قسم به قلم و آنچه می نویسد
چرا امروز روز خبرنگار است؟
پانزده سال پیش در چنین روزی، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در مزار شریف، در حین انجام گزارش به همراه ۸ نفر از کارکنان سرکنسولگری ایران در این شهر توسط عوامل گروه طالبان به شهادت رسیدند. تا مدتها از سرنوشت این ۹ نفر گزارشی منتشر نشد، تا این که اجساد آنان در یک گور جمعی در خرابه‌های پشت کنسولگری به دست آمد.
او از دی ۱۳۷۵ سرپرست نمایندگی خبرگزاری ایرنا در کابل شد و تا زمان شهادتش به دست عوامل گروه طالبان، خبرنگار صحنه‌های بحرانی جنگ افغانستان بود.شورای فرهنگ عمومی کشور در اولین سالگرد این واقعه، روز ۱۷ مرداد را به پاس قدردانی از مقام و حرفه صارمی «روز خبرنگار» نامید.
سختی های کار خبرنگاری
حرفه‌ای که شب و روز ندارد، عصر ارتباطات به او نیاز وافر دارد، در اطلاع رسانی نقشش انکارشدنی نیست، باید همواره در پی خبر باشد و با خبر، باید با قبول خطر‌های فراوان، از مرزها نیز گذر کرده و به واقع «خبرنگاری» کند.
خبرنگار صادقانه می‌نویسد، می‌نویسد برای ساختن فرهنگ غنی، می‌نویسد برای ساختن کشوری آباد و آزاد، برای ساختن بهترین‌ها برای ایران و ایرانی؛ اینان همواره در عمق جامعه زندگی می‌کنند و سلامت فرهنگی و فکری هر جامعه‌ای، مرهون تلاش‌های شبانه روزی آنهاست.
روز خبرنگار، روزی است که گویی قلم، این مقدس‌ترین عامل سوگند آسمانی بار دیگر به مظهر درخششی تبدیل شده که حکایت‌گر زندگی تابناک رهپویانی میشود که همواره با قلم پیوندی جاودانه بسته‌اند.
روز خبرنگار، سرود ماندن در ورطه نوشتن، حکایت پابرجایی در دنیای کلمات و واژه‌ها و عامل تابندگی دگرباره اندیشه‌های انسانی است.
مسئولیت حرفه خبرنگاری بی هیچ قید و شرطی جزو مشاغل سخت و پرخطر محسوب میشود.
اولین جمله ای که در وصف مقام شامخ خبرنگار و قلم در ذهن انسان تداعی می شود، آیه شریفه « ن و القلم و ما یسطرون» از سوره مبارکه قلم قرآن کریم است.
با این وجود، نگاهها به این قشر فاخر متفاوت بوده و ارزش کارشان نیز قداست خاصی را به خود می گیرد.
قلمی که خداوند در مصحفش به آن قسم یاد نموده و آنانی که صاحب این قلم اند و جملاتی را به نگارش در می آورند، مورد توجه خاص پروردگار باری تعالی هستند، و این مهم خود برای نگارنده تعهد ایجاد میکند که خداوند متعال نیز قطعاً به متن نگاشته شده آن نظارت ویژه ای خواهد داشت.
اهالی قلمی که اکثراً از بی ادعایان پر تن تراق جامعه اند و باصطلاح ظاهرشان دیگران را می سوزاند و باطنشان خود و خانواده شان را، و یا دیگرانی که در صددند به انحای گوناگون، قلم ارزشمند آنان را برای رسیدن به منافع شخصی خود مصادره نمایند!.
مسئولانی که شاید بیشترین بدهی را به اهالی آسیب دیده قلم و رسانه دارند. چرا که خبرنگاران، بی منت و با اشتیاق در صدد کمک به مسئولان و انعکاس عملکرد آنان در جامعه هستند.
البته در مقام «من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق» جای شکرش باقی است که هر ساله یک بار، آنهم در ۱۷ مرداد، شاید مسئولانی به فکر آن افتاده که روز خبرنگاری نیز وجود دارد و صد البته شکر که روزی در تقویم ما به نام خبرنگار نام گذاری شده است.
حال ضمن تقدیر از حسن ظن برخی مسئولان محترم به جهت یادآوری خبرنگاران در این روز، باید عرض شود که اینها همه مُسکنی است بر دردهای بی شمار صاحبان اندیشه و حماسه سازان آینده بشریت.سخن از حماسه به میان آمد، در اینجا یاد میکنیم و گرامی میداریم خاطره همه شهدای غیور ایران اسلامی، مخصوصاً شهید صارمی عزیز را که با خون سرخ خود، عزت را به جامعه خبرنگاری کشور بخشید و همچنین سید شهدای اهل قلم، سید مرتضی آوینی همیشه افتخار.
