پرآب‌ترین رود ایران دیگر پرآبِ پرآب نیست
پرآب‌ترین رود ایران دیگر پرآبِ پرآب نیست؛ زندگی بار‌ها و بار‌ها از کارون خداحافظی کرده. تنها در برخی از قسمت‌های رودخانه اندک آبی باقی مانده و کچلی‌های آن بدجوری توی ذوق می‌زند. کارون بزرگ اکنون عبارت است از مجمع‌الجزایری از حوضچه‌های چندمتری با عمق کم و ماهیانی که محکوم به تلف شدن هستند.
کارون زنده می‌ماند یا نه، سرخط حرف‌های مردم شده است، در خانه‌هایشان، در تاکسی، در خیابان‌ها و هر جایی که فضایی برای گفت‌وگوهای چنددقیقه‌ای آدم‌ها هست. گویی جنازه مرده‌ای است که افتاده روی زمین و هیچ‌کس مسئولیت قتلش را برعهده نمی‌گیرد، چه برسد به کفن و دفنش.
آب، رنگ کارون است. کارون و برادرانش یعنی کرخه، دز، جراحی و زهره آن‌قدر منحصربه‌فرد بودند خواستنی و این آب آنها آن‌قدر متفاوت بود که چشم طمعکاران را گرفت. اما اینک دیگر نیست.
علاوه بر هشدارهای مکرر کارشناسان، بومیان لب کارون معتقدند: «این خطر وجود دارد که آب در این رودخانه در آینده‌ای نزدیک به تدریج رو به زوال بگذارد اگر چه همین حالا هم چیزی از آن باقی نمانده است و ساخت‌وسازهای مجاز و غیرمجاز، شهربازی‌ها و تفریحگاه‌ها جایگزین آن شوند.»
غربت کارون هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود آن هم با طرح انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به فلات مرکزی. ۱۴ طرح انتقال آب خوزستان به ۳ استان همسایه که نیمی از آنها برای اصفهان یا اجرا شده یا در دست اقدام است. ١۴ شب ماه را کارون کابوس می‌بیند.
کابوس کوهرنگ یک، کابوس کوهرنگ ۲ و کابوس کوهرنگ ٣- کمال صالح، چشمه لنگان، ماربر، خدنگستان، رفسنجان، بهشت‌آباد، گوکان و تنگه سرخ بقیه کابوس‌هایی هستند که نمی‌گذارند ماه شب ١۴ کامل شود. شنیدن این نام‌ها برای خوزستانی‌ها چندش‌آور شده و خواب آنها را آشفته کرده است.
«پرویز باورصاد» سرپرست دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه خلیج فارس در این‌باره می‌گوید: «از هر کجای این رودخانه‌ها که آب برداشت شود، مصیبت و کم‌آبی را برای جلگه خوزستان در پی خواهد داشت. مطابق اصول علمی بین‌المللی، آب رودخانه‌ها نباید به جز استان‌های ساحلی به مکان دیگری منتقل شود که استان‌های ساحلی کارون، خوزستان و چهارمحال و بختیاری هستند و نباید به جز ٢ استان، آب کارون یا سایر رودخانه‌های جاری در این استان‌ها به مکان دیگری منتقل شود. کشیدن لوله و کانال برای انتقال آب به مکان‌های دور‌تر اساسا کار اشتباهی است، اما متاسفانه در کشور ما چون وزارت نیرو هم بهره‌بردار آب است، هم خود بر آب مدیریت و نظارت دارد، دست به انتقال آب می‌زند.»
نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی بار‌ها هشدار دادند که «با انتقال آب کارون سرنوشت و آینده طرح احیای اراضی ۵۵۰هزار هکتاری کشاورزی مصوب سفر مقام معظم رهبری به خوزستان در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد» اما هنوز کمتر کسی حاضر است باور کند که کارون دیگر پرآب‌ترین رود ایران نیست.
آنها همچنین از حقیقتی تلخ پرده برداشتند: «شورایعالی آب تنها مجوز انتقال یک‌میلیارد متر مکعب آب از کارون، آن هم فقط برای مصارف آشامیدن را داده، اما درحال حاضر یک‌میلیارد و ۴۰۰میلیون متر مکعب آب از سرشاخه‌های کارون درحال انتقال است».
مردم از نمایندگان ملت انتظاراتی بجا درباره نجات کارون دارند، اما نمایندگان مسأله را پیچیده می‌دانند: «مسئولان وزارت نیرو به ما می‌گویند که عملیات انتقال آب از سرشاخه‌های کارون متوقف است، اما با چشم خود مشاهده کردیم که آب از تونل کوهرنگ سه با عرض ۱۴ متر و ارتفاع ۴ متر درحال انتقال است.»
«آب کارون طبق دستور رئیس‌جمهوری و براساس مصوبه شورایعالی آب منتقل می‌شود.» این را وزیر نیرو سال گذشته در شورای اداری خوزستان اعلام کرده بود. اما کشاورزانی که خود از کم‌آبی و شوری آن آسیب‌دیده هستند معتقدند که «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است؛ درحال حاضر نه‌تنها روستا‌ها که مردم شهر اهواز هم با مشکل آب شرب مواجه هستند، بنابراین انتقال آب کارون به شهرهای دیگر با هر عنوانی جایز نیست.»
مدیرکل آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفته بود: «کاهش آب رودخانه کارون باعث خشک شدن یک‌میلیون نفر نخل در اروندکنار شده است.»