کردهای عراق ایران را به عنوان داور قبول دارند
هورنیوز – یک منبع در حزب اتحاد میهنی کردستان عراق مدعی شده است که برهام صالح و کوسرت رسول پس از دیدار با هیات ایرانی حاضر شده‌اند تا اختلافات را با رهبری حزب کنار بگذارند.
«اعتماد» درباره مناسبات ایران با اتحادیه میهنی کردستان عراق و دیگر گروه‌های کرد گفت‌وگویی با ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان عراق داشته است که مشروح آن در ادامه می‌آید:
اتحادیه میهنی کردستان عراق از جمله گروه‌های قدرتمند کرد است اما به نظر می‌رسد در درون این حزب، اختلافاتی میان جناح‌هایش وجود دارد. این اختلافات درباره چیست؟
اتحادیه میهنی کردستان عراق از ۴١ سال پیش که تشکیل شده، مسائل و اختلافاتی که هم‌اکنون نیز مطرح است، داشته و دارد و احتمالا خواهد داشت. دلیل این اختلافات هم به دلیل ترکیب اعضای آن است که شاهد هستیم همه نوع طیف فکری در آن حضور دارند؛ از چپ کمونیستی تا افراد میهن‌پرست و مذهبی. در تاریخ اتحادیه میهنی کردستان عراق مواردی از اختلاف و تفاوت دیدگاه میان افراد بوده اما هیچگاه به انسداد و بن بست نرسیده است. اختلافاتی که امروز در اتحادیه میهنی کردستان وجود دارد، در واقع میان دو جناح این حزب است. بر این اساس، یک جناح اتحادیه میهنی معتقد است که حزب از تصمیم‌گیری و ایفای نقش جدی عقب مانده و دفتر سیاسی نتوانسته است نقش خود را به شکل جدی ایفا کرده و امور معمول را اجرایی کند. به همین خاطر، این افراد اطلاعیه‌ای صادر کردند که باید مرکز تصمیم‌گیری در اتحادیه میهنی تشکیل شود.
در مقابل این افراد، مجموعه رهبری اتحادیه و برخی اعضای دفتر سیاسی هستند که معتقدند این مسائل ابتدا باید در دفتر سیاسی مطرح شده و مورد رسیدگی قرار بگیرد. پس از بررسی این مساله در دفتر سیاسی، باید کنگره تشکیل شده و کنگره در این باره تصمیم‌گیری کند تا مسائل حل و فصل شود. نکته مهمی که در این راستا باید اشاره کنم، این است که خوشبختانه آنچه احساس می‌شود، این است که هیچ کدام از دو جناح اتحادیه میهنی کردستان عراق به انشقاق مایل نیستند بلکه معتقد به دستیابی به راهکارهای معقول هستند تا اتحادیه قوی باقی بماند.
در راس این جناح‌های درونی اتحادیه میهنی چه کسانی قرار دارند؟ کوسرت رسول، معاون اول دبیرکل و برهم صالح، معاون دوم دبیرکل اتحاد میهنی کردستان عراق میهنی در جناحی هستند که بیانیه تشکیل مرکز تصمیم‌گیری را داده‌اند. هشت عضو دفتر سیاسی نیز این دو نفر را همراهی و حمایت می‌کنند. در طرف مقابل این جناح، همسر آقای جلال طالبانی و مجموعه ایشان هستند.
