هورنیوز – سایت های همسریابی و همسان گزینی از ابتدای طرح موضوع در ایران با نظرات موافق و مخالف استواری روبرو بود. این روزها گویی وزارت ورزش و جوانان هم در این طرح مانده  و نمی داند این پدیده غیر بومی را چطور به ابزار مورد استفاده داخلی تبدیل کند برای همین تا کنون بهترین راه حل را از نظر خود در پیش گرفته: «ندادن مجوز رسمی به سایت های همسریابی».

البته چنین پدیده ای که زاییده فرهنگ غربی است در آن سرزمین ها نیز کم با چالش روبرو نبوده و نتایج آن الزاما در این کشورها پذیرفته نشده است. برای فاصله گرفتن از قضاوت کلی و عمومی؛ نظرات علمی و کارشناسی در این زمینه بهترین مرجع دست یابی به تصویری دقیق از پدیده آنلاین همسان گزینی است.
آن‌چه در ادامه می‌خوانید مطلبی است از «رایان اندرسون»، روان‌شناسی که اخیراً موضوع «جفت‌جویی» را مورد مطالعه قرار داده است. علائق پژوهشی او به حوزۀ روان‌شناسی تکاملی و روان‌شناسی اجتماعی است.

عشق را فدای راحتی می‌کنیم؟

هم هرم سلسله‌مراتبی مازلو (هرم نیازها) و هم عقل متعارف به ما می‌گوید که «عشق» «تعلق خاطرداشتن»، نیاز بنیادین انسان است. بیشتر افراد، دیگرانِ مهم‌شان را از طریق محافل اجتماعی یا محل کار و تحصیل ملاقات می‌کنند. با وجود این، چنین بِرکه‌هایی می‌تواند نسبتاً کم عمق و سطحی باشد. مردم در جست‌وجوی قرارومدارهای احتمالی، بیشتر و بیشتر به سوی روش‌های کمتر سنتی تمایل یافته‌اند.

قرار و مدار آن‌لاین واقعاً امر رایجی شده است. استفاده از اینترنت واقعاً مرسوم است. یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۳م. به این نتیجه رسید که ۷۷ درصد افراد داشتن دائمی تلفن هوشمند را «بسیار مهم» تلقی می‌کنند. با چنین تحولی و ظهور نرم‌افزارهایی مانند «تیندر» [اَپ تلفن همراه برای «جورسازی» است، کاربران با استفاده از فناوری جی.پی.اس، شعاع مشخصی را تعیین کرده و این امکان را خواهند داشت که با هر شخص درون آن شعاع ارتباط برقرار کنند] (و مدل‌ها تقلیدی متنوع) چه کسی می‌تواند آنان را سرزنش کند. اگر بخواهید دربارۀ قرار و مدار مانند بازی اعداد بیندیشید (و ظاهراً افراد بسیاری هم چنین کاری انجام دهند)، احتمالاً می‌توانید در طول زمانی که طول می‌کشد که با فردی در «زندگی واقعی» قرار و مدار بگذارید، بین ۱۰ تا ۱۰۰ مرتبه به چپ/راست ضربه بزنید.

در دهۀ گذشته، با محبوبیت سایت‌هایی مانند «ای.‌هارمونی»، «مچ دات کام»، «اوکی‌کوپید» و هزاران سایت مشابه، بدنامی قرار و مدار آن‌لاین بسیار کاهش یافته است. تعداد روبه افزایشی از ما اصرار داریم بخش عشقی زندگی‌مان را به «اسپردشیت»ها [نرم‌افزار کامپیوتری تعاملی برای سازمان‌دهی، تحلیل و ذخیره‌سازی داده‌ها در شکل جدولی است] و الگوریتم‌ها بسپاریم.

به‌گفتۀ مرکز پژوهشی «پیو»، اکثریت قریب به اتفاق آمریکایی‌ها بر این باورند که قرار و مدار آن‌لاین شیوۀ مناسبی برای ملاقات افراد است. جالب است که بیش از ۱۵ درصد بزرگسالان می‌گویند آنان دست کم یک بار یا از نرم‌افزارهای قرارومدار موبایلی استفاده کرده‌اند یا کاربر سایت‌های قرار‌ آن‌لاین بوده‌اند. خدمات قرار و مدار آن‌لاین اکنون دومین شیوۀ پرطرفدار ملاقات با فردی دیگر است.

