هورنیوز – فقر از جمله معضلات در جامعه است که فضای شهری و روستایی هم نمی شناسد و هرجا که شاخصه های توسعه نتواند به اهداف مورد نظر برنامه ریزان اقتصادی کشور، برسد، فقر آنجا بروز کرده و در برخی مناطق با شدت بیشتری پایدار می ماند.

هرچند فقر در جوامع روستایی نیز دیده می شود اما فقر در فضای شهری، آسبی های بیشتری را بر فرد و اجتماع باقی می گذارد. کشش ها و جاذبه های زندگی شهری، باعث می شود شدت فقر در نزد افراد بیشتر احساس شود و علاوه بر مشکل فقر، مشکلات دیگری که ناشی از عقده های درونی و مقایسه زندگی با دیگر طبقات جامعه است، بروز یابد.

علاوه بر مشکلات ناشی از سیاست گذاری و اجرا که عامل به وجود آمدن فقر در جوامع است، در ده های اخیر، طراحی فضای شهری و توزیع بودجه در مناطق نیز به این مسئله دامن زده و در محلاتی که کمتر رنگ و بوی توسعه به خود گرفته، فقر بیشتر از سایر نقاط افراد را آزار می دهد.

هرچند معمولاً شهرداری شعار عدالت در توسعه و توزیع متوازن بودجه را به عنوان دستور کار خود مطرح می کنند، اما مناطق مرفه نشین شهر از سطح کمی و کیفی بهتر و بیشتری از خدمات برخوردار است و نوع خیابان کشی، فضای سبز، فضاهای ورزشی، بهسازی معابر و دیگر خدمات شهری، به وضوح متفاوت از محلات کمتر توسعه یافته و فقیر نشین شهر است.

این سازمان با این روند هم به عمیق تر شدن ترک های زندگی افراد فقیر دامن می زنند و هم چهره شهر را با تضاد طبقاتی روبرو می کنند. هرچند که نوع ساختمان سازی شهروندان در هر محله ای اعم از توسعه یافته و فقیرنشین یا متوسط متفاوت است اما، نوع خدماتی که شهرداری نیز در هریک از این مناطق توزیع می کند، می تواند در پرنگ تر کردن آسیب های ناشی از فقر کمک کند.

متاسفانه شهرداری، سهوا و با چیدمان متفاوت خدمات در هر منطقه ای، فضایی را در شهر حاکم کرده که قطعا، برای بهره مند شدن از خدمات بهتر شهری به ویژه در عرصه فضای سبز و خیابان کشی، باید برای چند ساعت هم که شده شهروندان به اصطلاح به “بالاشهر” بروند!.

هرچند “پایین” و “بالای” شهر، با به وجود آمدن مفهوم فقر در شهرها خود به خود به ادبیات زندگی شهری وارد شد اما، عملکرد و توزیع بودجه از سوی مدیریت شهری نیز نباید به گونه ای باشد که مناطق شهری با افتادن به چاله درجه بندی، از یک سطح متعادل و مساوی امکانات نتوانند برخوردار شوند.

وضعیتی که اکنون در این عرصه وجود دار سبب شده تا در برخی محلات علاوه بر فقر فردی فقر فضایی نیز به وجود آید، به طوریکه در اغلب مناطقی که بیشترین مهاجر را در خود جای داده با برچسب “فقیرنشین” شناخته می شود و به همین نسبت نیز از دریافت خدمات شهری محروم است، چراکه شهروندان چنین محلاتی در نظر مدیران شهر، درجه دو و سه به شمار می آیند و در درجه بعدی اهمیت برای اختصاص بودجه و امکانات قرار گرفته اند.

یکی از دلایلی که باعث شده شهرداری بودجه و توان خود را به محلات مهاجرنشین نیاورند، ترس از بهتر شدن وضعیت سکونت و افزایش تعداد مهاجران به این مناطق است و از همین رو، به رغم افزایش جمعیت در چنین محلاتی، اما اعتبارات به صورت قطره چکانی تزریق یا به مرور زمان، کاهش می یابد تا توان سکونت جمعیت را کم کند.

در پایان باید گفت، این سیاست متاسفانه با همه آسیب هایی که برای چهره شهر و فقر داشته است، همچنان در شهرهای خوزستان ادامه دارد و فقر فضایی، مانند نمک روی زخم های فقیران شهری را، دوچندان می کند.