عاقبت مردی که زیاد میدانست!
هورنیوز: «من طی این مدت بارها از سوی خیلیها اذیت شدم. از رئیس سازمان تربیت بدنی تا نمایندگان مجلس و … خیلی سختی کشیدم اما مدیران سازمان از من حمایت کردند، چون خیلی سالم کار کردم از موقعیتی که داشتم استفاده هم نکردم چه برسد به اینکه بخواهم سوءاستفاده کنم. در یک برنامه پربیننده مسلما پیشنهادات اغوا کننده و بی شرمانه ای شده اما هیچ وقت حاضر نشدم از آن سوءاستفاده کنم چون احساس میکنم شأن برنامه و شأن خودم پایین میآید». این نخستین اظهارات بی پرده و صریح فردوسی پور درباره برنامه خودش بود که حدود ۳ ماه پیش در برنامه خندوانه مطرح شد. عادل که با چهره خندان به برنامه رفته بود هیچ وقت فکرش را هم نمیکرد که چند ماه بعد مدیران سازمان تبدیل به منتقد درجه یک او شوند.
به یاد آن حمایت بی سابقه
این اولین باری نیست که فردوسی پور تحت فشار شدید قرار گرفته و حتی شایعه تعطیلی ۹۰ هم به گوش میرسد. در یکی از شبهای زمستان سال ۱۳۸۷ آخوندی که یکی از مدیران سازمان ورزش بود، با لحنی تعجبآمیز این جمله را خطاب به عادل فردوسیپور گفت. این آغازی بود برای یک جنگ تمامعیار. سازمان ورزش و فدراسیون فوتبال رودرروی عادل فردوسیپور قرار گرفتند و حتی مدیران سازمان صدا و سیما هم انگار قصدی برای حمایت از او نداشتند و سکوت اختیار کرده بودند. مردم اما با حضور میلیونیشان حمایتی بیدریغ داشتند از این مجری و تهیهکننده ورزشی. دوربین «۹۰» آیتمیبود که روزگار را بر سازمان ورزش سیاه کرد. این آیتم و مشی انتقادی برنامه از عملکرد پرانتقاد سازمان ورزش و فدراسیون فوتبال در برخورد با مسائلی چون برگزاری مسابقات لیگ برتر، شیوههای مدیریتی تیمهای استقلال و پرسپولیس، انتخاب مربیان ملی و. . . همه و همه باعث میشد تا هر روز شکاف میان برنامه ۹۰ و مدیران ورزش کشور بیشتر شود. آن شب زمستانی اما آغاز جنگ بود. دستورالعمل صادره از سوی سازمان ورزش به مربیان و بازیکنان دو تیم استقلال و پرسپولیس برای تحریم برنامه ۹۰ از یکسو و همچنین تحریم ۹۰ و فعالیت دوربینهای این برنامه در مسابقات لیگ که از سوی فدراسیون فوتبال در نظر گرفته شده بود، سعی داشت تا عادل فردوسیپور را بایکوت کند و این تلاش که مدتها از سوی نهادهای متولی ورزش کشور انجام میگرفت که بتواند مدیران سیما را مجبور به پایان فعالیت عادل فردوسیپور در برنامه ۹۰ کند سرانجامیداشته باشد اما رکوردهای پیامکهای ارسالی به برنامه ۹۰ که در ۳ برنامه متوالی شکسته شدند و موجی که در افکار عمومیبه راه افتاد همه نقشهها علیه این برنامه و مجریاش را ناکام گذاشت. «برنامه ۹۰ تعطیل میشود». سکوت سازمان صدا و سیما هر لحظه به این شایعه بیش از قبل دامن میزد اما به رغم همه محدودیتهایی که از سوی سازمان تربیت بدنی و فدراسیون فوتبال برای برنامه ۹۰ اعمال میشد، اتفاقی باعث شد تا همه چیز به شکلی دیگر رخ دهد. عادل فردوسیپور درحالی به اجرای ۹۰ رفت که برنامهاش هیچ شباهتی به برنامههای قبلی نداشت. جمله «اگر عمری بود و قسمت شد، هفته بعد در خدمتتان خواهیم بود» او که هوادارانش در کمپینی خودجوش از طریق پیامک و ایمیل تصمیم داشتند با ارسال ۵ میلیون پیامک به برنامه ۹۰ حمایت خود را از فردوسیپور به رخ بکشند ناگهان با اتفاقی نادر روبهرو شدند. مخابرات درست در ساعاتی که ۹۰ باید روی آنتن میرفت دچار اختلال شد و پیامکها قطع شدند. این اتفاق بیش از قبل موج انتقاد از سازمان ورزش را افزایش داد به شکلی که مدیران سیما هم مجبور شدند به خواست مردم از مجریشان حمایت کنند. اینگونه بود که بیش از ۳/۵ میلیون پیامک فریاد عدالتخواهی شد.
نکته کلیدی
کلیدواژه اصلی در بیانیه روابط عمومیسازمان صدا و سیما و متنی که رضا رضایی، رئیس دفتر علی اصغر پورمحمدی در اینستاگرام خود منتشر کرده، این است که فردوسی پور از محبوبیت خود
سوء استفاده کرده، آن جا که رضایی مینویسد: «همه برنامه سازان باید منطبق با وظایف کار کنند و از موقعیت و محبوبیت خودمان سوء استفاده نکنیم! به مدیریت رسانه کمک کنیم ! از وزیر محترم امور خارجه گرفته تا سخنگویش تا عادل فردوسی پور تا آن روزنامه محترم ».