چند عامل موجب محبوبیت قرار و مدار آن‌لاین شده که مهمترین آن‌ها عنصر «زمان» است. قرار و مدار آن‌لاین راه حلی مؤثر برای معضلی جدی یعنی «وقت» است.

ورق‌زدن پروفایل‌ها تقریباً به اندازۀ درآمیختن و جوشیدن با افراد دیگر در موقعیتی اجتماعی، زمان‌بَر (یا دلهره‌آور) نیست. آمارها نشان می‌دهد که اکنون از هر پنج رابطه یک مورد به‌صورت آن‌لاین شروع می‌شود. احتمالاً تا سال ۲۰۴۰م. ۷۰درصد از ما «دیگریِ مهم‌مان» را به‌صورت آن‌لاین ملاقات خواهیم کرد.

مشکلی که در بسیاری از نرم‌افزارهای قرارومدار وجود دارد این است که آن‌ها در واقع کار نمی‌کنند. بسیاری صرفاً نرم‌افزارهای زودگذری هستند که بدون این‌که قصد داشته باشند شما را با فرد مناسبی آشنا سازند، صرفاً پول را از دست قماربازان [یعنی شما] در می‌آورند. پیش از آن‌که به خطر بیفتید و کیف پول‌تان را در جیب‌های نرم‌افزار آن‌لاینی خالی کنید یا نوجوان جویای عشقی را در فضای مجازی به‌حال خود رها کنید، چند چیز را باید بدانید.

الف) آدم‌ها در مشخصات قرارومدار آن‌لاین دروغ می‌گویند

پُرکردن حقیقی پروفایل، واقعاً افشاسازی مهمی است. خب، افراد می‌خواهند جذاب باشند. بیشتر افراد احتمالاً شگفت‌زده نخواهند شد که بیاموزند که دروغ گفتن در پروفایل آن‌لاین (و نه کاملاً راست‌گو بودن) در میان آدم‌ها رایج‌تر است.

یک مؤسسۀ جهانی پژوهشی در بررسی روی بیش از هزار نفر که در ایالات متحده و انگلستان به‌صورت آن‌لاین قرار و مدار گذاشته بودند، به آمار بسیار جالبی دست یافت. ۵۳ درصد مشارکت‌کنندگان اعتراف کردند که در پروفایل قرارومدار آن‌لاین خود دروغ گفته‌اند. ظاهراً زنان با بیشترین بی‌صداقتی در مورد قیافه و ظاهرشان، بیش از مردان دروغ گفته‌اند. بیش از ۲۰ درصد زنان تصاویر جوان‌تری از خودشان پُست کرده‌اند. اما مردان صرفاً کمی بهتر بودند. رایج‌ترین دروغ آنان حول وضعیت مالی‌شان بود، به‌ویژه دربارۀ داشتن شغلی (از لحاظ مالی) بهتر از آن‌چه واقعاً دارند. بیش از ۴۰ درصد از مردان به این موضوع اشاره کردند، اما یک سوم زنان هم این شیوه را به‌کار برده‌اند.

درحالی‌که بی‌صداقتی در میان جمعیت نمونۀ انگلیسی تا حدی کمتر شایع بود، ۴۴ درصد به دروغ‌گفتن در پروفایل آن‌لاین اعتراف کردند. هم در نمونۀ جمعیتی آمریکا و هم در نمونۀ جمعیتی انگلستان، بی‌صداقتی با سن کاهش یافته است. شاید افراد مسن‌تر به‌جای ورژن ایده‌آل یا خیالی صرفاً بیشتر علاقمند هستند واقعیت‌شان را منعکس نمایند.

ب) رابطه برای بعضی یعنی صرفاً رابطۀ جنسی، چنین چیزی می‌خواهید؟

اگرچه مردان جویای رابطۀ حقیقی وجود دارند، یکی از مشکلات بزرگ قرار و مدار آن‌لاین برای زنان این است که تعداد زیادی از مردان هم هستند که صرفاً به‌دنبال رابطۀ جنسی می‌گردند. درحالی‌که بیشتر افراد موافق‌اند که به طور متوسط مردان برای رابطۀ جنسی مشتاق‌تر از زنان هستند، به‌نظر می‌رسد که بسیاری از مردان چنین می‌پندارند که اگر زنی در نرم‌افزار یا سایتی برای قرارومدار آن‌لاین اعلام آمادگی کرده، علاقمند به هم‌خوابی با غریبه‌ها است.

