد و بعد از اینکه نتایج آرا معلوم شد بود که تازه کسانی که در بریتانیا رأی داده‌بودند، تازه خون به مغزشان رسید و متوجه شدند که چه اشتباهی مرتکب شده‌اند.

الآن هم در حال تلاش هستند که اگر بتوانند راه رفته را بازگردند، از میان اینها می‌توان به آقای جانسون وزیر امورخارجه بریتانیا اشاره کرد یا حتی نایجل فراژ رهبر راست افراطی انگلیس که حالا خودش به نصیحت‌گر آقای ترامپ بدل شده‌است و خودش رفت به آمریکا که ترامپ را نصیحت کند. این نشان می‌دهد که تا چه اندازه این فرد از موضع پیش از همه‌پرسی خود فاصله گرفته‌است. این اتفاق آثاری بر اقتصاد جهان آثاری بر شکل‌گیری قدرت در انگلستان و اتحادیه اروپا و آثاری بر آینده اروپا خواهد داشت که نتایج سیاسی و امنیتی جدی در اروپا بر جا خواهد گذاشت.

موضوع دیگر مساله پناهندگان است، مساله‌ای که در طول تاریخ مدرن سابقه نداشته که کشوری مانند آلمان نزدیک به ۸۰۰ پناهجو، اسکان بدهد و دیگر کشورهای اروپایی که صدها هزار پناهجو را در خاک خود پذیرفته‌اند. ریشه‌های این مساله را هم می‌توان در بحران سوریه دید. در جنگ سوریه قدرت‌هایی در منطقه می‌خواستند یک حکومت علوی را به یک حکومت سنی تبدیل کنند و هر یک به طریقی دستی بر آتش‌افروزی در سوریه داشتند. طی سال ۲۰۱۶ آقای اردوغان به شدت تلاش کرد تا یک منطقه حائل در خاک سوریه ایجاد کند و بین مرز ترکیه و کردهای سوری و حد فاصلی میان ترکیه و علوی‌ها ایجاد کند که در این کار تا پایان سال موفق نشد.

شکست داعش در سال ۲۰۱۶ در سوریه و در عراق یکی از رویدادهای شگرف این سال بود. چرا که خیلی‌ها پیش بینی نمی‌کردند به این زودی‌ها بتوان از دست داعش خلاص شد. در برابر عملیات عناصر وابسته به داعش در سطح آمریکا و اروپا و همچنین خاورمیانه تا حدود زیادی در طول سال ۲۰۱۶ با سبوعیت و قساوت قلب بی‌نظیری ادامه یافت.

رأی آوردن آقای ترامپ به عنوان یک پوپولیست و عوام فریب در آمریکا از دیگر غرائب سال ۲۰۱۶ بود. اگر چنین اتفاقی در کشورهای دیگر جهان رخ می‌داد، به عقب‌ماندگی و توسعه‌نیافتگی و جهان‌سومی بودن ارتباط داده‌می‌شد، اما در کشوری که مدعی رهبری جهان آزاد است، یک عوام‌فریب پوپولیست موفق شد قدرت را در اختیار بگیرد.

سال ۲۰۱۶ پر از حوادث شگرفی بود که هر کدام می‌تواند مقدمه‌ای برای تحولات بعدی باشد که بتوان در سال ۲۰۱۷ نتیجه‌گیری کرد؛ با آمدن ترامپ، با تحولاتی که نفوذ تروریسم بین‌الملل در قلب اروپا به وجود آورده‌است، با تحولاتی که در سوریه و عراق و یمن ادامه دارد، اگر همه اینها را کنار هم بگذاریم، در کنار موضوعاتی مانند روابط چین و روسیه با آمریکا، سال ۲۰۱۷ هم آبستن حوادث شگرفی خواهد بود که کم از سال ۲۰۱۶ نخواهد داشت.

اگر آتش‌بس در سوریه برقرار شود، خود آن مقدمه‌ای برای تحولات بعدی خواهد بود که از سوی کردها، ترکیه، روسیه، آمریکا و عربستان و بقیه باید انتظار داشت. در همین روزهای آخر سال ۲۰۱۶ شاهد این بودیم که روسیه ناگهان ایران را پشت سر گذاشت و سراغ ترکیه رفت. شاید روسیه برای صدمین بار نشان داد که روسیه هر بار که منفعتش اقتضا کند ایران را فدا می‌کند و سراغ برنامه‌های خود می‌رود. می‌بینیم که امروز هم روسیه در آخرین روزهای ۲۰۱۶ ایران را یدک می‌کشد و ایران بحث اصلی در سیاست‌های کلان روسیه نیست.