به گزارش هورنیوز به نقل از تیترشهر، در همه شهرها و حتی پروژه های برون شهری در مورد ساخت معابر، پارک و فضای سبز، پل‌ها، تونل ها و …. صرفا به مقوله”ساخت” توجه می‌کنیم و پس از آن به تعمیر و ترمیم خرابی‌ها می‌پردازیم. در حالیکه بسیاری از خرابی‌ها نتیجه بی کیفیتی در زمان ساخت است . مثلا در مورد خرابی‌های آسفالت می توان به عوامل زیر اشاره کرد. البته این مشکل در معابر برون شهری هم وجود دارد. چرا آسفالت ما زود تخریب می شود.

کیفیت نا مطلوب زیر سازی، روسازی (به لحاظ مصالح، نوع حمل، نوع اجرا)، کیفیت نا مناسب نظارت (به علت نا آگاهی ناظر، احتمال تبانی ناظر با پیمانکار و…. )، عدم ارتباط مشکلات خرابی‌های بعدی به پیمانکار ساخت و…  همه این‌ها عوامل دخیل در بروز خرابی‌ها است. اما وقتی زیرسازی مشکل دارد؛ ما تبلور این مشکل را در خرابی‌ها و ترک‌های آسفالت می‌بینیم چراکه باید تعداد زیادی “عوامل فنی” کنترل شود تا همه کارها خوب پیش رود و اگر در این زنجیر، فقط یک حلقه ضعیف باشد، بقیه کارها خراب می‌شود. پس کار خیلی مشکلی است.

اما امروزه در برخی کشورها، این کار “مشکل و پیچیده فنی” را به روش”مدیریتی”(و نه فنی) حل کرده‌اند. قراردادی که با پیمانکار می‌بندند، قرارداد ساخت نیست؛ بلکه”قرارداد ساخت و نگهداری و تعمیرات” است. مثلا یک قرارداد ۲۰ ساله. که پس از ساخت، همه ساله مبلغ ثابتی(نه بر اساس صورت و‌‌ضعیت تعمیرات – بلکه ثابت) به پیمانکار بابت “نگهداری و تعمیرات” می‌پردازند. حال ببینید این ابتکار مدیریتی چه اثری دارد.

اگر پیمانکار همه عوامل فنی فوق را رعایت کرده باشد و با هیچ فردی تبانی نکرده باشد و  بهترین معبر را ساخته باشد؛ قطعا به نفع او است که هیچ خرابی اتفاق نیافتد یا خرابی‌ها به حداقل برسد تا مبلغی که سالیانه دریافت می‌کند، به عنوان سود او محسوب شود و بالعکس اگر هر جا کم کاری عمدی یا سهوی کرده باشد ؛ اولین فردی که ضرر می‌کند؛ پیمانکار است. زیرا نه تنها مبلغ دریافتی سالیانه را بابت ترمیم خرابی‌ها باید هزینه کند؛ بلکه همه ساله مقدار زیادی هم باید از جیب بگذارد تا خرابی‌ها را ترمیم کند.

البته یک نکته ظریف هم وجود دارد: باید در ضمیمه قرار داد، یک پیوست نظارتی به همراه جریمه باشد که به ازاء هر خرابی که پس از ساخت معبر تا تمام طول مدت قرارداد (مثلا ۲۰ سال) دیده می‌شود، جریمه‌های سنگین از پیمانکار گرفته شود تا موظف شود اقدامات پیشگیرانه را به موقع انجام دهد تا اصلا هیچ خرابی بروز نکند یا در صورت بروز؛ به سرعت رفع شود.

با یک ابتکار “مدیریتی” می‌توان برخی مشکلات را ریشه کن کرد و همواره آسفالت خوب، صاف و لکه گیری نشده و …. را داشت. در آن صورت بجای اینکه شهرهای ما به “حجم بالای آسفالت ریخته شده برای ترمیم معابر” افتخار کنند؛ به “میزان کم آسفالت ریخته شده برای ترمیم معابر و عدم نیاز به ترمیم” افتخار خواهند کرد. این تلفیقی از “تفکر مدیریت سیستمی” ، “سیستم های نگهداری و تعمیرات” و “امور فنی” است.

البته این را می‌دانیم که در کشور ما انعقاد قرارداد ۲۰ ساله مرسوم نیست و شاید محدودیت‌های حقوقی هم داشته باشیم. برای وضع جریمه مشکلاتی داریم، برخی مجوز‌ها را باید اخذ کنیم تا بتوان این کار را انجام داد. مهم این است که اول راه درست را بشناسیم و سپس به دنبال رفع موانع آن باشیم. تا به حال کدام مدیر عالی رتبه به دنبال حل این مشکل و مجاب کردن مراجع قانون گذاری و تصمیم گیری رفته تا این موضوع را حل و نهادینه کند.

دامنه موضوعات “نگهداری” خیلی وسیع است و اینجا “آسفالت” به عنوان یک نمونه مطرح شد. البته این اقدام با الگوی مشابه و حتی کامل تر؛ در ارتباط با “نصب؛ راه اندازی و نگهداری و تعمیرات دوربین‌های کنترل محدوده ترافیک” در شهر تهران انجام شده است.