روزها میگذرند و اسفندماه ، موعد انتخاباتی دیگر کم کم  از راه می رسد . در استان خوزستان نیز همچون سایر استان های کشور هرچه پیشتر می رویم روزها رنگ و بوی انتخابات به خود می گیرند و تبلیغات نامزدهای دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از فضای مجازی به فضای واقعی و متن جامعه  کشیده می شود.

انتخابات مجلس همواره در خوزستان که کلکسیونی از قومیت ها و گروههای سیاسی متنوع و متعددی است از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و با توجه به موقعیت سوق الجیشی و برخورداری از منابع خدادادی و بی نظیر در استان ضرورت دارد برای رسیدن به توسعه پایدار و همه جانبه تلاش مضاعفی صورت پذیرد.

بدون شک برای تحقق این امر و حفظ و صیانت از منابع حیاتی و ارزشمند استان، برگزیدن نمایندگانی موثر و توانمند در این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی نقش مهمی را ایفا میکند. اما مردم چگونه باید نظرات و خواسته های به حق خود را به نامزدهای انتخاباتی اعلام  نمایند؟

آیا شرکت در انتخابات و انتخاب افراد کفایت می کند ،آیا به صرف اینکه ما یک فرد را آدم خوبی تشخیص داده و وی را بعنوان نماینده مجلس انتخاب کردیم تمام وظایف خود را بخوبی انجام داده ایم؟  نامزدهای نمایندگی مجلس در خوزستان از گذشته تا کنون چگونه خود را به مردم معرفی کرده اند و برنامه های آنان چه بوده است؟ اتفاقی که تا کنون در جامعه ما روی داده ین است که کاندیداها فقط برنامه های خود را در قالب شعارها و بدون مشخص کردن شیوه اجرا مطرح می کنند.

به راستی برای عبور از شعار گزینی و دستیابی به آگاهی و انتخابی شایسته  چه باید کرد؟  برای رسیدن به بخشی از پاسخ میتوان نهاد های جامعه مدنی را پیشنهاد داد و از آن بعنوان ابزاری برای تجزیه و تحلیل نامزدهای انتخاباتی و تعیین شاخصهای لازم برای انتخاب نمایندگانی توانا و دانا استفاده کافی را برد. نهادهای جامعه مدنی اصلی ترین نقش را در یک نظام دمکراسی ایفا میکنند.

جامعۀ مدنی مجموعه یی از نهادها، انجمن ها و تشکیلات اجتماعی است که وابسته به قدرت سیاسی نیستند؛ ولی نقش تعیین کننده یی در صورتبندی قدرت سیاسی دارند. جامعۀ مدنی یکی از پایه های اساسی دموکراسی است که نمی توان بدون موجودیت آن سخنی از دموکراسی به میان آورد. جامعۀ مدنی به ساختارهای سیاسی وابسته نیست و مستقل از قدرت سیاسی است، اما این امر به مفهوم خنثی بودن آن در پروسه های سیاسی- اجتماعی جامعه نیست؛ بلکه جامعۀ مدنی با استقلال خود از قدرت باید نیروی تأثیرگذار بر روندهای سیاسی جامعه باشد.

جامعۀ مدنی در برگیرندۀ حوزه های عمومی مستقلی است که در درون آن، انجمن ها و نهاد های مدنی می توانند به امور بسیار با اهمیتی در جامعه همچون بحران های زیست محیطی ، آب و هوا، کشاورزی، آموزش ، اشتغال و ازدواج جوانان و … سر و سامان دهند و با نگاه به معضلات و مسائل حل نشده در استان خواسته ها و مطالبات عمومی  را به نامزدهای انتخاباتی اعلام نمایند.

تفاوت اساسی نهادهای جامعۀ مدنی با احزاب سیاسی این است که جامعۀ مدنی هرگز در اندیشۀ به دست آوردن قدرت سیاسی نیستند؛ در حالی که احزاب سیاسی برای رسیدن به قدرت سیاسی تلاش می کنند.

احزاب سیاسی دارای برنامه های سیاسی اجتماعی اند که جهت عملی سازی برنامه های خود به قدرت سیاسی نیاز دارند. نهادهای جامعه مدنی  در جهت آگاهی دهی به مردم در رابطه با دموکراسی و حضور موثر آنها در برنامه های سیاسی – اجتماعی نقش عمده ای ایفا می کنند .

موقعیت فعلی استان خوزستان که علیرغم ثروت عظیم و خدادادی آن  از دردهای بیشماری رنج میبرد،نشان میدهد که نهادهای جامعه مدنی میتوانند یکی از  مهمترین عناصر آگاهی بخشی به مردم برای تعیین نمایندگانی شایسته به شمار روند و این دوره از انتخابات نیز میتواند آزمونی مهم برای سنجش اثر بخشی آنها در استان خوزستان باشد.

نیما حاجی پور