قرارو مدار آن‌لاین نشان‌گر اطمینان از توانایی ملاقاتِ دیگرانی است که احتمالاً هرگز به‌طریق دیگری آنان را ملاقات نمی‌کردید، اما زنان باید آگاه باشند که شاید از سوی مردانی که صرفاً نگاه جنسی دارند، پیام‌های گستاخانه و چندش‌آور دریافت کنند، ویا از سوی آنان با پیشنهاد و درخواست ارتباط جنسی، تصاویر اعضای جنسی آنان و احساسات شرم‎آوری مواجه شوند.

ج) کلاهبرداری اینترنتی

بگذارید صادقانه بگویم، اینترنت در واقع صرفاً یک فریب‌کاری تصنعی و مسخره‌بازی ساختگی است که برای گیج‌کردن شما طراحی شده تا متوجه سرقت از جیب‌تان نشوید، موافقید؟ نه کاملاً، اما اینترنت پُر از فروشندگان بی‌مرام و بی‌پروایی است که به‌دنبال زدن پول شما با هر شیوۀ ممکنی هستند.

مادام که اینترنت هست، شیادی‌ها و کلاهبرداری‌ها دور-و-بر ماست (قبلاً هم حتی بود…)، البته دام‌ها و تله‌ها در تمامی حوزه‌های زندگی وجود دارد، اما در بستر قرارومدارهای آن‌لاین به‌صورت ویژه‌ای صورت می‌پذیرد. صدها (اگر نگوییم هزاران) دام آن‌لاین، وجود دارد و قصد ندارم به جزئیات آن بپردازم، اما پیش از آن‌که جزئیات حساب بانکی خود را برای فردی ارسال کنید، کمی تحقیق و پرس‌وجو ضروری است. در واقع، باید نسبت به هر فرد، گروه یا چیزی که از شما نوعی اطلاعات شخصی یا مالی طلب می‌کند، محتاط باشید.

هرگز شمارۀ تلفن منزل، آدرس یا آدرس ایمیل شخصی خود را در اینترنت منتشر نکنید، مگر کاملاً به گیرنده اعتماد داشته باشید.

البته انجام بده و انجام نده‌های فراوانی دربارۀ قرارومدار اینترنتی وجود دارد، اما گمان می‌کنم مهمترین چیز در این‌جا عبارت است از استفاده از «عقل سلیم». ضرورتاً مجبور نیستید بدبین باشید و رویکردی افراطی در قرارومدار آن‌لاین اتخاذ کنید، اما احتمالاً میزان موجّهی از «شکاک‎بودن» در مجموع ارزشمند است.

د) روابط طولانی نمی‌شوند

بر اساس پژوهشی که در دانشگاه ایالتی میشیگان انجام شده است، روابطی که به‌صورت آن‌لاین شروع می‌شود، به احتمال بیش از ۲۸ درصد ممکن است در نخستین سال با شکست مواجه شود. احتمال جدایی زوج‌هایی که به‌صورت آن‌لاین هم را ملاقات کرده‌اند، سه برابر زوج‌هایی است که هم‌دیگر را به‌صورت چهره-به-چهره ملاقات کرده‌اند.

با وجود این، تمامش بیچارگی و پریشانی نیست. درحالی‌که اکثریت قریب به اتفاق روابط رومانتیک هنوز هم به‌صورت آف‌لاین آغاز می‌شود، حدود پنج درصد آمریکایی‌هایی که خواه در روابط متعهدانه هستند و خواه ازدواج کرده‌اند، گفته‌اند که آنان در واقع دیگریِ مهم خود را آن‌لاین ملاقات کرده‌اند.

ه) قرارومدار آن‌لاین شما را تبدیل به فردی مشکل‌پسند و دقیق می‌کند

بسیار آسان می‌توان از گزینه‌ای برای ازدواج گذشت، وقتی گزینه‌های فراوانی وجود دارد و فرد می‌تواند دائم صفحات مِنو را ورق بزند! انجمن علم روان‌شناسی آمریکا دریافت که مرور چندین نامزد باعث می‌شود افراد موشکاف‌تر و دقیق‌تر شوند. آنان به‌جای این‌که به‌طریقی در صدد ملاقات چهره-به-چهره برآیند، تمایل پیدا می‌کنند نامزدی را که کاملاً کامل نیست را لیست خود خارج سازند.