یک میلیون و ۶۰۰ هزار اسلحه غیرمجاز در دست ایرانی ها
فرهاد دبیری، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، دیروز در نخستین نشست خبری خود، درباره وضع شکار و افزایش حیات‌وحش کشور این خبر را داد، «درحال حاضر حدود یک‌میلیون و ۶٠٠هزار قبضه اسلحه غیرمجاز در میان مردم داریم و نزدیک به همین میزان هم اسلحه مجاز در دست مردم است. درواقع بالای ٢میلیون اسلحه در دست مردم وجود دارد و اگر حتی ١٠درصد آنها نیز به شکار بپردازند، نمی‌توانیم اطمینان داشته باشیم که جمعیت حیات‌وحش ما افزایش پیدا کرده باشد.» او ادامه داد: «البته در مناطق حفاظت شده تعداد حیات‌وحش ثابت بوده یا افزایش داشته است، اما در مناطق آزاد براساس آمارهای محلی و برآوردها نمی‌توانیم چنین تصوری داشته باشیم.»
او با اشاره به کاهش جمعیت حیات‌وحش کشور، یادآوری کرد که «برخی از برنامه‌های توسعه‌ای، تخریب زیستگاه‌ها و شکارهای غیرمجاز در جمعیت حیات‌وحش کشور تاثیر گذاشته است، بنابراین برنامه‌ای برای سرشماری سراسری حیات‌وحش کشور به منظور سنجش جمعیت حیات‌وحش کل کشور آغاز کرده‌ایم.» دبیری از اجرای طرح سرشماری سراسری جمعیت حیات‌وحش در کشور خبر داد و گفت: «این طرح به منظور دستیابی به آمار دقیق جمعیت وحوش در کشور اجرا شده است که برای اجرای آن از سازمان‌های مردم‌نهاد، محیط‌بانان، برخی شکارچیان مورد اعتماد و سایر دستگاه‌ها استفاده خواهد شد تا شرایط لازم برای اجرای دقیق و کامل این طرح در کشور فراهم شود.»او تاکید کرد: «بخشنامه مربوط به این موضوع ٣١ شهریورماه سال‌جاری به تمام ادارات کل سازمان حفاظت محیط زیست ارسال شده تا بتوانیم به آمارهای نسبتا دقیقی در این زمینه دست یابیم. سرشماری سراسری درحالی صورت می‌گیرد که طی سالیان گذشته هر یک از ادارات حفاظت محیط‌زیست استانی به صورت محدودی اقدام به آماربرداری از حیات‌وحش خود می‌کرد و تا کنون اقدامی برای سرشماری سراسری حیات‌وحش کشور انجام نشده است.»
بازپس‌گیری فسیل‌های ایرانی از آمریکا
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، دیروز خبر خوبی هم با خود به نخستین نشست خبری‌اش آورده بود. او از بازگشت فسیل‌های ایرانی پس از ٣٩سال به کشور خبر داد: «این فسیل‌ها که متعلق به دوران‌های مختلف زمین‌شناسی است و جاندارانی همچون زرافه، ببر دندان خنجری و کرگدن است در حدود سال ۵٣ در مراغه کشف شد. پس از آن این فسیل‌ها در سال‌های ۵۴ تا ۵۵ برای مطالعه به آمریکا فرستاده شد، اما به دلیل مشکلاتی، دیگر به کشور بازگردانده نشدند.» معاون سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: «پس از طرح دعوای ما در دادگاه لاهه، تایید این دادگاه و پذیرفتن نمایندگان آمریکا، این فسیل‌ها قرار است به کشور بازگردد. درحال حاضر هم ٢ نماینده از ایران برای بسته‌بندی و تحویل گرفتن این فسیل‌ها به آمریکا رفته‌اند.»