به امید آن روز زیبا و نزدیک، با دیدگانی پر امید به انتظارخواهیم نشست
شهید علیرضا افشار- خبرنگار شبکه خبر:
شهید افشار متولد چهارم آذر ماه سال ۱۳۵۳ بود. او پس از خدمت سربازی در باشگاه خبرنگاران جوان مشغول به کار شد و همزمان به تحصیلات خود نیز ادامه می‌داد. شهید افشار دارای مدرک کاردانی دامپزشکی، لیسانس مدیریت بازرگانی و دانشجوی سال اول کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی بود.
شهید افشار همزمان با کار در شبکه بین‌المللی جام‌جم به عنوان بهترین خبرنگار دفاع مقدس معرفی شد و توانست به عنوان گزارشگر ویژه مانورها و رزمایش‌های ارتش مطرح شود. مقصد بعدی شهید افشار پس از شبکه جام‌جم، شبکه بین‌المللی خبر بود. در شبکه خبر شهید افشار به عنوان یکی از گزارشگران ویژه رزمایش‌ها مشغول به کار شد. از جمله گزارش‌های مهم شهید افشار در این عرصه می‌توان به گزارش غواصی در آب‌های دریای عمان مربوط به رزمایش اتحاد ۸۴، گزارش ارتباط زنده توسط هلی‌کوپتر در مانور عاشقان ولایت و گزارش از شهدای کلک‌چال و شهدای گمنام مسجد بلال اشاره کرد.
آخرین گزارش شهید افشار در مانور پیروان ولایت از زیر دریایی ارتش بود که در بندرعباس تهیه شد. افشار در تاریخ ۱۵/۰۹/۱۳۸۴ هنگامی که برای ادامه تهیه گزارش مانور پیروان ولایت از تهران عازم چابهار بود بر اثر سانحه سقوط هواپیمای سی-۱۳۰ نیروی هوایی به شهادت رسید و در گلزار شهدای بهشت زهرا (س)، مقبره الشهدای اصحاب رسانه آرام گرفت.
کاظم اخوان – خبرگزاری پارس:
کاظم اخوان در سال ۱۳۳۴ در شهر مشهد متولد شد. او در بیشتر مأموریت‌ها در کنار دکتر چمران حضور داشت و ارتباط بسیار صمیمی با وی داشت. با شهادت دکتر چمران کاظم نیز برای شهادت بی تابی میکند و در حمله کرخه جزو بچه‌های خط‌شکن گروه شهید ماهینی شرکت میکند. در این زمان خبرگزاری پارس که بعدا خبرگزاری جمهوری اسلامی شد عکس‌های کاظم را مورد بررسی قرار می‌دهند و از او دعوت به همکاری می‌کنند. در اولین نمایشگاه بزرگ عکس جنگ در سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، که در موزه هنرهای معاصر برگزار شد و در آن ۷۵ عکاس حرفه‌ای و آماتور شرکت داشتند، بنا به آرای داوران به خاطر صمیمیت و ویژگی‌های خاص و تأثیرگذار در ثبت صحنه‌های بدیع و استثنایی دفاع مقدس، عکس‌های اخوان مقام اول را کسب کرد.اخوان پس از ثبت لحظات تاریخی و حساس فتح خرمشهر، در تیرماه ۱۳۶۱ بعد از حمله گسترده رژیم صهیونیستی به لبنان، همراه یک هیأت دیپلماتیک داوطلبانه عازم دمشق شد اما قبل از ورود به بیروت، در پست بازرسی نیروهای فالانژ وابسته به صهیونیست‌ها، در ۱۴ تیرماه ۱۳۶۱ و در توطئه مشترک صهیونیست‌ها و فالانژها ربوده شد واز آن تاریخ تاکنون، اخبار ضد و نقیضی در ارتباط با سرنوشت او و همراهانش مبنی بر شهادت و یا اسارت در چنگال اسرائیل در داخل و خارج از کشور منتشر شده است و هنوز واقعیت امر معلوم نیست که شهید است یا اسیر.
