هورنیوز – رئیس شورای هماهنگی تشکل‌های زیست محیطی استان خوزستان با اعلام این خبر افزود: تشکیل پویش نجات رودخانه کارون یک کار گروهی و مردمی است و نمی‌توان چنین اقدامی را منسوب به سازمان خاصی کرد.  هژیر کیانی در گفتگو با انتخاب خبر اظهار داشت: رودخانه کارون عضو بزرگ خانواده منابع آب ایران است که متأسفانه سال‌ها مورد دست‌اندازی‌های گسترده قرار گرفته است و به همین منظور خوزستانی‌ها اقدام به تشکیل کمپین نجات کارون نموده اند.

وی با بیان اینکه شبکه سازمان‌های مردم نهاد منابع طبیعی و محیط زیست استان خوزستان از ۵۰ سازمان مردم نهاد تشکیل شده است، تأکید کرد: این شبکه پس از رایزنی‌ها و مکاتبات مختلف و همچنین برگزاری همایش‌های علمی دانشگاهی به این نتیجه رسید که رودخانه کارون در معرض تهدید قرار گرفته است و طرح ها، برنامه‌ها و سیاست‌های یکجانبه نگرایانه به نام توسعه، طولانی‌ترین رود ایران را وارد سیر قهقرایی و نابودی نموده است.

وزارت نیرو نسبت به سرنوشت آینده کارون کم توجه است
این فعال محیط زیست تصریح کرد: مردم ایران فاقد اطلاع و آگاهی درخصوص روند تخریب و نابودی کارون هستند. سازمان‌های دولتی و به ویژه وزارت نیرو هم درباره سرنوشتی که در انتظار کارون است کم توجه هستند و متأسفانه همچنان به سدسازی‌های بی‌رویه و فاقد ارزیابی محیط زیستی ادامه می‌دهند.  کیانی ادامه داد: اکنون همه کارشناسان و صاحب نظران دلسوز کشور و دلسوزان منابع آبی و حیات آینده کارون بر ممانعت از تصویب و عدم اجرای طرح‌های انتقال آب بین حوزه‌ای اتفاق نظر دارند و معتقد هستند تصویب و اجرای چنین طرح هایی نه تنها مشکل شهرها و استان‌های مرکز کشور را حل نمی‌کند، بلکه طولانی‌ترین رودخانه فلات ایران را هم می‌خشکاند.

سدسازی و انتقال آب به بهانه تأمین آب آشامیدنی
نماینده تشکل‌های محیط زیستی خوزستان تأکید کرد: پروژه‌های عمرانی و شهرسازی به بهانه تأمین آب آشامیدنی مردم و تحت عنوان سدسازی و انتقال آب اجرا می‌شوند، در صورتیکه ماهیت وجودی چنین طرح‌ها و برنامه هایی کاملاً مبهم است. وی اضافه کرد: مدت هاست که عملیات سدسازی و انتقال آب بین حوزه‌ای به اسم تأمین آب آشامیدنی در کشور و منطقه خوزستان آغاز شده است اما عملاً شیرینی چنین پروژه هایی به کام صنایع و کشاورزی گران قیمت و کم بازده کشورمان بوده است.

برداشت آب از کارون جلگه خوزستان را تهدید می‌کند
هژیر کیانی در این راستا تصریح کرد: تاکنون برداشت آب از کارون معادل آورد زاینده رود بوده است، اما چنین اقدامی نه تنها باعث نجات زاینده رود نشده بلکه جلگه خوزستان در نتیجه انتقال آب با خطرات جدی مواجه شده است.

سد گتوند غلظت نمک رودخانه کارون را افزایش داد

این پژوهشگر و مخترع محیط زیستی کشورمان با اشاره به پژوهش هایی که در استان خوزستان درخصوص معضلات سد گتوند انجام گرفته است، گفت: احداث سد گتوند بر روی رودخانه کارون موجب افزایش غلظت نمک دریاچه سد فاجعه بار گتوند شده است. وی تصریح کرد: احداث سد گتوند در تاریخ محیط زیست ایران اقدامی بی‌سابقه بوده است و حذف نمک از رودخانه کارون حداقل ۴۰ سال به طول می‌انجامد.  دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان با بیان اینکه گتوند آخرین سدی بوده که بر روی رودخانه کارون احداث شده است، افزود: این سد عملاً ۴۰ درصد از اراضی کشاورزی استان خوزستان در پائین دست را از حالت انتفاعی خارج کرده است و در حال حاضر کاهش محصول در اراضی منطقه گتوند به میزان ۳۰-۲۰ درصد بوده است.