سد گتوند و خسارات زیست‌محیطی که با خود همراه کرده است، موضوع دیگری بود که در این نشست مطرح شد. خبرنگاری از دبیری درباره شایعه کنار کشیدن سازمان حفاظت محیط زیست از ماجرای سد گتوند و آسیب‌های زیست‌محیطی که این سد به بار آورده، پرسید که او در پاسخ گفت: «سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان دستگاهی که وظیفه حفاظت محیط زیست را دارد باید اثرات زیست‌محیطی طرح‌ها را بررسی کند. در زمینه سد گتوند هم باید این موضوع مدنظر باشد که آیا این سد دارای ارزیابی زیست‌محیطی هست یا نه؟ آیا این ارزیابی را سازمان محیط زیست رد می‌کند یا نه؟ پس سازمان محیط زیست خود را در زمینه سد گتوند کنار نکشیده است ولی تنها می‌تواند در محدوده اختیارات قانونی خود اقدام کند.»او درباره سیاست‌های سازمان حفاظت محیط زیست درباره زمین‌خواری هم گفت: «برنامه‌ای را برای تعیین میزان تخریب، تجاوز و تصرف اراضی بر مناطق چهارگانه تحت مدیریت و نظارت سازمان حفاظت محیط زیست آغاز کرده‌ایم و در این زمینه از سازمان بازرسی کل کشور نیز کمک می‌گیریم و قصد داریم مشخص شود که در مناطق مختلف چه میزان تجاوز و تصرف صورت گرفته است.»
دبیری ادامه داد: «در برخی مناطق با وضع عجیبی روبه‌رو بوده‌ایم. به‌عنوان نمونه در منطقه ورجین، تصرفاتی انجام شده است و سازمان حفاظت محیط زیست در بررسی‌های سال ٩٣ خود به آن پرداخت. پرونده‌ای در این زمینه تشکیل شد و در اختیار دادستانی قرار گرفت و درحال پیگیری است. در سواحل دریای خزر نیز شاهد تجاوزاتی بوده‌ایم. در این‌باره مذاکراتی با قوه قضائیه انجام داده‌ایم و این قوه آمادگی خود را برای انجام پیگیری‌های لازم اعلام کرده است. ما برنامه‌هایی داریم که با مشخص شدن نوع تجاوزات، اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهیم.»
آشوراده به یک تابو تبدیل شده است
آشوراده و ماجرای تغییر کاربری تنها جزیره ایرانی خزر و سرنوشتی که در انتظار آن است، پرسش دیگری بود که از دبیری پرسیده شد: «درباره موضوع آشوراده بزرگنمایی شد. این بخش در منطقه میانکاله قرار دارد و مثل پناهگاه‌های دیگر دارای پناهگاه حیات وحش، طرح‌های مدیریت و زون‌های گردشگری است. مشکل زمانی آغاز شد که ادعاهای خارج از مسئولیت مطرح شد که با موازین زیست‌محیطی تطبیق نداشت و سازمان حفاظت محیط زیست در مقابل آن مقاومت کرد. یکی از ادعاهای مطرح شده تصمیم برای تبدیل آشوراده به منطقه‌ای مانند جزیره کیش بود. آشوراده گوشه کوچکی از میانکاله است که ۴٨ هکتار آن مستثنیات است که سال‌ها در اختیار شیلات بوده است.» او ادامه داد: «منطقه آشوراده به یک تابو تبدیل شده است. در این منطقه باید طرح‌های گردشگری اجرا شود ولی سازمان حفاظت محیط زیست در برابر هتل‌سازی در آن ایستاد. ولی آشوراده می‌تواند سایت گردشگری داشته باشد و جوامع محلی در آن برنامه‌های گردشگری اجرا کنند. اگر قرار باشد تاسیسات عظیمی برای تفرج احداث شود، بندر ترکمن نزدیک آشوراده است.»
