توقف ناوگان شهری اهواز در ایستگاه بهانه‌ها!
هورنیوز – اهواز در حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت ثابت دارد و البته می‌توان جمعیت متغیر را نیز به دلیل مرکزیت استان به آن افزود که حجم بالای استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی را نمایان می‌کند.
بر اساس استانداردهای جهانی در حمل و نقل شهری، برای هر یک هزار نفر باید یک دستگاه اتوبوس باید وجود داشته باشد.
در اهواز حدود ۲۰۰ اتوبوس وجود دارد، به عبارتی دیگر در اهواز حدود ۱۳۰۰ اتوبوس کم داریم و با این حساب می‌توان گفت که اهواز در استانداردهای جهانی حمل و نقل عمومی جایی ندارد!
جدا از بررسی آماری، برای لمس کمبود اتوبوس‌های شهری و همچنین فرسوده بودن آنها کافی است سری به ایستگاه‌های اتوبوس زد تا پس از انتظار طولانی در ایستگاه‌هایی که گاه از صندلی‌های مناسبی هم برخوردار نیستند، تراکم جمعیت در اتوبوس‌های فرسوده را مشاهده کرد. در کمتر مسیری در شهر اهواز و در ساعات پر تردد می‌توان از اتوبوسی استفاده کرد که ظرفیت آن تکمیل نشده باشد.
حمل و نقل عمومی اهواز اکنون در اتوبوس‌ها و تاکسی‌های فرسوده و در سفری خسته‌کننده خلاصه شده است. امری که برای مردم دشواری‌های بسیاری در تردد ایجاد می‌کند که در مقابل پرداخت عوارض، از حداقل حقوق شهروندی در زمینه حمل و نقل شهری برخوردار نیستند.
از سوی دیگر اتوبوس‌های شهر اهواز فاقد استانداردهای اولیه هستند و شرایط آنها برای استفاده شهروندان با نیازهای ویژه فراهم نیست و به همین سادگی، بخشی از شهروندان اهوازی در اثر مدیریت شهری اشتباه، به طور کامل از ناوگان حمل و نقل عمومی محروم می‌شوند.
در اهواز جمعیت دانشجویی و دانش‌آموزی بالایی وجود دارد و این امر نیاز به استفاده از حمل و نقل عمومی را بیشتر می‌کند.
در حالی سال تحصیلی در اهواز با این شرایط نامناسب و بدون اضافه شدن حتی یک دستگاه تاکسی یا اتوبوس آغاز می‌شود که در روزهای پایانی شهریور ۵۸ واگن مترو، ۴۴ دستگاه اتوبوس برقی و ۵۰ دستگاه اتوبوس تک‌کابین به ناوگان حمل و نقل عمومی تهران اضافه شده است.
چندین سال است که در اهواز هیچ اتوبوس جدیدی به ناوگان شهری اضافه نشده است. همچنین خبری از تاکسی‌های جدید نیست. پروژه مترو نیز تعطیل است. مدیران شهری همواره مشکل را در عدم کمک دولت و عدم اختصاص اعتبارات لازم می‌دانند. گرچه در این خصوص دولت حتی در برخی موارد به تعهدات و وعده‌های خود عمل نکرده اما نباید از یاد برد که شهرداری، نهادی غیردولتی است و با توجه به وجود صنایع و پرداخت عوارض شهروندان، شهرداری اهواز یکی از پردرآمدترین شهرداری‌های کشور است و این سوال وجود دارد که این درآمدها چگونه هزینه می‌شود؟
اداره پروژه‌ها و فعالیت‌ها با وجود چنین مشکلاتی، به نقش مدیریتی بازمی‌گردد و قطعا عدم کمک دولت تنها دلیل وضعیت نامناسب حمل و نقل اهواز نیست بلکه روش‌های مدیریتی به کار رفته نیز تاثیر قابل‌توجهی دارد.
ردیف بودجه‌ای که گم شد!
جان‌علی خورشیدی، عضو شورای شهر اهواز، در جلسه شورا با شهردار در شهریورماه امسال این سوال را مطرح کرده بود که “در بودجه سال ۹۳ و ۹۴ به میزان ۷۰ میلیارد تومان ردیف بودجه برای خرید اتوبوس شهری در نظر گرفته شد اما چرا حتی ۵ اتوبوس خریده نشده است؟”
وی در ادامه گفته بود: “شهردار قانع نشدند که اتوبوسی خریداری شود در صورتی که وضعیت اتوبوس‌های ما بسیار نامناسب است و از نان شب واجب‌تر است. آیا می‌شود این ردیف بودجه‌ها در محل‌های غیر از خرید اتوبوس هزینه شود؟”
این صحبت‌های عضو شورای شهر اهواز این امر را ثابت می‌کند که با وجود عدم کمک دولت می‌شد تغییری در وضعیت اتوبوس‌های اهواز داد. اتوبوس‌هایی که به دلیل فرسوده بودن به یکی از عوامل آلودگی هوا تبدیل شده‌اند و در این زمینه، اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان به شهرداری اهواز تذکراتی داده است.
اتوبوس‌هایی که دیگر قانونی نیستند
علی بنی‌عگبه، رییس اداره حفاظت محیط زیست اهواز، از تذکر به شهرداری اهواز به منظور جلوگیری از فعالیت اتوبوس‌های فرسوده شهری با عمر بالای ۱۰ سال خبر داده بود.