تمایل ۷۰ درصدی مردم خوزستان به انجام مهاجرت

وی ادامه داد: سابقه و دیرینگی کارون در پیدایش و تشکیل تمدن‌ها و همچنین ارتزاق ۵ میلیون نفری که اکنون در مجاورت این رودخانه سکونت دارند اهمیت این رودخانه را آشکار می‌کند و اگر تخریب آن همچنان تداوم داشته باشد آسیب‌های جدی به بخشی از مردم ایران که در منطقه خوزستان و استان‌های مجاور ساکن هستند وارد می‌کند. کیانی تأکید کرد: آخرین پژوهش‌ها بیانگر تمایل ۷۰ درصدی مردم خوزستان به انجام مهاجرت می‌باشد و اگر شرایط برای خوزستانی‌ها فراهم شود آنان دلیلی برای ماندن در استان خوزستان ندارند. نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان اظهار داشت: با سدسازی‌های بی‌رویه و اجرای عملیات انتقال آب از رودخانه کارون مفهوم رودخانه و مفهوم جلگه تغییر پیدا کرده است، بنابراین کمپین یک میلیون امضا برای نجات رودخانه کارون معتقد است کارون به عنوان یک میراث وطنی و بشری و جهانی باید حفظ شود.

ثبت جهانی کارون با هدف توقف سدسازی‌ها و انتقال آب
وی تصریح کرد: قصد خوزستانی‌ها از تشکیل این کمپین جلب توجه مسئولان و سازمان‌های بین المللی و یونسکو نسبت به ثبت کارون به عنوان یک اثر بین المللی و اثر تاریخی و طبیعی است.
این فعال محیط زیست ادامه داد: کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون امیدوار است تا حداقل با ثبت جهانی کارون سدسازی‌های بی‌رویه و انتقال آب از کارون متوقف شود.

۸۰ درصد منابع آب ایران در بخش کشاورزی مصرف می‌شود
وی دیگر مشکلات کارون را متوجه کشاورزی دانست و با بیان اینکه بیش از ۴۰ درصد کل منابع آبی کشور در بخش کشاورزی هدر می‌رود، تأکید کرد: ۸۰ درصد منابع آب کشورمان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و راندمان پایین آبیاری و الگوهای غلط کشت و شیوه‌های آبیاری نامرسوم و منسوخ شده همگی دست به دست هم داده تا ایران با خطری جدی تحت عنوان بحران آب مواجه باشد.
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست شهرستان ایذه در تشریح وضعیت رودخانه کارون اضافه کرد: به دلیل برداشت هایی که از سرشاخه‌ها شده است و همچنین اجرای طرح‌های انتقال آب مانند: تونل‌های ۱ و ۲ کوهرنگ و تونل بهشت آباد که اردیبهشت ماه توسط رئیس جمهور کلنگ زنی شد، و همچنین کاهش نزولات جوی در استان چهارمحال و بختیاری دبی رودخانه کارون طی سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته است.

بارگذاری روی کارون بیش از توان و ظرفیت این رودخانه است
وی ادامه داد: بارگذاری روی رودخانه کارون بیش از توان و ظرفیت این رودخانه است و کارون ظرفیت بارگذاری جدید را ندارد. باید قبول کرد وقتی کارون به شهر اهواز می‌رسد یک سیال مسمومی است که مفهوم گذشته رود کارون را ندارد. امروز بزرگ‌ترین رود ایران حاوی پساب‌ها و زهاب‌ها و فاضلاب‌های شهری و خانگی و صنعتی است که مفهوم رودخانه زلال و قدیمی کارون را تغییر داده است.  نماینده تشکل‌های محیط زیستی خوزستان از آغاز روند بیابان زایی در منطقه خبر داد و گفت: با کاهش دبی رودخانه کارون، شوری از سمت دریا به اراضی جلگه خوزستان پیشروی کرده است. اکنون مردم خوزستان نظاره گر نابودی ده‌ها هزار نخلی هستند که سالیان سال قد برافراشته بودند و خوزستان را به نام آن‌ها می‌شناختند. نخلستان‌های باقیمانده نیز در معرض تهدید جدی هستند. کیانی، حال و روز کارون را مناسب ندانست و گفت: امروز طولانی‌ترین رود ایران حال و روز خوشی ندارد و تداوم شیوه‌های بهره برداری و نگاه یک جانبه نگرانه توسعه، آینده روشنی برای این رودخانه بزرگ برجای نخواهد گذاشت.

