وقتی صحبت از مذاکرات می‌شود و دغدغه توافق ، وقتی از صلح هسته ای سخن به میان می آید و اینکه باید نشست وتا آخرین توان برراهکار دیپلماسی برای حل بحران ۱۲ساله هسته ای ایران پافشاری کرد.

وقتی گفته می شود که ایران در شرایط فعلی بهترین گزینه اش نبرد در مباحثه و گفتگوبا مقامات ۱+۵ است ، همیشه عده ای هستند که فریادهای اعتراضشان برپاست ، فغانی که آن عده سر می‌دهند گاه در زبانهایشان جاری است و گاه در قلمهایشان وگاه در نطق‌هایشان ،
چه آن روزی که این عده معروف به دلواپسان ، برسر جواد ظریف در مجلس داد زدندو او را خائن خطاب کردند ، چه آن روزی که تشییع پیکر شهدا را تبدیل به میتینگ سیاسی شان کردند و پلاکارد به دست گرفتند و از شهدا هزینه کردند و سعی کردند اینگونه به دیگران القا کنند و از قول شهدا بنویسند که مذاکرات امروز، برخلاف آرمان‌های آن جانباختگان
راه میهن است چه آن زمانی که رسانه یشان علیه مذاکرات تا می‌توانست برنامه های مستند و گفتگو ساخت و چه آن زمان که در روزنامه هایشان بر تیم مذاکره‌کننده تاختند، می شد همه این فریادها را از گوشت و پوست و استخوان آنها حس کرد.
آنها بیش از آن که دغدغه مردم و نان شب و تحریم و… را داشته باشند می هراسند که مبادا این مذاکرات با پیروزی مواجه شود تا خدای نکرده دولت فعلی که دولت منفورآنهاست! به یک پیروزی بزرگ دست یابد. این شد که هر بار با جدی تر شدن مذاکرات و نزدیک شدن به توافق ها دست به برنامه‌ریزی‌ها و سناریوهای مختلف زدند. کسی از ما یادش نخواهد رفت زمانی که توافقنامه ژنو دل مردم را شاد کرده بود این گروه آن را با ترکمانچای مقایسه کردند تا شیرینی آن پیروزی را با پروپاگاندای دروغین خبریشان به کام مردم تلخ کنند و یا زمانی که تفاهم نامه لوزان در واپسین روز از عید سال ۹۴ قرائت شد این گروه دست به تجمع اعتراضی زدند که بهرچه نشسته اید که آبروی ایران رفت با این تفاهم! جالب آنجاست که دلواپسان این روزهای هسته ای، تاریخ را به آسانی فراموش کرده اند تاریخ آن زمان هایی که نتیجه ۶تا ۷سال مذاکرات در دولت متبوع شان، نتیجه‌اش تحریم بود وقطعنامه پشت قطعنامه!

دغدغه نان مردم یا سیاست خودخواهانه؟
ولی حالا که کورسوهای امید مذاکرات با روی کار آمدن دولت جدید هر روز پررنگ و پررنگ تر می شود برای سنگ اندازی در این راه از هیچ کوششی دریغ نمی‌کنند، در حالیکه این روزها همه برای رسیدن به توافق، روزشمار به‌راه‌انداختند، دلواپسان به دنبال اجرای برنامه هایشان پس از مذاکرات هستند، آنها می دانند که اگر توافق جامع صورت گیرد موقعیت سیاسی‌شان به خطر می‌افتد اما به خوبی می دانند که چگونه این موقعیت را مدیریت کنند و از طرفی دیگر منتظرند تا با عدم توافق مذاکرات، سناریوی دیگری را در پیش بگیرند.
بخش های مقدماتی این سناریورا می شود در این روزهای حساس مذاکرات از سوی آن ها دید، مثلا آنجایی که یکی از همین افراد در روزنامه خود با صراحت اعلام می کند که قطعا مذاکرات شکست خواهد خورد مگر در دوحالت اینکه غربی ها از موضع خود کوتاه بیایند و دوم مذاکره کنندگان ایرانی از خط قرمز عبور کنند و بعد با بیان این مطلب که تفاهم نامه لوزان و توافق ژنو برای این به نتیجه رسید که مذاکره کنندگان ایرانی از خط قرمز عبور کردند به نوعی این موضوع را بیان می کند که اگر توافقی در روزهای آینده شکل بگیرد نتیجه همین خطا از سوی مذاکره کنندگان ایرانی است و بس وگرنه غربی ها بر سرمواضعشان هستند.
این بیان، یعنی اینکه ایرانی های مذاکره کننده راهی به جز عدم توافق ندارند! وگرنه از خط قرمز گذشته اند! یک سناریوی نوشته شده برد برد از سوی دلواپسین تا نتیجه توافق هر آنچه که باشدآنها (دلواپسان) برنده اش باشند. از طرفی یکی دیگر از نماینده های (دلواپس) مجلس در سخنان اخیر خود می گوید: “تقریبا برای ما ثابت شده که توافق خوب حاصل نمی‌شود. اگر تیم مذاکره کننده به هر دلیل توافق بد را امضا کند یعنی تیم مذاکره کننده خائن است و خطوط قرمز را رعایت نکرده است؛”این صحبت های نماینده مشهورمخالف دولت، خود کل نتیجه گیری این گروه از مذاکرات را بیان می کند ؛اینکه نباید توافقی حاصل شود و اگر حاصل شود توافقی بد است و درنتیجه تیم مذاکره کننده خائن خواهد بود! این یعنی گروه مخالف دولت در هر صورت برای توافق و یا عدم توافق تیم ایران برنامه ها و نقشه ها دارند! و منتظراین هستند تا در قبال هر اتفاقی در مذاکرات از خود واکنش بروزدهند.