او با تاکید بر این که “قانون کاهش آلودگی هوا از سال ۹۰ لازم‌الاجرا شده است و طبق ماده شش این قانون، پلیس راهور نیروی انتظامی باید از تردد خودروهای با بیش از سن قانونی، جلوگیری کند” گفته بود: “تا پیش از این، سن قانونی خودروهای سواری شخصی ۲۵ سال بود که به تازگی در هیات دولت به ۲۰ سال کاهش یافته است. همچنین سن خودروهای سواری دولتی ۱۵ سال، تاکسی‌ون‌ها و مینی‌بوس‌ها ۱۵ سال، اتوبوس‌های شهری ۱۰ سال و اتوبوس‌های برون‌شهری ۱۵ سال تعیین شده است.”
رییس اداره حفاظت محیط زیست اهواز در خصوص اتوبوس‌های شهری گفته بود: “در راستای طرح جامع کنترل آلودگی هوای شهر اهواز و همچنین قانون کاهش آلودگی هوا، در خصوص تردد اتوبوس‌های فرسوده شهری به شهرداری اهواز تذکر داده شده که از اتوبوس‌هایی که با سوخت یورو ۴ سازگار نیستند و عمر آنها بیش از ۱۰ سال بوده و از سن قانونی گذشته است، استفاده نکند.”
با توجه به این‌که چندین سال است که اتوبوس جدیدی به ناوگان اهواز اضافه نشده است و از سوی دیگر با توجه به قانون کاهش آلودگی هوا؛ بخش زیادی از اتوبوس‌های اهواز با عمر غیرقانونی در حال استفاده هستند که این امر تبعات منفی بسیاری را به دنبال خواهد داشت.
انتخاب گزینشی خدمات‌رسانی به خطوط محله‌های اهواز
از جهت دیگر، مدیران شهری اهواز در خصوص وضعیت اتوبوس‌های موجود نیز نوع جالبی از روش‌های مدیریتی را به کار گرفته‌اند.
در خطوط برخی محلات کم‌برخوردار اهواز، اتوبوس‌های فرسوده و با شرایط نامناسبی مورد استفاده قرار گرفته می‌شود و در مناطق برخوردار اتوبوس‌های با وضعیت بهتری استفاده می‌شود و یا این‌که در برخی ساعات ظهر در تابستان، از اتوبوس‌هایی که دارای وضعیت مناسب‌تری هستند، استفاده نمی‌شود تا استهلاک این اتوبوس‌ها کمتر شود و در مقابل، مشاهده می‌شود که در اوج گرما شهروندان از اتوبوس‌های بدون کولر استفاده می‌کنند!
شهرداری می‌توانست بهتر کار کند
عضو شورای شهر اهواز در خصوص وضعیت حمل و نقل عمومی اهواز معتقد است که “شهرداری می‌توانست در بخش حمل و نقل بهتر از این وضعیت کار کند.”
حسین حیدری با بیان این‌که در ایستگاه‌های اتوبوس و همچنین اتوبوس‌های شهری اهواز مشکلاتی وجود دارد، گفت: در خصوص کمبود امکانات ایستگاه‌های اتوبوس و همچنین وضعیت حمل و نقل شهری تذکراتی به شهرداری داده‌ایم ولی علی‌رغم تذکرات، هیچ اقدامی انجام نشده است. شهرداری می‌توانست در بخش حمل و نقل بهتر از این وضعیت کار کند.
وی ادامه داد: در سه سال گذشته هیچ یارانه‌ای در خصوص حمل و نقل، خرید اتوبوس، یارانه بلیت و مکانیزه کردن ایستگاه‌ها از سوی دولت به شهرداری ارایه نشده است. دولت در این سال‌ها هیچ کمکی به شهرداری نکرده است و حتی استانداری نیز از محل اعتبارات عمرانی استان کمکی به پروژه‌های عمرانی شهرداری نکرده است.
عضو شورای شهر اهواز تصریح کرد: دولت در بخش حمل و نقل حتی به تعهدات خود عمل نکرده است؛ در سال ۹۴ تنها ۱۰ درصد از تعهدات خود در پروژه قطار شهری را پرداخت کرده و حدود ۱۰۰ میلیارد تومان در این خصوص برای مترو پرداخت کرده است.
حیدری اظهار کرد: هزینه خرید هر اتوبوس در سال‌های گذشته ۱۰۰ میلیون تومان بوده ولی اکنون هزینه خرید هر اتوبوس به ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان رسیده است و در این شرایط، قطعا بهبود ناوگان حمل و نقل شهری نیازمند اعتبارات ویژه‌ای است.
با نگاهی به وضعیت امروز ناوگان حمل و نقل عمومی و شرایط جابه‌جایی شهروندان در سطح شهر اهواز، می‌توان گفت که مدیریت شهری اهواز و دوره چهارم شورای شهر نمره قابل قبولی در بخش حمل و نقل نداشته است.
در حالی که مدیریت دیگر کلانشهرهای کشور در حال فعالیت برای تکمیل پروژه‌های قطار شهری خود هستند و ده‌ها اتوبوس برقی به ناوگان‌های حمل و نقل عمومی این شهرها افزوده می‌شود ولی در اهواز مدیران تنها به بیان عبارت “کمبود اعتبارات” کفایت می‌کنند؛ بهانه‌ای که ظاهرا بین مدیران تمام دستگاه‌های استان خوزستان جا افتاده است.