کاهش ۶۰درصدی آتش‌سوزی در مناطق حفاظت‌شده
در ادامه این نشست، علی تیموری مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست درباره آتش‌سوزی جنگل‌ها در مناطق حفاظت‌شده، گفت: «اگرچه در ۶ماهه نخست سال ١٣٩۴تعداد آتش‌سوزی‌ها در مناطق چهارگانه محیط زیست افزایش یافته، اما وسعت آن حدود ۶٠درصد کاهش یافته است. از سال ٩٠ تا ٩۴ میزان آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه محیط زیست روند نزولی داشته و با این‌که از نظر تعداد، افزایش داشته، از نظر وسعت آتش‌سوزی در این مناطق کاهش چشمگیری داشته است. در ۶ماهه نخست سال ٩۴، ٢١٠ مرتبه آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه محیط زیست رخ داده است؛ درحالی‌که در سال ٩٣، ١٩۶مرتبه آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه محیط زیست رخ داده بود. با این حال در ۶ماهه نخست سال ٩۴ نسبت به مدت مشابه در سال ٩٣، وسعت آتش‌سوزی‌ها در این مناطق ۶٠درصد کاهش یافته است.»
مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: به‌عنوان مثال در سال ٩۴ در پارک ملی گلستان تاکنون آتش‌سوزی در حدود ١٠٠ هکتار از این منطقه رخ داده است درحالی‌که در سال‌های ٩٢ و ٩٣ به ترتیب در هزار و ۵٠٠ و هزار و ٣٠٠ هکتار از مناطق پارک ملی گلستان آتش‌سوزی رخ داد. تیموری درباره علت کاهش وسعت آتش‌سوزی‌های امسال گفت: «افزایش تجهیزاتی چون استفاده از صنعت هوایی؛ پهپاد، بالگرد و هواپیما که دولت ٨میلیارد تومان برای آن اعتبار اختصاص داده، مانورهای اطفای حریق و آمادگی مناطق سابقه‌دار در آتش‌سوزی، القای حساسیت پیشگیری و کاهش آتش‌سوزی به مدیران ادارات کل محیط زیست، تشکیل ستاد واکنش سریع در ادارات از جمله دلایل کاهش آتش سوزیها در سال جاری بوده است.»
مرگ ١۴ قلاده پلنگ در ۶ ماهه نخست سال‌جاری
مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست همچنین درباره تعداد گونه‌های در معرض انقراضی که در ۶ماهه نخست سال جاری از بین رفته‌اند، یادآوری کرد که «در این مدت حدود ١۴ قلاده پلنگ در مناطق مختلف کشور از بین رفته و آمار دقیقی از تعداد خرس‌های قهوه‌ای در دست نیست و به نظر می‌رسد ٢ یا ٣ خرس قهوه‌ای تلف شده باشند.» او در ادامه خاطرنشان کرد که «درحال حاضر حدود ٨٠٠هزار شکارچی غیرمجاز در کشور وجود دارد و سازمان حفاظت محیط زیست تلاش می‌کند با ایجاد قرق‌های اختصاصی، شکار و صید در کشور را مدیریت و ضابطه‌مند کند.»
به بیش از ٢میلیون اسلحه شکاری مجاز و غیرمجازی که دست ایرانی‌هاست باید ٨٠٠هزار شکارچی غیرمجاز را هم اضافه کنیم تا نابرابری نبرد حیات‌وحش کشور با ساچمه و باروت بهتر به نمایش گذاشته شود. شکارچیانی که تنها با شکار به حیات‌وحش کشور خسارت وارد نمی‌کنند، آنها هفته پیش برای سرگرم کردن جنگلبانان و محیط‌بانان پارک ملی گلستان بخش‌هایی از پارک را آتش زدند تا به شکار برسند. آتش‌سوزی کوچکی که به راه انداختند ٨٠ هکتار از اراضی مرتعی و جنگلی گلستان را خاکستر کرد تا حضور این شکارچیان بیش از همیشه محیط زیست و حیات‌وحش کشور را تهدید کند.
روزنامه شهروند