مخالفین توافق چند دسته هستند؟
اما دقیقا در حال حاضر مخالفین توافقنامه چه کسانی و چه گروه هایی هستند؟این سوالی است که مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل سیاسی اینگونه به آفتاب یزد پاسخ می دهد: “دلواپسان را باید به چند دسته تقسیم کرد نخست دلواپسان ملی که به هر ترتیب خود را در خدمت اصول و ارزش های دینی دانسته و نگران آینده انقلاب و دستاوردهای آن در عرصه دینی هستند این افراد قابل احترام اند و اگر بدانند پرونده هسته ای طبق روال مناسب پیش می رود نگرانی های کمتری را خواهند داشت و حتی بیش از موافقین مذاکره‌کننده، آن را تایید می کنند. اما سه دسته دیگر از دلواپسان وجود دارند:

۱- کاسبان تحریم هستند که در جناحهای مختلف سیاسی از طریق تحریم درآمد کسب می کنند لذا این دسته با توافق هسته ای یا عدم توافق، سناریوهای متفاوتی از خود بروز می دهند ۲- عصیانگران خواهان تحریم، افرادی هستند که با ایجاد فضای توافق، ناامید از واگرایی مردم در اثر پیامدهای شکننده تحریم و رودررویی احتمالی مردم با دولت و نظام حکومتی در چارچوب تاثیرگذاری دراز مدت تحریم ها می باشند. ۳- دسته سوم لجبازان تحریم می‌باشند، لجبازان تحریم کسانی هستند که براساس خودبینی های سیاسی و خود بزرگ پنداری های شخصیتی، همواره پرونده هسته ای را در مرکز ثقل
خود دیده اند و از پرونده هسته ای جهت ایجاد فضای مناسب برای تحمیل اراده خود بر افراد، گروه ها و جناحهای دیگر بهره برده اند، احمدی نژادیسم‌ها و پایداریسم ها و… از جمله افراد این دسته هستند.”

سناریوهای مخالفین توافق، بعداز مذاکرات
اما این مخالفین توافق درباره آنچه که در روزهای آینده رخ خواهد داد چه برنامه ها و یا واکنش هایی از خود بروز خواهند داد ؟در اینباره مهدی مطهرنیا به ما پاسخ می دهد:”فرض نخست آن است که مذاکرات به نتیجه نرسد، این گروه‌ها در این هنگام ناگهان تغییر فاز می دهند و دولت را متهم می کنند که به مدت دو سال وقت کشور را برای مذاکرات بی نتیجه و بیهوده به هدر داده
است لذا محور اصلی تبلیغات آنها در چنین بافت موقعیتی و وجود چنین سناریویی آن است که بگویند، از همان اول گفتیم مذاکرات بی نتیجه است نمی توان به دشمن و گروه ۱+۵ اعتماد کرد، شما فاقد بصیرت سیاسی بودید و در این زمینه بدون در نظر گرفتن ۶ ساله آقای جلیلی و موقعیتی که در آن زمان داشتیم به این ۲ سال توجه می کنند! بنابراین آنها از این فضا استفاده می کنند تا خود را برای انتخابات مجلس آماده کنند تا از فضای به وجود آمده از شکست توافقات، اکثریت خود را به مجلس بفرستند.”
مطهر نیا ادامه می دهد:”از طرفی در صورت حصول توافق جریان دلواپس بر آن می شود که هر گونه توافقی را به هر ترتیب یک توافق بد توصیف کند، توافقی که تلاش کرده است خود را در آرایه های سیاسی و ادبیات لرزان به مردم نشان دهدتا صرفا تحریم ها را به هر قیمتی از بین ببردو کلی
در ازایش به کشورهای مقابل امتیاز داده است و بعد از آن”دلواپسان”می خواهند بگویند آنچه که امروز باعث مشکلات اقتصادی است تحریم ها نیست بلکه بی کفایتی دولتمردان است که نمی تواند اقتصاد را از حالت موجود خارج کند.”
مطهر نیا ادامه می دهد:”در واقع در سناریوی دوم اگر توافقی صورت بگیرد دلواپسان آن توافق را نامیمون جلوه می‌دهند و سعی در القای این مطلب دارند که این توافق مشکلی از مشکلات کشور را حل نخواهد کرد.”
این کارشناس مسائل سیاسی و بین المللی در باره سناریوی سوم هم می‌گوید:”سومین موضوع، تمدید مذاکرات است، مذاکره‌کنندگان دولت جدید، همواره سعی کردند که دقت را فدای سرعت نکنند و همین موضوع تعویق مذاکرات را به همراه داشته است، اگر مذاکرات تمدید شود دلواپسان خواهند گفت که مذاکرات همواره ما را در پهنای اتلاف وقت قرار داده است و دومینویی از مذاکرات پی در پی ما را در خود فرو برده است.
این درحالی است که دلواپسان پاشنه آشیلی دارند و آن گذشته مذاکرات است که ۸ سال از این ده سال را آنها به واقع اتلاف کرده اند!”