یک منبع در حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق از بازگشت برهم صالح و کوسرت رسول به درون دفتر سیاسی حزب پس از جدایی‌شان خبر داده و دلیل آن را نیز وساطت هیات ایرانی ذکر کرده است. آیا ایران از قدرت و نفوذ برخوردار است که بتواند مانع انشقاق در میان رهبران اتحادیه میهنی کردستان عراق شود؟
ایران به عنوان دوست و هم‌پیمان کردها به‌خصوص اتحادیه میهنی کردستان عراق محسوب می‌شود. در همین راستا، اتحادیه از میانجیگری ایران در صورت لزوم استقبال می‌کند تا مانع از این بشود که برخی افراد در خارج یا داخل حزب، وضعیت اتحادیه را به سمت انشقاق برسانند و حزب ضعیف شود. نیروی پیشمرگه کرد هم در این باره تصمیم گرفتند تا در این ماجرا از هیچ کدام از جناح‌ها طرفداری نکنند تا خدایی ناکرده، کار به درگیری منتهی نشود. ایران معتقد است که امنیت عراق و اقلیم کردستان بسیار حیاتی و دارای اهمیت است چراکه ناامنی در عراق و اقلیم کردستان می‌تواند در ایران هم منجر به ناامنی شود. از سوی دیگر، برای عراق و اقلیم کردستان هم امنیت ایران دارای اهمیت است چراکه ناامنی در مرزها ایجاد شود، این مساله بر امنیت اقلیم و به ویژه سلیمانیه اثر خواهد داشت. با این حال، خوشبختانه راه مذاکره مسدود نیست و راه باز است و نیت جناح‌ها هم بر حل اختلاف است.
کوسرت رسـول
دلیل اهمیت اتحادیه میهنی کردستان عراق برای ایران چیست؟ چه مسائلی موجب شده است تا ایران نخواهد اتحادیه میهنی دچار انشعاب بشود؟
روابط ایران با کردها مهم بوده و لازم است قوی هم باقی بماند. در روزهای سخت جنگ با صدام، ایران به کردها کمک‌های بسیاری کرد و هم‌پیمان آنها بود. پس از سقوط صدام هم این رابطه حفظ شد. آقای طالبانی هم از رابطه تاریخی با ایران برخوردار است؛ چه به خاطر کمک‌های تاریخی در جنگ و چه سرمایه‌گذاری‌های ایران در اقلیم کردستان پس از سقوط صدام و کمک‌های ایران برای بازسازی. همچنین ایران برای مبارزه با داعش کمک تاریخی به اقلیم کرد. از سویی، ایران و اقلیم کردستان ٣۵٠ کیلومتر مرز مشترک با یکدیگر دارند که نزدیک به ٣٠٠ کیلومتر آن با اتحادیه میهنی است. بافت تاریخی و جفرافیایی منطقه نیز نیاز به حفظ دارد که با همکاری و هم‌پیمانی صورت می‌گیرد. اتحادیه یک نیروی قدرتمند کردی است. نقش اتحادیه و آقای طالبانی نیز همواره اثر مثبتی برای سیاستگذاری منطقه‌ای، امنیت منطقه و تقویت روابط با ایران داشته است.
ارتباطات ایران با گروه‌های کردی اقلیم چگونه است؟
ارتباطات ایران با تمامی گروه‌های کرد، چه اتحادیه میهنی و چه با حزب دموکرات و دیگر گروه‌ها مانند حرکت مثبت بوده است. ارتباطات ایران با گروه‌های کرد همیشه بوده و لازم است باقی بماند.
به نظر می‌رسد که گروه‌های کردی هم با یکدیگر دارای اختلافات شدیدی هستند. آیا ایران از قدرت لازم برای کاهش اختلافات میان آنها برخوردار است؟
ببینید اگر اختلافی وجود دارد، احزاب نباید اجازه بدهند که نیاز به دخالت خارجی به وجود بیاید. با این حال، اگر این اختلافات افزایش یافت و نیاز به حکمیت داشت، ایران یکی از دوستانی است که گروه‌های کرد او را به عنوان حکم قبول دارند.
روابط ایران با دولت حاکم بر اقلیم کردستان عراق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ارتباطات میان ایران و دولت اقلیم کردستان عراق، خوب و معقول است. من نماینده اقلیم کردستان در ایران هستم و می‌توانم بگویم جز همکاری و احترام از ایران چیز دیگری ندیده‌ام. هر گونه کمکی که در هر شرایطی از ایران خواسته‌ایم، ایران آن کمک را در سریع‌ترین زمان ممکن به ما داده است.
