هورنیوز – بدون تردید خودکشی از دیدگاه دین مبین اسلام به عنوان یک عمل به غایت مذموم و از کبائر (گناهان بزرگ) به شمار می رود.

خداوند متعال در آیه ی ۲۹ سوره نساء می فرماید: “لا تقتلوا انفسکم ان الله کان بکم رحیما و من یفعل ذلک عدوانا و ظلما فسوف نصلیه نارا” که مضمون آیه فوق باصراحت حرمت و ممنوعیت این عمل را گوشزد می نماید و کسانی را که مرتکب این عمل می شوند را به آتش جهنم وعده می دهد.

اما براستی چه علل و عوملی موجب می شود فردی هم زندگی دنیوی و هم آخرت خود را تباه سازد.

احمد شجاعی ریس سازمان پزشکی قانونی می گوید: درسال گذشته ۴۰۵۵ نفر در اثر خودکشی در کشور فوت کرده اند. آقای شجاعی اضافه می کند این آمار در استانهای غربی بیشتر و رو به افزایش است.

با توجه به اینکه در مدت اخیر خبرهای متعددی درباره خودکشی در استان خوزستان منتشر شده تا جایی که تسلسل این خودکشی ها باعث شده شهروندان نسبت به شنیدن چنین اخباری تقریبا بی تفاوت شده اند که این امر بیانگر عمق فاجعه است.

این خبرهای خودکشی که به لطف رسانه ها انعکاس می یابد از خودسوزی جوانی که دکه او توسط شهرداری جمع آوری شده یا مردی که به دلیل فقر و بدبختی در ملاشیه اهواز دختر و پسر دلبند خود را در ملاء عام می کُشد سپس به رندگی خود پایان می دهد یا جوانی که بدلیل بیکاری خود را جلوی قطار می اندازد و به طرز فجیعی به استقبال مرگ می رود.

یا همین چند روز گذشته زنی که بخاطر بیکاری همسرش او را به ضرب گلوله می کشد و بعد از آن به زندگی خود پایان می دهد.

یا خبر چند روز قبل خودسوزی جوانی در منطقه دارخوین که از محل کار خود اخراج شده بود  و دهها مثال دیگر بیانگر رشد این پدیده خطرناک در استان خوزستان می باشد. در این نوشتار به صورت بسیار مختصر به برخی از مهمترین عوامل این پدیده در استان خوزستان اشاره می شود.

از آنجائی که پدیده های اجتماعی بسیار سیال، پیچیده و دارای علل و عوامل بسیار متعدد و متفاوت هستند لذا قطعا نمی توان یک نظریه جامع پیرامون این پدیده ارائه نمود اما با شناخت و آسیب شناسی عوامل اصلی می توان تا حدود زیادی برای کاهش این پدیده تلاش نمود لذا تدوین راهکارهای کاهش آسیب های اجتماعی امری به غایت ضروری می باشد که اولین اقدام در این راستا باید پژوهش علمی باشد  پژوهشی که باید شرایط بومی و فرهنگی و محلی خاص استان را به طور کامل در نظر داشته باشد.

دراین متن به چهار عامل اساسی از دیدگاه نگارنده اشاره می شود گرچه ممکن است عواملی دیگر در پیدایش این پدیده موثر باشند لذا با اذعان به اینکه عوامل تاثیرگذار دیگری هم در افزایش این پدیده مذموم اجتماعی وجود دارند به این چهار عامل بصورت مجمل پرداخته می شود.

ناهنجاری:

از میان عواملی که “امیل دورکیم” جامعه شناس برجسته به عنوان انواع دلایل خودکشی معین کرده، خودکشی ناشی از ناهنجاری و هرج ومرج است که با برخی شرایط حاکم بر خوزستان مشابهت دارد. در این بی هنجاری مسائل مختلفی همچون اثرات باقی مانده جنگ تحمیلی، سوء مدیریت، سطح بالای بی سوادی و مسائلی دیگر نقش داشته اند و موید این دیدگاه آمار بالای جرم و بزهکاری و تعداد زندانیان در استان است. (مراجعه به آمار مختلف موید این وضعیت است)

فقر و  بیکاری:

سطح بالایی از بیکاری در ثروتمندترین استان کشور از لحاظ منابع طبیعی، طنزگونه به نظر می رسد اما واقعیتی دردناک است. همانطور که امیل دورکیم در کتاب خود درباره ی خودکشی می نویسد زمانی  که بحران های  اقتصادی و فقر معیشتی افزایش می شود خودکشی در آن جوامع سیر صعودی بالایی خواهد داشت.

لازم به یادآودی است در این استان نسبت مهمی از شاغلان دستگاه های و شرکت های دولتی، غیر بومی هستند. علاوه بر این دریافت حقوق های بسیار بالا از سوی بخشی از شاغلان در برخی شرکت ها از جمله شرکت های نفتی در کنار سطح گسترده ای از افرادی که با درآمدهای بسیار بسیار پایین یا ناچیز باعث شده شکاف اجتماعی نسبتا محسوسی بین افراد جامعه شده و در نتیجه احساس محرومیت نسبی در بین افراد بیکار مضاعف و تشدید شده است. این احساس محرومیت در افزایش آمار خودکشی بسیار تاثیر گذار می باشد.

خصوصیات فرهنگی:

باتوجه به تنوع قومی و فرهنگی استان و با توجه به عدم همخوانی برخی از ارزش های مدرنیته و ارزش های قومی وقبیله ای، فرد دچار نوعی دوگانگی ارزشی می گردد که به آشفتگی و افسردگی  و درمواردی به خودکشی منجر می گردد.

عملکرد ضعیف نهادهای آموزشی:

یکی از محوری ترین برنامه های  کشورهای توسعه یافته  آموزش مهارتهای زندگی در مدارس میباشد به نحوی که فرد مهارتهای مهمی همچون کنترل خشم و کنترل هیجانات و راههای مقابله با مشکلات زندگی کیفیت برقراری ارتباط با دیگران را فرا می گیرد  و از آموزه های  مدرسه در زندگی بهره می گیرد ولی متاسفانه این روند در آموزش وپرورش ما بسیار کمرنگ می باشد بطوریکه  اکثر آموخته های فارغ التحصیلان مدارس استان ، غیرکاربردی می باشند  وجوابگوی نیازهای زندگی نیستند.

در پایان به ذکر این مطلب بسنده می شود  که برای پیشگیری وکاهش آسیب های اجتماعی نیاز به تدوین نقشه راه  توسط  ارگانهای مسؤل و مشارکت نهادهای دولتی و غیردولتی  به ویژه  موسسات مردمی می باشد تا بافرهنگ سازی و بررسی عمیق به راهکارهای مناسب منجر گردد.