حفظ هویت آب‌های ایران نیازمند یک عزم ملی و بین المللی است
وی، حفظ هویت آب‌های ایران را نیازمند یک عزم ملی و بین المللی دانست و درباره خواسته‌های کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون اضافه کرد: این کمپین از دستگاه قضایی، نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی برای نجات رودخانه کارون دعوت به عمل می‌آورد. نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست خوزستان افزود: اگر بنا باشد تا کارون در کوتاه مدت نجات پیدا کند نباید منتظر ماند تا بلایی که بر سر زاینده رود و سایر رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی ایران آمد بر سر کارون هم بیاید. اکنون باید دست به کار شد و اقدام به احیای این رودخانه کرد.

توقف هرگونه سدسازی و انتقال آب، اولین درخواست کمپین
وی، اولین درخواست کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون را توقف هرگونه سدسازی و انتقال آب در شرایط کنونی کارون عنوان کرد و گفت: این پویش محیط زیستی بر این باور است که چنین اقدامی هم در توان و قدرت دستگاه قضایی است و هم دولت می‌تواند با تغییر سیاست گذاری‌های خود نسبت به کارون محیط زیست منطقه را احیا کند. دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان با دعوت از دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران برای ورود به پرونده تخریب محیط زیست خوزستان تأکید کرد: امروز زمان آن فرا رسیده که دستگاه قضایی کشورمان به عنوان مدعی العموم به موضوع رودخانه کارون ورود کند. چنین اقدامی از سوی قوه قضائیه ایران کنشگران محیط زیست کشورمان را یاری می‌کند تا در فرصت مقتضی برنامه بلند مدتی برای حفظ و احیای رودخانه کارون و همچنین منطقه خوزستان ارائه کنند.

فاجعه سد گتوند بر دامنه تخریب محیط زیست منطقه خوزستان افزوده است
مسئولان دولتی ایران در باتلاق بحران و فاجعه سد گتوند فرو رفته اند
کیانی با تأکید بر اینکه امروز کارون نیازمند یک برنامه جامع ملی برای نجات بخشی و علاج بخشی است، تصریح کرد: هجمه هایی که بر سرشاخه‌های کارون وارد شده، بیش از تحمل آن بوده است. حتی سد‌سازی‌های سال‌های اخیر و فاجعه سد گتوند بر دامنه تخریب محیط زیست منطقه خوزستان افزوده است و حتی امروز خود مسئولان دولتی ایران در باتلاق بحران و فاجعه سد گتوند فرو رفته‌اند و به دنبال راه گریزی برای مشکلات هستند. امروز دولتیان به فکر راه علاج محیط زیست کارون و منطقه خوزستان هستند و در حال امکان سنجی روش‌های مختلف احیای منطقه هستند.

وی در ادامه، دومین خواسته کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون را رسیدگی فوری به پیامدهای زیست محیطی احداث سد گتوند عنوان نمود و گفت: سد گتوند باید در دستور کار فوری دولت و حاکمیت قرار گیرد. عواقب و پیامدهای احداث سد گتوند در انتظار کارون و ساکنین شهرها و استان‌های مجاور این رودخانه است.

آغاز تلاش‌ها برای ثبت جهانی کارون
این فعال محیط زیست در خوزستان به تلاش‌های مردم استان برای ثبت جهانی رودخانه کارون اشاره کرد و گفت: پس از حصول نتیجه از کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون به زودی پرونده کارون در سازمان‌های بین المللی طرح می‌شود و قصد این پویش محیط زیستی ثبت کارون به عنوان یک اثر طبیعی است تا بلکه دست‌اندازی‌ها و تجاوز به حریم کارون کاهش پیدا کند.

