در گذشته های دور تمدن ها در کنار رودخانه های بزرگ شکل می گرفته، چرا که رودخانه ها حیات بخش و زندگی بخش اند و باعث گرد هم آمدن انسان ها در کنار هم می شدند، حال  تمدنی که از نیاکان ما به ارث رسیده است به لطف وجود رودخانه های همیشه سخاوتمند است که مهم ترین و تمدن سازترین این رودخانه ها در کشور، کارون است.

سرچشمه شاخه‌های اصلی کارون (ارمند، کوهرنگ و بازفت)، زردکوه بختیاری در استان چهار محال و بختیاری است؛ ولی شاخه‌های فرعی آن از کوه‌های گوناگون سرچشمه می‌گیرند و مهم‌ترین شاخهٔ فرعی کارون، رود دز است که در شمال اهواز به کارون می‌پیوندد.

رود کارون در مرز ایران و عراق، به اروندرود پیوسته و روانه خلیج فارس می‌شود که پیچ و خم‌های موجود بر سر راه این رود، خوزستان را به جلگه‌ای بی‌نظیر تبدیل کرده‌است.

این رود بزرگ در طی مسیر طولانیِ خود، همواره حیاتی نو به حوزه‌ی پیرامونی خود بخشیده و بیش ترین تأثیر را در رشد اقتصادی و شکوفایی این مناطق از جنبه‌های گوناگون داشته و دارد.

جالب است بدانید که رودخانه کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران می باشد و در عین حال تنها رودخانه ایرانی است که با آب های بین المللی و اقیانوس های جهان ارتباط دارد.

استان خوزستان با برخورداری از منابع غنی آب و خاک و شرایط اقلیمی خاص امکان کشت را در ۲ تا ۳ نوبت در طول سال مهیا نموده و این امر از دیرباز مورد توجه بوده است.

در حال حاضر سدهای مختلفی بر روی این رودخانه ساخته شده‌اند که مهم‌ترین آن ها، سدهای کارون ۱، کارون ۳، کارون ۴، مسجد سلیمان و در پایین‌تر، سدهای گتوند علیا و سد تنظیمی گتوند می‌باشند که برخی از این سدها دارای جاذبه های گردشگری زیبایی هستند.

کارون گونه های جانوری و گیاهی متنوعی را در خود جای داده است و براساس مطالعات انجام شده، در رود کارون ۳۲ گونه ماهی زندگی می کند که ۱۸% گونه های آب شیرین ایران را شامل می شود.

شیربت، توینی، لوتک، حمری، برزم، نازک، اتره، شلج، کپور، گاراء نا، بنی، کتان، سلیمانی، بیاح، مارماهی، اسیله، چمو شماری از جمله ماهیانی هستند که زیستگاهشان کارون است.

از گیاهان غوطه ور و برآمده از آب کارون نیز می توان به نی، گرز، هفت بند، آب تره ( بولاغ اوتی )، سازو ( تنجدصوف )، اویارسلام، نخل مردابی و تیزک اشاره کرد که علاوه بر تامین اکسیژن آب، به عنوان منبع سرشار از مواد غذایی مورد استفاده آبزیان قرار می گیرند.

بیشه زارهای پوشیده از پده، گز و جاز، در دو سوی کارون قرار دارند که در گذشته های نه چندان دور جولانگاه گوزن زرد، یوزپلنگ و گربه وحشی خوزستان بوده است.

ساحل زیبای کارون نیز امروزه زیستگاه ده ها نوع پرنده بومی مانند حواصیل، گاوچرانک، اردک مرمری، دال، کبک، تیهو، دراج، یلوه، فاخته، سبز قبا، ماهی خورک، هدهد چکاوک، دم جنبانک، چلچله، سار، توکا، گنجشک می باشد.

این بیشه زارها همه ساله در فصول سرد پذیرای صدها هزار مرغ مهاجر مانند کشیم، پلیکان، بالکان، بوتیمار، حواصیل، کفچه، لک لک، فلامینگو، غاز، آنقوت، تنجه، کله سبز، اردک، بلدرچین، درنا، هوبره، صدف خوار، پرستو، سینه سرخ، بلبل وحتی عقاب، شاهین و کرکس است که با توجه به اقلیم خاص استان و به امید هوایی مطبوع و غذای کافی در قالب دسته های بزرگ به مهمانی زمستانه دشت بخشنده خوزستان و رود پرآب کارون می آیند.

کارون با تمام شگفتی هایش و با اندک گفتنی هایی که گفتیم ناگفته های بسیار دارد.

این رود بخش جدانشدنی تاریخ و تمدن ایرانیان است اما افسوس سهل انگاری ها و نامهربانی های بسیاری نسبت به این رود سخاوتمند و بخشنده صورت گرفته که عرصه ی زندگی را بر مردمی که نان و هویت از کارون می گیرند تنگ کرده، چه برسد به جانوران و جاندارانی که جان از کارون می گیرند.