دولت باید خوشحال باشد
اما فریدون مجلسی کارشناس مسائل سیاست خارجه در این باره به آفتاب یزد پاسخ می‌دهد:”دولت باید خوشحال باشد که قولی راکه به مردم به نام عهد به مذاکره داده بود را عمل و مشکل را حل کرده است. تصور من این است که هم اکنون فکر می‌کنم روز جمعه به نتیجه نهایی توافق برسیم.”
مجلسی می‌گوید:”اگر توافق جامع را دلواپسان با ترکمانچای مقایسه کنند باید بدانیم در آن زمان و شرایط آن زمان به نظر می‌رسد ترکمانچای ضامن ایران بود تا شهرهای مهم آذربایجان و رود ارس را نگه دارند و مسئولیت آن عهدنامه برعهده کسانی بود که بر حمله ایران به روسیه اصرار داشتند بدون اینکه توجه کنند که باید در حد توان اقدام کرد در اینجا هم آن زمانی که فریاد می‌زدیم که قطعنامه‌ها، کاغذپاره هستند باید می‌فهمیدیم که این موضوع چه عواقبی خواهد داشت هرچه در فردای توافق رخ دهد ناشی از عملکرد دلواپسان در زمانی است که بر سر کار بودند.”
این کارشناس سیاسی اضافه می کند:”اگر توافقی صورت نگیرد آقایان دلواپس تخته گاز مسیر خودشان را خواهندرفت و از استقلالی خواهند گفت که مدنظر آنهاست.”
واکنش دولت چگونه باشد؟
با توجه به این سناریوهای از پیش نوشته شده در قبال توافق یا عدم توافق ازسوی گروه مخالفین دولت، واکنش دولت باید چگونه باشد تا بتواند از خود دفاع کند و مخالفین نتوانند از طریق سوء استفاده از اتفاقات بعد از مذاکرات پایگاه اجتماعی دولت را خدشه دار کنند؟

مهدی مطهرنیا در اینباره به ما پاسخ می دهد: “دولت باید به گونه‌ای عمل کند که مذاکرات را به نحو احسن تا توافق پیش برد این مذاکرات برگشت ناپذیر است و منطق مذاکره برد– برد است و شکست مذاکره برای همگان شکست خواهد بود. این مذاکرات نمی‌تواند به برد- باخت ختم شود.”
وی اضافه می کند: “هیچ درگیری و جنگی نیست که صلح دربر نداشته باشد تنها سوال اینجاست که چه وقت و کجا صلح صورت گیرد.”
این در حالیست که فریدون مجلسی دراینباره به آفتاب یزد می گوید: “دولت بهتر است به آن مخالفین مذاکره پاسخی ندهد، برای اینکه احساس مسئولیت آنها (دلواپسان) بر وجدانشان سنگینی می‌کند! مسئولیتی که آنها داشتند! و اگر امروز ما بهایی پرداخت می‌کنیم به خاطر عملکردهای آنهاست و اگر زیانی از توافق هم ببینیم باز به خاطر عملکرد آنهادر چندین و چند سال گذشته بوده است.”
مجلسی اضافه می کند”همان جوابی که به پاکدست‌ترین دولت باید داد باید به این دلواپسین هم داد!”
با همه این احوال چه در روزهای آینده، توافق حاصل شود و چه نشود باید منتظر تلاش های دلواپسین در وارونه نشان دادن واقعیات به آن شکلی که آنها می پسندند باشیم تا آنها بتوانند از توافق یا عدم توافق هسته ای بهره‌برداری سیاسی خود را در جهت منافعشان داشته باشند.