دادگاه کیفر بین المللی در لاهه حوزه اختیارات خود را روی محیط زیست جهان گسترده کرد. حال اگر دستگاه قضایی و مسئولان دولت در ایران توجهی به خواست کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون و مردم خوزستان نکرد‌اند آیا می‌توان پرونده نابودی رودخانه کارون را به دادگاه کیفری بین المللی در لاهه ارسال کرد و خواهان آن شد تا دادستان دادگاه لاهه به پرونده تخریب محیط زیست استان خوزستان و نابودی رودخانه کارون ورود کند؟

هژیر کیانی در واکنش به چنین اظهار نظری گفت: اکنون روایت‌های بیان شده در مورد دادگاه لاهه مبهم است. هنوز هیچ مستند و ابلاغیه دقیق و رسمی در اختیار فعالان و کنشگران محیط زیست قرار نگرفته است، اما آنچه مسلم است؛ ورود دادگاه کیفر بین المللی لاهه به محیط زیست و نگرش محیط زیستی این دادگاه نه تنها محیط زیست ایران و رودخانه کارون بلکه جهان را می‌تواند نجات دهد.
وی تأکید کرد: رویکرد اتخاذ شده از سوی دادگاه لاهه را می‌باید به فال نیک گرفت، چراکه چنین نگرشی می‌تواند نگاه توسعه طلبانه دولت‌ها را تعدیل کند.

مدیرعامل سمن‌های محیط زیستی خوزستان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ابلاغ سند ملی محیط زیست ایران از سوی رهبر انقلاب گفت: سند ملی محیط زیست کشورمان یک سند راهبردی و بالادستی بسیار جامع و کاملی است که از طرف رهبر انقلاب ابلاغ گردیده است. براساس چنین ابلاغیه ای، ظرفیت احیای محیط زیست در ایران وجود دارد. اگر تمام دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و شبه دولتی در یک همگرایی و هماهنگی به پایداری سرزمین ایران اقدام کنند می‌توان تلاش‌ها برای حفظ و احیای محیط زیست را در داخل کشورمان سامان داد.

این پژوهشگر و مخترع برتر در بخش محیط زیست ایران تأکید کرد: اگر حاکمیت بر منابع آب همچنان در انحصار وزارت نیرو باشد، تخریب محیط زیست کشورمان کماکان ادامه پیدا می‌کند، اما اگر انحصارطلبی و مدیریت ناصحیح وزارت نیرو که همه به آن اذعان دارند تعدیل شود یا تغییر نگرشی بر توسعه طلبی‌های وزارت نیرو ایجاد شود، ظرفیت احیای محیط زیست کشورمان در قوانین موجود در نظر گرفته شده است و می‌توان نه تنها مسائل و مشکلات رودخانه کارون بلکه مسائل محیط زیست وطن را مرتفع کرد.

ریزگردها بیش از ۱۱ استان ایران را درنوردیده است
اما طی سه روز گذشته در استان خوزستان غلظت آلاینده‌های هوا و ریزگردها تا ۱۳ برابر حد مجاز افزایش یافته است. تعطیلی مدارس و دانشگاه از عواقب گرد و غبار در جنوب و غرب ایران بوده است. منشأ ریزگردها کجاست و چه اقداماتی باید برای رفع چنین معضلی صورت گیرد؟ نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان در همین رابطه گفت: ریزگردها یک پدیده فرامرزی است و رفع این مشکل جز با تعامل و پیگیری دولت جمهوری اسلامی ایران قابل دستیابی نیست. کیانی تصریح کرد: ریزگردها اکنون بیش از ۱۱ استان ایران را درنوردیده است و رفع این معضل زیست محیطی نیازمند عزم ملی است. همانگونه که زاگرس ایران نیازمند یک برنامه جامع ملی است و حوضه خوزستان نیز مستنی از زاگرس نیست، حل معضل ریزگردها در ایران نیز جز با تلاش همگانی مردم و مسئولان میسر نیست.