تکراری ترین تعریف از عادل و برنامه اش این است که گفته میشود فردوسی پور به واسطه تسلط و صراحتی که دارد محبوب هواداران فوتبال است. او درست در زمانیکه لازم است یک جوان را از چوبه اعدام پایین میکشد و سر بزنگاه بازیهای دوستانه به نفع دیابتیها و سرطانیها برگزار میکند. همه اینها به همراه ایجاد کمپینهای مختلف برای حمایت از اتفاقات اجتماعی مثل فاجعه منا سبب شده که فردوسیپور به یک سوپراستار محبوب در تلویزیون تبدیل شود. خودش میگوید: « نکته ای که باعث شده ۹۰ این قدر مخاطب پیدا کند این بوده که خط قرمزهایی که برای خیلی از برنامهها وجود داشته – نه اینکه برای ما وجود نداشته باشد، وجود داشته – ولی ۹۰ خیلی به این خط قرمزها نزدیک شد، مثلا ما همیشه یک تابو درست کرده بودیم که نمیشود از علی پروین انتقاد کرد از ناصر حجازی نمیشود. این خیلی بد بود که یکسری آدمها مصونیت داشتند. این برنامه آمد تا حدی تابوشکنی کرد. این تابوشکنی تا حدی بود که از خط قرمزها رد نشد، یعنی سعی کرد رد نشود. این صراحت باعث شد مردم احساس کنند حرف دلشان زده میشود. همین باعث شد مخاطب برنامه بیشتر و بیشتر شود».
مردی که زیاد میداند
محمد فنایی درباره فردوسی پور میگوید: « عادل فردوسی پور سعی میکند برنامه ۹۰ را به هیچکس و هیچ چیز نفروشد و از بهترین دوستش هم انتقاد میکند. او مهارت دارد که وارد ماجراهایی شود که برای افکار عمومیجالب است و متخصص کشیدن مو از ماست است».
حاج رضایی هم که بارها اعلام کرده رابطه اش با فردوسی پور پدر و پسری است درباره او میگوید: « او در خانه اش با سه تلویزیون و یک رادیو فوتبال را تعقیب میکند و در برنامه اش هم بین هر آیتم با انواع و اقسام وسایل تکنولوژی کار میکند و یک لحظه بیکار نیست. به نظرم باید برای او لقب «مردی که زیاد میداند» را انتخاب کنم. او بیشتر از سنش میداند و دامنه دانستههایش فقط محدود به فوتبال نیست و این نتیجه تلاش خود و خانواده اش است. عادل انسانی اهل اندیشه است و در حوزه سینما و کتاب هم فعالیت میکند. او لا بهلای کارهایش ترجمه کتاب هم میکند و به تدریس هم علاقه زیادی دارد. او شخصیتی چندجانبه دارد که او را یک انسان فوق العاده میکند و البته از همه خصوصیاتش بارزتر صداقت است که در وجود او سراغ دارم که از همه هم مهمتر است».
عادل میدانست!
علی خسروی در باره پخش نشدن گفت و گوی ۹۰ با ظریف به «قانون» میگوید: عادل خیلی باهوش است، در طول مدت ۱۲ سالی که من به ۹۰ میروم این هوش را به عینه دیده ام. او تلاش میکند بهترین برنامه اش را ارائه دهد و هیچگاه هم خسته نمیشود. نکته مهم اما درباره این آیتم این بود که به نظرم این بازی برای فردوسی پور برد – برد بود. اگر گفت و گوی او پخش میشد به هرحال اعتبار برنامه ۹۰ بالاتر میرفت و برنامه پربیننده بود، حالا هم که پخش نشده عادل پیش هواداران محبوب تر شده است. من فکر میکنم او میدانست که این آیتم اجازه پخش نمیگیرد و برخلاف آن برنامه که در سال ۱۳۸۷ روی آنتن رفت و عادل حتی ریشهایش را هم نزده بود و خیلی ناراحت بود، این بار خیلی ناراحت نبود. به نظرم او آنقدر باهوش بود که بداند این آیتم اجازه پخش نمیگیرد».
چرا سکوت؟
وقتی میخواستیم این گزارش را بنویسیم با خیلی از کارشناسان برنامه ۹۰ تماس گرفتیم تا از آنها درباره عملکرد این برنامه بپرسیم. نکته جالب اما این بود که کارشناسانی که محبوبیت و معروفیت خود را مدیون این برنامه بودند ترجیح دادند سکوت کنند و با عذرخواهی اعلام کردند دوست ندارند مقابل صدا و سیما بایستند. سکوت سنگین جامعه ورزشی کشور این روزها نشان میدهد که فردوسی پور بیش از گذشته در این ماجرا تنهاست. یکی از دوستان نزدیک و کارشناسان برنامه ۹۰ نکته جالبی را در گفت و گو با «قانون» مطرح میکند: «خیلی از کارشناسانی که از طریق برنامه ۹۰ معروف شده اند حالا تبدیل به دشمن درجه یک آن شده اند و بدشان نمیآید این برنامه تعطیل شود».
حالا همه منتظرند تا دوباره دوشنبه دیگری از راه برسد و فردوسی پور مقابل دوربین قرار بگیرد و به اتفاقات این هفته واکنش نشان دهد. تا پیش از این همیشه شایعاتی وجود داشت که برخی مدیران صدا و سیما علاقه زیادی به برنامه ۹۰ ندارند و ترجیح میدهند تعطیل شود، این بار اما آنها کاملا علنی خطاب به فردوسی پور بیانیه داده اند. این شروع یک جنگ است، مسئولان
صدا و سیما این بار تلاش کرده اند مقابل محبوبیت فردوسی پور بایستند. محبوبیتی که به واسطه سالها حضور در کنار مردم کسب شده و قطعا به این راحتی از بین نمیرود.