افزایش ۱۰ برابری شوری کارون بر اثر سد گتوند
مجتبی اردستانی در ارتباط با چگونگی افزایش شوری آب کارون توسط سد گتوند، گفت: با توجه به شرایطی که در مخزن سد وجود دارد و با توجه به ارتفاع آبی که در پشت سد جمع می‌شود، آب با حجم قابل توجهی از نمک که به شکل رسوبات نمکی پشت سد جمع شده است، برخورد می‌کند، البته اگر شرایط عادی باشد، این آب از شوری قابل قبولی برخوردار می‌شود، اما در شرایط غیرعادی که معمولا در سال چندین بار اتفاق می‌افتد، غلظت نمک بیشتر می‌شود که این امر می‌تواند؛ مشکلات زیادی را برای اکوسیستم، در پایین دست ایجاد کند.
وی توضیح داد: در واقع همانطور که تا یک استکان چای و شکر را یا بک قاشق چایخوری به هم نزنیم شکر در چای حل نشده و چای را شیرین نمی‌کند، وجود آب بر روی توده‌های نمکی نیز به تنهایی غلظت نمک را در آب زیاد نمی‌کند، اما در زمان وقوع بارش‌ها و سیلاب‌های ناگهانی که سبب ایجاد تلاطم در مجموعه رسوب نمک می‌شود، شوری آب ممکن است؛ حتی تا ۱۰ برابر افزایش پیدا کند؛ یعنی اگر در شرایط عادی شوری آب ۱۱۰۰ تا ۱۵۰۰ است، در چنین شرایطی که کم هم اتفاق نمی‌افتد، ممکن است؛ شوری آب به ۱۰ یا ۲۰ هزار نیز برسد.
رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران در مورد تاثیرات شوری آب اظهار کرد: شوری (EC) بالای آب می‌تواند؛ مشکلات عدیده‌ای از جمله آسیب زدن به گیاهان و جانوران، جلوگیری از رویش گیاه در خاک و همچنین در شوری‌های بسیار بالا مرگ و میر درختان را نیز به همراه داشته باشد. این آب برای صنعت نیز مضر است و سبب خوردگی ادوات صنعتی می‌شود؛ در واقع آب با EC بالا چه برای کشاورزی و چه برای صنعت آب قابل قبولی نیست.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه این نمک‌ها باید از پشت سد جمع شده و یا با انجام اقداماتی سازه‌ای از این گونه مشکلات جلوگیری شود، گفت: با توجه به بررسی‌های انجام شده گزینه‌هایی برای ایجاد پایداری در وضعیت آب بالادست و پایین دست سد گتوند مطرح شده است، یکی از این گزینه‌ها این است که نمک را بردارند و در مجموعه‌ای نزدیک به سد برای صنعت استفاده کنند، گزینه دیگر نیز انتقال نمک با تونل به پایین دست سد است. همچنین در جنوب کشور می‌توان این نمک‌ها به همراه مقداری آب در لاگون‌های ویژه‌ای نگهداری و برای صنعت پتروشیمی و… استفاده کرد.
وی افزود: البته اینکه مجموعه کارکرد سد با توجه به هزینه نگهداری آن و هزینه انجام اینگونه اقدامات چه قدر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد، بحث دیگری است که باید متخصصان آن در موردش اظهار نظر کنند.