در ماه‌های اخیر، اختلافات میان بغداد و اقلیم کردستان عراق در خصوص مسائل مختلف افزایش یافته است. تا چه اندازه ایران می‌تواند به حل مشکلات میان دولت بغداد با دولت اقلیم کردستان عراق کمک کند؟
صریحا می‌گویم ایران تا این لحظه در امور داخلی عراق دخالتی نکرده است. با این حال، هر وقت نیاز به کمک چه سیاسی و چه نظامی بوده است، گروه‌های کرد به نظرات ایران احترام قایل بوده و مشورت‌هایی انجام داده‌اند.
در ماه‌های گذشته سفر مقامات اقلیم کردستان عراق افزایش یافته است. دلیل این افزایش چه بود؟
هر زمان نیاز به مشورت و تبادل هیات بوده است، این کار انجام شده است. اقلیم کردستان نیاز به همکاری با ایران دارد چراکه حفظ دوستی با همکاری فراهم می‌شود.
هم‌اینک مهم‌ترین مساله اقلیم کردستان عراق که ایران می‌تواند به کردها کمک کند؛ چیست؟
مهم‌ترین خواسته ما از جمهوری اسلامی ایران، حفظ دوستی با اقلیم کردستان و حفظ رویه موجود است. هیچ کشوری نباید به دنبال ایجاد تنش، بزرگ کردن مشکلات یا طرفداری از یک جناح در کردستان باشد. ایران تا به امروز رویکردی مثبت و سازنده درباره کردستان داشته و ما می‌خواهیم این رویه حفظ شود.
مساله استقلال کردستان عراق بیش از هر زمان دیگری از سوی دولت اقلیم کردستان عراق مطرح می‌شود. آیا گروه‌های کرد در این باره از وحدت نظر برخوردار هستند؟
هیچ کردی را شما پیدا نمی‌کنید که خواستار این مساله نباشد، ولی درباره شرایط تشکیل کشور کردستان عراق، این گروه‌ها با یکدیگر اختلافاتی دارند. از طرفی هم‌اینک هیچ گروهی اصرار بر تشکیل کشور کردستان ندارد و همگان تلاش می‌کنند تا در چارچوب قانون اساسی عراق، مشکلات حل شود. در این راستا، آقای بارزانی چندی پیش به بغداد مسافرت کرد و نتایج خوبی نیز حاصل شد.
به نظر می‌رسد که ایران برخلاف ارتباطات گسترده‌ای که با گروه‌های کرد عراقی دارد، این ارتباطات را با گروه‌های کرد سوری ندارد. ارتباط ایران با این گروه‌های کردستان سوریه چگونه است؟
کردهای سوریه نسبت به ایران نظر منفی ندارند. این‌گونه هم نیست که هیچ گروه کردی با ایران ارتباطی نداشته باشد.
مثلا چه گروهی؟
آقای صالح مسلم، رهبر حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه به ایران سفر کرده است و از سفر به ایران نیز ابراز رضایت کرده بود. تا آنجایی هم که من می‌دانم، این ارتباطات احتمالا ادامه دارد.
برخی معتقدند که کردهای سوریه به وجه المصالحه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مانند ترکیه، روسیه و امریکا تبدیل شده‌اند. چقدر با این تحلیل موافق هستید؟
جنگ با داعش موجب شد تا کردها خوش بدرخشند و خودی نشان بدهند. پیشمرگه‌ها در آزادسازی مناطق تحت تصرف داعش نقش مثبتی داشته‌اند. به نظر من این مساله موجب شد تا نظرات اروپا، امریکا و روسیه به کردها و پیشمرگه مثبت شود. من مخالف آن هستم که کردها وجه‌المصالحه شده‌اند بلکه آنها به ابرازی برای مبارزه با داعش تبدیل شده‌اند. به همین خاطر، باید کمک‌های نظامی به کردها ادامه یابد و این کمک‌ها به توافق سیاسی باید تبدیل شوند.