غلامحسین افشردی (حسن باقری) – روزنامه جمهوری اسلامی:
شهید غلامحسین افشردی ۲۰ اسفند ماه سال ۱۳۳۴ به دنیا آمد. او بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در فروردین ماه ۵۸ تصمیم به تحصیل در رشته علوم انسانی گرفت و بعد از دو هفته مطالعه در رشته حقوق قضایی، دانشگاه تهران قبول شد. در کنار تحصیل، کار در روزنامه جمهوری اسلامی را شروع کرد و مشغول خبرنگاری شد. او در سرویس فرهنگی و سیاسی روزنامه جمهوری اسلامی فعالیت خود را آغاز کرد. در این مدت بنا به دعوت سازمان ملل، از طرف این روزنامه به عنوان خبرنگار، سفر ۱۵ روزه‌ای به لبنان و اردن انجام داد و طی این سفر، گزارش تحلیلی جامعی از اوضاع نابسامان مسلمانان در آن منطقه تهیه کرد. همچنین در اردیبهشت ۱۳۵۹ در واقعه طبس اولین خبرنگاری بود که به صحنه این حادثه رفت و گزارشی را از آن تهیه کرد.
گزارشی که شهید حسن باقری به عنوان نخستین خبرنگار اعزامی جمهوری اسلامی به طبس، نوشته در روز شنبه مورخ ۶ اردیبهشت ۱۳۵۹ در شماره ۲۶۱ روزنامه جمهوری اسلامی منتشر شد. بهرام محمدی‌فرد نیز به عنوان نخستین عکاس حاضر در صحنه در این مأموریت همراه حسن باقری بوده است.
شهید غلامرضا رهبر – صداوسیمای مرکز آبادان
شهید رهبر در سال ۱۳۳۶ در آبادان به دنیا آمد. پدرش سال‌ها در استان خوزستان خبرنگار بود ولی استعداد غلامرضا او را به وادی گویندگی و کار خبری کشاند. او در سال پنجم دبیرستان دوبار پشت سر هم عنوان قهرمانی را در مسابقات گویندگی دانش آموزی در سطح استان کسب نمود.
او پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدتی با نهادهای انقلابی وقت همکاری کرد. در مرداد ماه ۱۳۵۸ به استخدام صدا و سیما درآمد و پس از مدتی کوتاه مدیر گروه خبر رادیو نفت آبادان شد. وقتی رژیم بعثی عراق به ایران حمله کرد، او در رادیو آبادان با صدای پرصلابتش مردم را به شرکت در جنگ و دفاع از میهن تشویق می‌کرد.
غلامرضا رهبر، اولین کسی بود که خبر ورود نیروهای دشمن را به آبادان به مردم داد و بیانیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آبادان را برای مردم قرائت کرد. او با طولانی‌تر شدن جنگ به عنوان نماینده صداوسیما در قرارگاه خاتم‌الانبیا مستقر شد و خبرنگاران را برای پوشش صحنه‌های نبرد هدایت نمود. خود او جزو اولین کسانی بود که با شروع عملیات هم پای رزمندگان بلکه گاه جلوتر از آنان وارد معرکه نبرد می‌شد تا از نزدیک حوادث را ثبت و ضبط نماید.
همین نزدیکی به شرایط درگیری باعث شده بود در نبردهایی مانند عملیات والفجر هشت مجروح شود ولی این مجروحیت‌ها او را از جبهه دور نکرد. سرانجام در تاریخ ۲۱ دی ماه سال ۱۳۶۵ شهید رهبر در منطقع عمومی شلمچه در عملیات کربلای پنج به شهادت رسید.
شهید عبدالرسول مصطفایی – صداوسیمای مرکز آبادان
شهید رسول مصطفایی در سال ۱۳۳۷ در آبادان به دنیا آمد. او به کار خبرنگاری علاقه زیادی داشت و در سال ۵۹ به عنوان خبرنگار در صداوسیما مرکز آبادان مشغول به کار شد و به عنوان خبرنگار جنگی به جبهه جنگ رفت. او در جبهه بعد از اتمام کارهای خبری، اسلحه به دست می‌گرفت و می‌جنگید و بزرگترین آرزویش این بود که شهید شود. شهید مصطفایی سرانجام در تاریخ ۱۷ آذر ماه سال ۱۳۵۹ به عنوان اولین خبرنگار شهید صداوسیما به شهادت رسید.
شهید محمد حسن قریب طزره (استان مازندران)
محمدحسن قریب طزره متولد ۱۰ / ۰۳ / ۱۳۵۷ شهرستان نکا واقع در استان مازندران، دوران تحصیل خود را در مدرسه های هفتم تیر، فردوسی و شهید بهشتی گذراند.
