روز یکشنبه (پریروز) خبری در شبکه اجتماعی «تلگرام» دست به دست و در حقیقت موبایل به موبایل شد که حاکی از یک گروگان گیری عجیب در بازار موبایل تهران داشت که ۲۷ کشته هم داشته!! تصاویری هم برای اثبات این ادعای عجیب همراه خبر بود که بر ابهام مخاطب می افزود! چون تصاویر نسبتاً آشنا بودند و عجیب تر این که موقعیت های مکانی تصاویر شباهتی به هم نداشتند. در یکی از این تصاویر نیروهای یگان ویژه ناجا خیابانی را مسدود کرده بودند و در چند تصویر دیگر هم در حال دستگیری و انتقال گروگان گیرها بودند.

غیر از ابهام خود تصاویر، آن چه ماجرا را پیچیده تر می کرد این بود که تصاویر با متن خبر نه تنها تناسب نداشت که منافات هم داشت. به طور مثال در خبر آمده بود همه گروگان گیرها کشته شدند اما تصاویر حاکی از بازداشت دو گروگانگیر بود و… ابهام دیگر ماجرا این بود که اصولاً گروگانگیری به جای محیطی مثل بانک چرا و با چه هدفی باید در محیطی بزرگ مثل بازار موبایل تهران اتفاق بیفتد که راه های ورودی زیادی برای پلیس دارد و ضمناً مثل بانک هم پول زیادی به طور متمرکز در یک نقطه از آن نیست!!

با وجود این ابهامات و تایید نشدن خبر توسط منابع رسمی یا خبرگزاری های معتبر، خبر لحظه به لحظه در تلگرام پخش و فراگیرتر می شد و عجیب تر این که گاهی متن و تصاویرش به روز هم می شد تا این که مرکز اطلاع رسانی پلیس تهران از اساس وقوع این گروگانگیری را تکذیب کرد.

با یکسری بررسی ساده هم می شد فهمید که برخی از تصاویر مربوط به مانور هفته ناجاست. کافی بود تصاویر را در گوگل جست وجو کنیم تا پیدا شود. جالب این جاست که تصاویر مربوط به شهرهای مختلف بود، از اهواز و یاسوج گرفته تا اصفهان. در یک مورد هم مربوط به گروگان گیری در شهر شوش بود. این که هدف از انتشار این شایعه عجیب با آن آمار بالای کشته شدگان و با این ابهامات آن هم در آستانه سفر چند چهره بین المللی به تهران چه بوده جای خود! اما این که چرا مثل چندین و چند شایعه دیگر بسیاری از ما اسیر بی اعتباری شبکه های اجتماعی شدیم و خبری را بدون تحقیق و تفکر منتشر کردیم بحث مهم دیگری است که نباید راحت از کنارش بگذریم.

بعد از چندین تجربه مثل شایعات سریالی راجع به آلوده شدن پرتقال و خرما و… توسط داعش، یا شیوع بیماری خطرناک در شیراز، یا شایعاتی که حول حادثه تلخ منا شکل گرفت و این اواخر به شایعاتی مثل کشته شدن جن توسط مردم یک روستا و… رسید انتظار می رفت با تجربه تر از قبل رفتار کنیم چون یک اشتباه دفعه اول اشتباه محسوب می شود اما دفعات بعد دیگر یک اشتباه اتفاقی نیست و ما اجازه داده ایم عده ای که نمی شناسیمشان و از اهدافشان اطلاعی نداریم در راستای اهدافشان از فوروارد کردن های ما سوءاستفاده کنند.

ای کاش حالا که به دفعات بی اعتباری اخبار در دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی اش بر ما محرز شده در برخورد با این پدیده حساسیت بیشتری به خرج دهیم تا بی توجهی ما محملی برای سوءاستفاده دیگران نباشد و یادمان باشد شبکه های اجتماعی در کنار همه نقاط ضعف و قوت منابع موثقی برای اخبار نیستند.