وزارت نیرو حق آبه تالاب‌ها را محدود کرده است
وزارت نیرو مقصر اصلی در افزایش تعداد کانون‌های گرد و غبار در ایران است
وی با بیان اینکه ریزگردها در کانون‌های داخلی کشور ایران به دلیل کاهش رطوبت در سطح اراضی ایجاد گردیده است، تصریح کرد: وزارت نیرو با کاهش حق آبه‌ها و محدودسازی حق آبه‌های تالاب‌ها تعداد کانون‌های داخلی ریزگردها را افزایش داده است. دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان تأکید کرد: تنها از طریق دیپلماسی محیط زیست می‌توان پدیده ریزگردها را از بعد بین المللی مرتفع کرد. دیپلماسی محیط زیست می‌تواند نجات بخش محیط زیست کشور و مردم ایران باشد و پیشنهاد کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون نیز برای حل معضل ریزگردها یک راه حل پایدار و علمی است.

لزوم تأسیس پژوهشکده جامع و تخصصی بین المللی برای حل معضل ریزگردها
وی افزود: در این راستا می‌توان یک پژوهشکده تخصصی و نه شعاری و در حد کنفرانس بلکه یک پژوهشکده جامع و تخصصی بین المللی بین کشورهایی که با معضل ریزگردها و کانون‌های گرد و غبار رو به رو هستند تشکیل داد. کیانی ادامه داد: با تشکیل چنین پژوهشکده‌ای می‌توان به شکل دقیق و علمی دلایل و عوامل بروز ریزگردها شناسایی کرد. وی گفت: ضمن اینکه همگان در ایران معتقد هستند ریزگردها در این کشور منشأ داخلی و خارجی دارد اما هنوز در مورد دلایل اصلی و علمی آن پژوهش‌های جامع و کاملی انجام نشده است، پس تشکیل یک پژوهشکده تخصصی ریزگردشناسی می‌تواند در روند نجات بخشی اراضی و در واقع نجات بخشی مردم ایران و مردم کشورهای همسایه کمک کند.

رسانه‌ها چشمان بیدار جامعه برای حفظ محیط زیست هستند
نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست خوزستان در بخش دیگری از سخنان خود به نقش رسانه‌ها درخصوص حفاظت از محیط زیست پرداخت و گفت: رسانه‌ها به عنوان چشمان بیدار جامعه باید مردم را نسبت به حمایت مستمر از محیط زیست آگاه کنند و آن‌ها را نسبت به پیامدهای ناگوار تخریب محیط زیست و آنچه در انتظار مردم و کشور است آگاه سازند. وی تصریح کرد: بیان واقعیت‌های محیط زیست کشورمان از سوی رسانه‌ها نه تنها سیاه نمایی نیست، بلکه واقعیت آن است که محیط زیست و مسائل مرتبط با آن شوخی بردار نیست.

کیانی با اشاره به اینکه پایداری سرزمین ایران، حیات مادی و معنوی ملت و کشور در بستر یک محیط زیست سالم و پایدار امکان پذیر است، گفت: رسانه‌ها و به خصوص تلویزیون که عملکرد مناسبی هم در حوزه آگاهی بخشی محیط زیستی به مردم نداشته است می‌توانند در زمینه آموزش‌های محیط زیستی مؤثر عمل کنند. وی تأکید کرد: شرایط جدید ایران نیازمند یک گفتمان جدید تحت عنوان آگاهی بخشی، پرسشگری و مطالبه گری مبتنی بر سند ملی محیط زیست ایران است تا ان شاءالله بتوان از بحران‌های محیط زیستی که امروز دامنگیر کشورمان شده است به سلامت عبور کرد.

نجات کارون به معنای فراموش کردن زاینده رود نیست
این عضو کمپین یک میلیون امضا برای نجات رودخانه کارون تصریح کرد: اعضای این پویش محیط زیستی اگر چنین کمپینی را تشکیل داده‌اند به‌اندازه کارون، نگران زاینده رود، هامون، خزر، خلیج فارس و بختگان هستند. پس اگر تلاشی می‌شود و اسم کارون به میان می‌آید به معنای آن نیست که اعضای کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون، زاینده رود را فراموش کرده اند. کیانی در بخش پایانی سخنان خود به ضرورت تحول و بازنگری اساسی در سیاست گذاری‌های وزارت جهاد کشاورزی پرداخت و گفت: ۸۰ درصد منابع آب ایران در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و با صرفه جویی در این بخش می‌توان کمک مؤثری به روند احیای منابع آبی ایران از جمله رودخانه کارون نمود.