او قریب در دوازدهمین جشنواره مطبوعات، رتبه نخست رشته عکاسی خبری گروه نشریات سراسری به دریافت لوح افتخار و تندیس جشنواره موفق شد. قریب در مسابقات و جشنواره های مختلفی حضور داشته و جزو یکی از شرکت کنندگان دومین جشنواره عکس دریایی ایران بود.
(ایشان در طی سانحه سقوط هواپیمای سی ۱۳۰ حامل خبرنگاران در نیمه آذرماه ۱۳۸۴ همراه با جمعی از اصحاب رسانه به شهادت رسید)
شهید سپهدار ساجدی (استان مازندران)
سپهدار ساجدی”، خبرنگار و گزارشگر گروه‌اخبار اجتماعی‌سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) بود. او در سال،۱۳۴۷در روستای “رییس کلا” منطقه لفور سوادکوه استان مازندران دیده به جهان گشود و پس از اتمام تحصیلات دوران ابتدایی، راهنمایی و متوسطه در منطقه سوادکوه مازندران، در رشته تاریخ دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی مشغول تحصیل شد. وی، در چهارماهه نخست سال ،۱۳۸۲از سوی سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی به عنوان خبرنگار و کارشناس امورخبری ایرنا در دفتر ریاض عربستان سعودی مشغول فعالیت شد. گرایش به انعکاس مشکلات اجتماعی و پیگیری جدی مسایل مردم، یکی از خصیصه‌های این خبرنگار و گزارشگر ایرنا بود و به همین دلیل در اغلب دوران خدمت صادقانه خود، در عرصه اطلاع رسانی در بخش اجتماعی فعالیت داشت.
ساجدی هنگام شهادت، خبرنگار ویژه ایرنا در قوه قضاییه بود. وی، امروز برای پوشش خبری رزمایش نیروی دریایی ارتش، در منطقه چابهار و دریای عمان عازم، این منطقه بود که در اثر سانحه هوایی به فیض شهادت نائل شد. شهید ساجدی متاهل و از وی یک دختر به نام آسیه به یادگار مانده است.
پیامک های تبریک روز خبرنگار
قلم زدنت، قدم زدن در سرزمین زیبای آرمان‌هاست و پرگشودن تا قاف
یادمان باشد برای رسیدن به قاف حقیقت آرمان‌ها باید سیمرغ شویم تا پرگشودنمان، رسیدن باشد
نوشته‌هایتان طلوع حقیقت و بیان دردهای کسانی است
که نمی‌توانند بگویند و فریادشان بی صداست
خبرنگاری شغل، حرفه، هنر و عشق است، هنری و عشقی که خبرنگار باید با جان و دل عاشق آن باشد تا بتواند در این زمینه موفق باشد. روزت مبارک
خبرنگاران طلایه داران جبهه آگاهی و چشم بینا و زبان گویای مردم هستند، روز خبرنگار مبارک
به راستی چه زیباست اندیشه‌ای که در مقابل قلم زانو زند
و واژه‌هایی که در خدمت بیان حق برآید…
خبرچین بدبخت هیزم کش است/ همه کار او سوزش و سازش است.
نویسنده توانا، ۱۷ مرداد روز فرهیختگانی چون شماست.
این روز بر شما مبارک…
نوشتن را خدا به شما یاد داد و به قلم فسم خورد و گفت:
«اقرا باسم ربک الذی خلق». درود بر شما پیغمبران، روز بعثتتان مبارک…
اقتضای جان چو ای دل آگهی است/ هرکه آگه تر بود جانش قوی است…
و “قلم” بهانه‌ای شد تا ذهنمان را از قید کلمات بی شمار رها کرده
و جسورانه در بیکران دنیای “خبر” خلاصه شویم.
شاید قرار این است که به دیگران یادآوری کنیم: زندگی چیزی نیست که لب طاقچه عادت از یاد
من و تو برود. مطمئنا مبارک است روزی که به نام شماست!
کسی که روز خبرنگار رو بهمون تبریک نمی‌گه. خودمون باید به هم تبریک بگیم.
بچه‌ها روزتون مبارک. قلمتون پرجوهر، صفحاتتون پرخبر، دفتر تلفنتون پرورق.
جان نباشد جز خبر در آزمون/ هرکه را افزون خبر، جانش فزون.
در کام قلم زجان من خون می ریخت/ در صفحه چو اشک چشم مجنون می ریخت
آن دل که نثار دوست باید می شد/ خون می شد و قطره قطره بیرون می ریخت
آگاهی می‌دهی و امید، روزت فرخنده و قلمت پاینده.
از بوسیدنی‌های این روزگار، یکی هم بود دست خبرنگار. روزت مبارک…